Müzeyyen Şevkin: “2023 Yılının İlk 6 Ayında Türkiye Genelinde 70 Bine Yakın Esnaf Dükkanına Kilit Vurdu”
SALÇALIK ALMAK İÇİN PAZARA GİDEN NİĞDELİ YURTTAŞ: “VATANDAŞ PAZARIN ALTINI ÜSTÜNE GETİRİYOR, ‘NEREDE UCUZ BULABİLİRİM’ DİYE. VATANDAŞ AÇ YANİ AÇ, PERİŞAN DURUMDA”
ENES CAN ÖZMEN
Salça sezonu başladı. Niğde’de vatandaşlar, salçalık domates ve biber almak için pazarlara akın etti. Ancak hem pazarcılar hem de vatandaşlar yüksek fiyatlardan şikayetçi. Salçalık almak için pazara gelen bir Niğdeli, “Vatandaş pazarın altını üstüne getiriyor, ‘nerede ucuz bulabilirim’ diye. Ucuz bulduğu mal zaten yenmiyor ama ne yapsın, mecburiyetten alıyor. Ben de geziyorum, cebimde para olmuşken ben de geziyorum ama zor. Yazık yani, vatandaş aç yani aç, perişan durumda” dedi. Bir pazarcı ise “Millet almıyor, çok geri giden oluyor. Gücü yeten alıyor, gücü yetmeyen de bizim gibi bakıyor” diye konuştu.
Niğde’deki pazarlarda salçalık domates 4 liradan, salçalık biber ise 12-15 liradan satılıyor. Niğde’de vatandaşlar ve pazarcılar salçalık biber ve domates fiyatlarını ANKA Haber Ajansı’na değerlendi. Niğde’de pazarcılık yapan bir esnaf, şunları söyledi:
“GÜCÜ YETEN ALIYOR, GÜCÜ YETMEYEN BİZİM GİBİ BAKIYOR”
“Mazot desen yüksek, işçi parası desen yüksek, su yüksek, gübre yüksek. Fiyatlarda aşırı derecede bir artış var. O da normal olarak meyvelere, sebzelere, ürünlere, domatese, bibere, her şeye etki ediyor. Bir araba, lafın gelişi Bursa’dan 8-10 bin liraya geliyorsa şimdi lafın gelişi 20 bin liraya geliyor. Nereden baksan ikiye katladı. Eskiden tarlada 100 liraya çalışıyordu işçiler, şimdi 200 lira. Gübre desen, 5 liraysa 10 lira oldu. Gün günü tutmuyor. Mesela domates 4 lira, 5’e kalkmıyor. Millet almıyor, çok geri giden oluyor. Gücü yeten alıyor, gücü yetmeyen de bizim gibi bakıyor. Şöyle söyleyeyim; bir evin salçasız kalması demek, ekmeksiz kalması gibi bir şeydir. Bu, durumu çok etkiler mesela. Yemeğin içerisinde salça olmadı mı faydası olmaz. Tarlada 3 bin 300-3 bin 400 lira (3,3-3,4 lirayı kastediyor). Buraya kaça mal oluyor? Mazotunu koyuyorsun, hammaliyesini koyuyorsun, vergisini koyuyorsun, 3 bin 700-3 bin 800’e (3,7-3,8 lirayı kastediyor) mal oluyor. 4 liraya sattın mı zaten kazanamıyorsun ki. 25 liraya aldığımız poşet, şu an 40-45 lira. Ondan gidiyor, teraziden gidiyor, kendin masraf ediyorsun. Zaten açmadan bin lira gider oluyor.”
“PAZARCI DA İSTER İSTEMEZ YÜKSEK VERMEK ZORUNDA”
Fiyatların geçen seneye göre biraz yüksek olduğunu söyleyen başka bir pazarcı ise şöyle konuştu:
“Geçen seneye göre biraz yüksek, verim olarak biraz daha az. Az olduğu için üreticimiz, elinde fazla olmadığı için kendini naza çekiyor. Geçen sene adamlar çok ekti, çok üretim oldu, fazla satış olmadı, dışarıya fazla gitmedi. Bu sene de az ekti, dışarıya giden çok, şehir dışına giden çok. Burada da az olduğu için, üretim de az olduğu için ister istemez yüksek vermek zorunda. Bu sene satışlara daha yeni başladık, daha sezonun başındayız, şükür iyi şu anlık, inşallah ilerde de iyi olur. Hem bizim için hem üretici için hem alıcı için. Bakıp geçtiği oluyor milletin; maddi, manevi el vermiyor. Domates olsun… Biber 12 lira, 15 lira. Ne oldu? Vatandaş da bunu hak ediyor. Kışın domates 15 liraydı, 3-4 kilo alıyorlardı. Domates ayak altına düştü; ‘Yarım kilo ver, 5 liralık ver’. Poşetin kilogramı olmuş 60 lira, nasıl vereceksin yarım kiloyu, kurtarmaz ki. Şu an zaten 4 liraya maliyeti var, 4 liraya satıyorsun. Sürümden kazanalım diye uğraşıyoruz, onu da kazanabilirsek.
“VATANDAŞ AÇ YANİ AÇ, PERİŞAN DURUMDA”
Pazarda alışveriş yapan bir vatandaş da “Pahalı, olduğu kadar pahalı. Vatandaş pazarın altını üstüne getiriyor, ‘nerede ucuz bulabilirim’ diye. Ucuz bulduğu mal zaten yenmiyor ama ne yapsın, mecburiyetten alıyor. Ben de geziyorum, cebimde para olmuşken ben de geziyorum ama zor. Yazık yani, vatandaş aç yani aç, perişan durumda. Burada kadın, eline parayı almış, elinde para terlemiş gezdireceğim diye. Çocuk peşinde ağlıyor, ‘şunu al, bunu al’ diye. Meyvenin yanına varılmıyor; 10’dan, 15’ten aşağıya meyve yok, sebze yok. Ne yapacak bu vatandaş.”
