TEKİRDAĞ BÜYÜKŞEHİR’İN BAYAN ÇALIŞMALARI ATÖLYESİ PROJESİ BAŞLIYOR
YAZGI, “OLMADI TÜRKİYE” KAMPANYASINI TAKSİM’DEN BAŞLATTI: “TÜRKİYE’NİN 20 İLİ, CUMHURİYET TARİHİ BOYUNCA HİÇ BAYAN MİLLETVEKİLİ ÇIKARMADI”
FAHRETTİN ÖZTÜRK
Kadın Adayları Destekleme Derneği (KADER), Cumhuriyet tarihi boyunca seçilen bayan milletvekili oranının ortalama yüzde 5,25’te kaldığı ve 20 vilayette ise hiçbir bayan milletvekili seçilmediği gerçeğine dayanarak, “Olmadı Türkiye” kampanyasını Taksim’den başlattı. MUKADDERAT Genel Lideri Nuray Karaoğlu, “Biz, BAHT olarak işte bu kabul edilemez duruma karşı çıkıyoruz. Bayan temsili, TBMM’de yüzde 50’ye ulaşana dek mücadele edeceğiz. Temsilde eşitsizliğe son vermek, bu hususta karar vericileri harekete geçirmek için ‘Olmadı Türkiye’, ‘Olmadı Gümüşhane’, ‘Olmadı Ağrı’, ‘Olmadı Niğde’ … demek için” dedi.
Türkiye seçim sürecine girerken, BAHT de Türkiye’nin her vilayetinden daha çok bayan aday ve bayan milletvekili çıkması için “Olmadı Türkiye” kampanyasını İstanbul’da düzenlediği basın açıklamasıyla başlattı. İstanbul’un Beyoğlu ilçesinde bir otelde düzenlenen tanıtım toplantısında, Baht’ın Türkiye’de bayanların seçme ve seçilme hakkını kazandığı 1934 yılından bu yana yapılan genel seçimlerde aday olan ve TBMM’ye giren bayan ve erkek milletvekili dağılımına ait incelemesinin sonuçları paylaşıldı. KADER’in tespit ettiği sonuçlara göre, Cumhuriyet tarihi boyunca seçilen bayan milletvekili sayısı, erkek milletvekillerine yüzde 5,25’te kaldı. Türkiye’nin tam 20 ili, Cumhuriyet tarihi boyunca Meclis’e hiç bayan milletvekili göndermedi.
Toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanması yolundaki en önemli duraklardan birinin siyaset kurumu olduğu belirten MUKADDERAT, bayanların toplumsal hayatta da adil imkanlara kavuşmasının, siyasette kadın-erkek istikrarıyla mümkün olduğunu ve bu gayeye ulaşmanın da lakin daha çok bayan milletvekili ile başarılabileceğini savunuyor.
“KAMPANYANIN TANITIM ÇALIŞMALARI BUGÜN BAŞLADI”
‘Olmadı Türkiye’ kampanyasını başlatan MUKADDERAT, bu kampanyayla öncelikle ismi geçen vilayetlerdeki siyasi parti yöneticilerini ve akabinde partilerin genel merkezlerindeki karar vericileri, akabinde da seçmenleri hedefliyor. ‘Olmadı’ başlığıyla açık hava medyasına taşınan afiş ve billboardların birinci adımını bayan milletvekili çıkarmayan vilayetlere özel olarak hazırlayan YAZGI, tanıtım çalışmalarını bugün başlattı.
KADER Genel Lideri Nuray Karaoğlu, basın açıklamasında şunları söyledi:
“MECLİS’TEKİ BAYAN MİLLETVEKİLİ ORANI HİÇBİR YASAMA DÖNEMİNDE YÜZDE 20’Yİ AŞAMADI: Yıl 2022. Bizler, Cumhuriyet’in en önemli kazanımlarından birini, Türkiye’deki bayanların seçme ve seçilme hakkını elde etmesinin yani 5 Aralık’ın 88. yıl dönümünü pazartesi günü kutlayacağız. Şimdiden kutlu olsun. Fakat karşımızda şöyle bir gerçek var; Meclis’teki bayan milletvekillerinin oranı hiçbir yasama döneminde yüzde 20’yi, aşamadı. 2018’deki son seçimlerin akabinde da durum değişmedi. Şu an bayan milletvekillerimizin Meclis’teki oranı sırf 17,2. Bu sayısı yıllara vurup ortalamasını aldığımızdaysa elde ettiğimiz sonuç yalnızca yüzde 5,4.
TÜRKİYE’NİN TAM 20 İLİ CUMHURİYET TARİHİ BOYUNCA HİÇ BAYAN MİLLETVEKİLİ ÇIKARMADI: Cumhuriyet’in kuruluşunun 100. yılına yaklaşırken; Türkiye’nin tam 20 ili, Cumhuriyet tarihi boyunca hiç bayan milletvekili çıkarmadı. Bu hakkın elde edilmesinin üzerinden tam 87 yıl geçmesine karşın, Türkiye’nin bu vilayetlerinde yaşayan bayanlara, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde temsil hakkı hiç tanınmadı. Pekala hangi vilayetler bunlar: Adıyaman, Ardahan, Artvin, Bayburt, Burdur, Erzincan, Giresun, Gümüşhane, Karabük, Karaman, Kilis, Kırıkkale, Kırklareli, Kırşehir, Nevşehir, Niğde, Osmaniye, Rize, Sinop ve Yozgat. 87 yıl önce Türkiye’deki bayanlar seçme ve seçilme ve temsil hakkına sahip olmuşken, bugün neden bu ayıpla yaşıyoruz?
KADINLARIN, SİYASETE İŞTİRAKİNİN ÖNÜNDE ÇOK MAHZUR VAR: Biz neden olduğunu çok güzel biliyoruz. Çünkü bayanların siyasete iştirakinin önünde çok pürüz var. Öncelikle toplumun bayanlara biçtiği roller, ataerkil normlar ve ekonomik güç eşitsizliği üzere yapısal manilerimiz var. Çünkü siyasete atılmak için siyasetin gerektirdiği finansmanı sağlamak koşul. Lakin ne yazık ki bayanlar eğitime erişim, iş gücüne iştirak ve ekonomik refah düzeyleri açısından erkeklerle eşit pozisyonda değil. Bir öteki engelse kurumsal. Siyasetin, siyasete hâkim kurumların ve seçilmiş hükümet organlarındaki erkek hâkim ve bu egemenlik üzerine konseyi düzen, bayan adayları yok sayıyor. Bayan adaylar, birçok partide gerekli takviyeden mahrum bırakılıyor. Parlamentoların yapısından, çalışma saatlerine kadar hayata geçirilmiş bütün sistem geçmişten günümüze erkek hâkim bir anlayışla düzenleniyor. Partiler dışında kalan başka kurum ve kuruluşlar da ne yazık ki mevzuya gereken önemi vermiyor. Bunların üstüne bir de kültürel ve ruhsal mahzurlar devreye giriyor.
KADINLAR SİYASETE KATILDIKLARINDA, ‘ERKEK GİBİ’ SİYASET YAPMALARI İSTENİYOR: Genele baktığımızda, erkek hükümran toplumsal kültürün, siyasi alana olan büyük tesirini görüyoruz. Bayanların siyasete katılmaları engelleniyor, siyasete katıldıklarında ise tırnak içinde ‘erkek gibi’ siyaset yapmak zorunda bırakılıyorlar. Çünkü bize var olabilmenin bir kaidesi olarak bu dayatılıyor. Ek olarak medyadaki bayan temsili biçimleri de bayanlara çizilen toplumsal rollerin altını kalınca çiziyor. Bayanların medyada liderlik vasıfları ya da başarılarından çok birer magazin nesnesi olarak yer alması, bunun en açık örneği olarak karşımıza çıkıyor. İşte tüm bu nedenleri art geriye sıraladığımızda böylesine umutsuz, karanlık bir tablo çıkıyor karşımıza.
KADIN TEMSİLİ, TBMM’DE YÜZDE 50’YE ULAŞANA DEK MÜCADELE EDECEĞİZ: Biz, BAHT olarak işte bu kabul edilemez duruma karşı çıkıyoruz. Bayan temsili, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde yüzde 50’ye ulaşana dek mücadele edeceğiz. Seçim sürecine girdiğimiz bugünlerde özellikle bu vilayetleri merkeze alan çalışmalar yapıyoruz. Temsilde eşitsizliğe son vermek, bu mevzuda karar vericileri harekete geçirmek için ‘Olmadı Türkiye’, ‘Olmadı Gümüşhane’, ‘Olmadı Ağrı’, ‘Olmadı Niğde’… demek için.
KADIN ADAYLARIN ÖNEMİNİ ANLATACAĞIZ: Cumhuriyet tarihi boyunca bayan milletvekili çıkarmamış 20 ilimiz özelinde yaptığımız açık hava tasarımlarımızı her yerde göreceksiniz. Açıkhava kampanyamızla eş vakitli olarak, bu vilayetlerdeki tüm siyasi partilerin lokal teşkilatlarına ziyaretlerde bulunacak, bayan adayların önemini, bayanların siyasette yer almasının toplum için ne manaya geldiğini anlatacağız. Lokal bazda yaptıklarımızla yetinmeyecek, ziyaretlerimizi Ankara’ya parti genel merkezlerine de taşıyacağız. Bu çalışmalara takviye olarak başka vilayetlerde de tüm Türkiye’ye seslenen, ‘Olmadı Türkiye’ diyen, Cumhuriyet tarihi boyunca Meclis’te kadın-erkek eşitliğini hiç sağlayamadığımızı yüzümüze vuran çalışmalarımız yer alacak.”
KADER’İN 10 UNSURDAN OLUŞAN ÇÖZÜM ÖNERİLERİ:
KADER, ayrıyeten çözüm önerilerinin olduğunu belirterek, husus unsur sıraladı. KADER’in 10 unsurdan oluşan çözüm önerileri şöyle:
– Siyasi partilerin Hazine’den aldıkları fondan bir hissenin kesinlikle bayan adaylara ayrılması, uzun vadede bu fon bayan ve erkek adaylar ortasında eşit paylaştırılmalıdır.
– Siyasi Partiler Yasası ve Seçim Yasası’nda değişiklikler yapılması için çalışma yürütülmelidir.
– Maddi meseleleri aşmak için STK’lar iş birliği yapmalı ve bayan adaylara fon yaratılmalıdır.
– Aday belirleme sürecinde bayan adaylara kesinlikle listelerde seçilebilecekleri sıralarda yer verilmelidir.
– Bayanların siyasete iştiraklerini teşvik edecek ve kolaylaştıracak uygulamalar geliştirilmelidir.
– Bayan seçmenin bayan adaylardan beklentileri üzerine kamuoyu araştırmaları yapılmalı, kampanyalar bu durum dikkate alınarak tasarlanmalıdır.
– Özellikle genç ve siyasete yeni girenler bayanları güçlendirmek emeliyle bir mentorluk sistemi kurulmalıdır
– Erkek siyasetçilere toplumsal cinsiyet eşitliği ve eşit temsilin önemini aktaran eğitimler verilmelidir.
– Önümüzdeki birinci genel seçimde vilayet bazındaki barolar, mahallî STK’lar, kooperatifler, dernekler, kanaat önderleriyle iş birliği yapılmalıdır.
– Bayan aday göstermeyen ya da bayanları yalnızca seçilemeyecekleri sıralardan gösteren partiler ifşa edilmelidir.
“O KOLTUKLARIN YARISI BİZİM”
Karaoğlu, çözüm önerilerinin sıralandığı hususları açıkladıktan sonra konuşmasına şöyle devam etti:
“Bu bahsettiğimiz hususları hayata geçirmek için YAZGI olarak çalışıyoruz. 2023 seçimleri bizim için; siyasete yön vermeyi hedefleyen, bu ülkenin yönetiminde söz sahibi olmayı isteyen tüm bayanlar için çok önemli. Bu seçimler sırf seçme hakkımızı kullanmak için değil tıpkı vakitte seçilme hakkımızı da geri alacağımız seçimler. Gelin el birliğiyle çalışalım, daima birlikte bu haksızlığa, bu eşitsizliğe dur diyelim. Kararlıyız. Meclis’te temsil eşitliği sağlanmadan, 20 vilayetten bayan milletvekili çıkmadan bu mücadeleyi bırakmayacağız. O koltukların yarısı bizim.”
