MUĞLA BÜYÜKŞEHİR’DEN İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ ÇALIŞTAYI
ÖMER FETHİ GÜRER’DEN “SUDAN’DA TARIM” AÇIKLAMASI: “ARAZİ YOK, HUZUR HAKKI VE İKRAMİYE VAR”
CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, Sayıştay’ın Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü (TİGEM) raporuna göre Türkiye’nin Sudan’da tarım yapmak için kurduğu şirketin toprağının bile olmadığını, işlemeyen bu şirketin yönetim heyetine 2021 yılında huzur hakkı ve ikramiye olarak 419 bin 965 TL harcama yapıldığını belirtti.
CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, Sayıştay’ın Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü (TİGEM) 2021 yılı kontrol raporuna ait yazılı açıklama yaptı. Gürer, şunları kaydetti:
“Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Sudan Cumhuriyeti Hükümeti Ortasında İkili Ziraî İşbirliği ve İştirakine Ait Mutabakat mucibince, pilot çiftlik için TİGEM’e 12 bin 500 hektar ve Türk özel sektör firmaları yatırımları için 780 bin 500 hektar olmak üzere toplam 793 bin hektar tarım arazi için Türk Sudan Memleketler arası Tarım ve Hayvancılık Anonim Şirketi oluşturuldu. Sudan yaşanan yönetim olayları ile bir yatırım yapılamadığı açıklandı.
Sayıştay raporuna yansıdığına göre Sudan yatırım olmasa da şirket faaliyet başladığından beri harcamalar da devam ediyor. 2021 yılında yalnızca yönetim şurası lider ve üyelerine huzur hakkı ve ikramiye olarak 419 bin 965 TL harcama yapılmıştır. Kuruluşun 2021 yılında; 353 bin 665 TL yönetim şurası ücreti, 66 bin 300 TL yönetim heyeti ikramiyesi, 49 bin 716 TL müşavirlik ücreti, 124 bin 584 TL Sudan kira sarfiyatı, 2 bin 305 TL aidat masrafı, 4 bin 668 TL noter sarfiyatı, 1857 TL damga vergisi, 15 bin 265 TL amortisman ve 1395 TL sair masraflar yapıldığı görülmektedir. Akıbet belirli olmada da ödemeler devam ettiği görülmektedir. Sayıştay raporunda Kurucu ortak Sudan Tarım ve Ormancılık Bakanlığı tarafından tıpkı sermaye olarak konulan pilot çiftlik yatırımlarına ait taahhüdün yerine getirilmesi için gerekli iş ve süreçlerin tesis edilmediği de görülmektedir.
Sudan Tarım ve Ormancılık Bakanlığı’nın birebir sermaye taahhütünü yerine getirmemesi nedeniyle Şirketin faaliyetlerine başlayamaması rağmen sarfiyatlar devam etmektedir.
“ARAZİ HALA VERİLMEDİ”
Çeşitli dönemlerde Şirket ismine TİGEM tarafından ödenen harcırah vb. başka sarfiyatlar, taahhüt edilen ödenmemiş sermayeden mahsup edilmek suretiyle 2021 sonunda ödenmiş sermaye meblağı 14 milyon 711bin 594,94 TL’ye ulaşmıştır. Muahede uyarınca ‘Abugota-1’ Bölgesinde kurulması öngörülen Pilot Çiftlik yerinin toplumsal meselelerden ötürü ‘Doba’ Bölgesine kaydırılması için 18 Aralık 2018 tarihinde protokol imzalanmış; lakin 2019 yılı Nisan ayında Sudan’da Hükümet değişikliği yaşanması sebebi ile pilot çiftlik yatırımı ve şirket ismine birebir sermaye olarak taahhüt edilen 12 bin 500 dekar arazi konusunda bir gelişme yaşanmamıştır.
Sudan tarafının birebir sermaye olarak koyması gereken 12 bin 500 hektarlık arazinin şirketin kullanımı verilmemiş olması, şirketin faaliyetlerine başlayamamış olmasının önünde en büyük manidir. Bununla birlikte şirketin acilen teşkilatlanma çalışmalarına başlaması ve tertip yapısını tamamlaması da gerekmektedir.”
