BAYRAKLI BELEDİYE LİDERİ SANDAL, 3 MAHALLEDE DEVAM EDEN PROJELERİ YERİNDE İNCELEDİ
BAKAN YANIK: BEN, BU 3 ÇOCUK FOBİSİNİ, MUHALEFET MİLLETVEKİLİ ARKADAŞLARIMIZDA BU KADAR TRAVMATİK TESİR OLUŞTURDUĞUNU BİLMİYORDUM
Aile ve Toplumsal Hizmetler Bakanı Derya Yanık, eşini kaybeden bayanlara ücretsiz verilecek toplumsal konutlar için getirilen “3 çocuk” kaidesine ait, “Ben, bu 3 çocuk fobisini, muhalefet milletvekili arkadaşlarımızda bu kadar travmatik tesir oluşturduğunu bilmiyordum. 3 çocuğa niçin itiraz ediyorsunuz? 3 çocuk ve üzeri, 4-5 olabilir… Bu, bize göre açıklamaya gerek olmayacak, şeffaf, anlaşılabilir bir çalışma” dedi.
TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nun bugün Aile ve Toplumsal Hizmetler Bakanlığı’nın bütçesi görüşüldü. Görüşmeler sonrasında Bakan Derya Yanık, Komite üyelerinin sorularını yanıtladı. Yanık, sorulara şu karşılıkları verdi:
“SMA İLE İLGİLİ ÇOK BÜYÜK BİR HİS SÖMÜRÜSÜ VAR”
“Vekillerimizin kendi vilayetleriyle alakalı taleplerini not etti arkadaşlar. Bunlarla ilgili notları da paylaşacağım. SMA tedavisiyle alakalı bir yorum geldi. Direkt bakanlığımızın görev alanı olmamakla birlikte hem Sıhhat Bakanlığı’mızdan hem Çalışma Bakanlığı’mızdan bununla alakalı bilgileri aldık. Şunu pek düzgün biliyorsunuz. SMA tedavisinde dünyada birbiriyle muadil olan, FDA onaylı üç ilaç var; Zolgensma, Nusinersen, Nistiglam. Hasebiyle bizim Toplumsal Güvenlik Kurumu’muz tarafından Nusinersen, uygulama merkezlerimiz aracılığıyla tedavilerine devam ediyor.
SMA ile ilgili çok büyük bir his sömürüsü var. Ailelerin çocukları üzerinden hassasiyetlerini bir deneysel alana çekmeye çalışan bir yapı var. Türkiye’de, en ağır hastalıklarda bile, en değerli hastalıklarda bile onaylanmış tüm tedavileri bile kapsayan bir toplumsal güvenlik sistemi var. Ne kadar değerli olursa olsun karşılayan bir sistem var. SMA ile ilgili de dünyada onaylanmış yöntemleri karşılayan bir toplumsal güvenlik sistemi var. Ancak siz, öbür taraftan insanların hem çocuklarını kobay olarak kullanacak hem de dünyanın araştırma parasını da üstüne alacak sistemi onaylamamızı ve bunu desteklememizi bekliyorsunuz. Bunu bir millete lütfen yapmayın. Bu ve gibisi tartışmalar, bu ve emsal kapı aralamalar, popülist kapı aralamalar. Her türlü umuda sarılan aileler var. Bunu bilmeyen bir insan değilim ben. Hasebiyle SMA ile alakalı bunları yapmayın lütfen. Türkiye’de hakikaten anne ve bebek sağlıyla alakalı, 2002 ile kıyasladığımızda sayın vekillerimiz içerliyorlar ancak zorundayız, çünkü en son iktidar oldukları dönem 2002. Münasebetiyle kıyaslama yapmak, bir siyaset icrasında en doğal yöntemdir. Bunu da pek alışılmış ki yapacağız. Canlı doğan her bin bebekten bir yaşına kadar, 2002’de binde 31,5 ölüm oranıyken bu bugün itibariyle binde 9,1’e düşmüş. Bu bizim için kâfi midir? Hayır.
“EK DERS ÜCRETİ KARŞILIĞI ÇALIŞMAK, BİR İSTİHDAM BİÇİMİ DEĞİLDİR”
Bakanlığımızda ek ders ücreti karşılığı çalışan işçimizle alakalı değerlendirmeler geldi. Özlük haklarının olmamasıyla alakalı. Öteki bakanlıklarda ek ders ücreti karşılığı çalışan işçilerin kaidelerinde düzgünleştirme yapıldı, lakin bizim bakanlığımızdaki kuralları yetiştirilmek üzere yapıldı. Ek ders ücreti karşılığı çalışmak, bir istihdam biçimi değildir. İstihdam olmadığını arkadaşlarımız da çok yeterli biliyorlar. Ek ders ücreti karşılığı başlayıp şayet KPSS ile öbür bir yere atanmışsa giden yahut eğitim sebebiyle yahut çeşitli sebeplerle ayrılan bir sürü arkadaşımız var. Ek ders ücreti karşılığı çalışmayı otomatikman bir istihdam sebebine dönüştürdüğünüzde bu sefer öbür süreçleri tamamlayarak devam eden arkadaşlarımız açısından da bir haksızlık olacak. Ben, bunu çok açıklıkla söyledim.
“10 DEĞİL, TOPLAM 38 DOKTORA YAPMIŞ ARKADAŞIMIZ VAR”
Sosyal imkanların sağlanması ile ilgili çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Ömer Fethi Gürer Beyefendi sormuştu; ‘10 tane doktora yapan çalışanınızın problemini çözemediniz, Bakanlık kendi çalışanının sorunun çözemiyorsa oburlarının sıkıntılarına ne yapabilir’ diye. Ben, onunla ilgili ayrıntıları da vermiş olayım. 10 değil, bakanlığımızda öğretmen, programcı, toplumsal psikolog, sosyolog, hemşire, fizikçi, fizyoterapist, mühendis, şube müdürü, aile ve toplumsal hizmetler uzmanı, daire lideri, genel müdür yardımcısı olmak üzere toplam 38 doktora yapmış arkadaşımız var. Bakanlığımızda doktora yapan arkadaşlarımız, kendi alanlarıyla ilgili mesleklerde ya da idari görevlerde çalışabiliyorlar. Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliği kapsamında çalışandan doktora öğrenimini bitirmiş olanlardan talep eden ve koşullara uyanların atamaları imtihansız olarak yapılabilmektedir.”
Sayıştay bulguları üzerine yöneltilen sorular üzerine Bakan Yanık, şunları söyledi:
“18, mali tabloyu etkilemeyen bulgu tespit edilmiş. Yani ‘İç denetim ile eksikliğiniz var’ demiş, Sayın Bülent Kuşoğlu. Bakanlığımız iç denetim sisteminin oluşturma çalışmaları, Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından 26 Haziran 2007 Kamu İç Denetim Standartları Bildirimi çerçevesince yürütülüyor. Bakanlığımızca bildiri çerçevesinde 2022-2023 yıllarını kapsayan Kamu İç Denetim Standartları’na Ahenk Aksiyon Planı, yeniden belirlenen standartlarda yürürlüğe kondu. Bu çerçevede de çalışmalarımızı yürütüyoruz.
“PARAYI İADE ETTİK”
Sayıştay raporlarında bağışlarla ilgili tespitler var. Bir hayırsever bağışta bulunuyor. Bu bağışın bakanlığın kasasına girip girmediğinin tespitinin yapılmadığı Sayıştay tarafından tespit edildi. ‘Bu bağışların nerede olduğu, kimlerin cebine girdiği tespit edildi mi’ diyor Aylin Yürekli. Sayın vekilin bahsettiği bahisle ilgili yalnızca bir olay var Sayıştay raporunda. Bu da aslında hiç öyle kimin cebine girip girmediğinin sorulmasına gerek kalmayacak kadar somut bir hadise. Bunu sizle çabucak paylaşmak istiyorum. 2016 yılındaydı yanılmıyorsam, geçtiğimiz günlerde de iade ettik o bağışı da. 2016 yılında İstanbul’da bir vakıf, bir kurallı bağış yapıyor, 100 bin TL fiyatında. Ve Türk lirasını döviz hesabımıza yatırıyor. Birinci yanılgı bu. Bağışı yapan vakıf, bağışı yanlış hesaba yatırıyor. Banka, ‘döviz hesabında Türk lirası olmaz’ diye o Türk lirasını alıyor, bizim bakanlığımızın Türk lirası hesabına aktarıyor. Aktarırken koşullu bağış kaydını görmüyor yahut aktarmıyor. Hasebiyle bizim hesabımıza rastgele bir halde koşullu bağış olarak düşmediği için bu genel carinin içine katılmıyor ve harcanıyor. Burada rastgele bir özel kasıt, istismar yok. Yapılan bağış oradan alınıyor ve yeniden bakanlık hizmetlerinde kullanılıyor. Bir süre sonra bu bağışı yapan vakfımız diyor ki ‘Ben bunu çocuk hizmetlerinde kullanılsın diye yapmıştım, benim bağış koşulum gerçekleşmediği için ödediğim parayı geri istiyorum’ diyor. Biz de ödedik. Bu kadar kolay. Parayı iade ettik.”
“TÜRKÇESİ BUNUN HALK LİSANIYLA ÇOLUK ÇOCUK ORTADA KALMAK DEMEK”
Derya Yanık, eşini kaybeden bayanlara ücretsiz verilecek toplumsal konutlar için getirilen “3 çocuk” kaidesi üzerine sorulan sorulara şu karşılığı verdi:
“Bu işi yapan zati biziz. Münasebetiyle kimseye itiraz edecek bir şey yok. Ben bu açıklamayı yaptığımda birtakım medya organlarında birtakım gazeteci arkadaşlarımızın itirazını gördüğümde arkadaşlarla şunu konuştuk. Ya biz gerçek anlamadık galiba, bu kadar açık bir şeye niçin itiraz geliyor diye dönüp bir daha açıklama yapmıştık. Hatta birkaç gazeteci arkadaşları da basın müşavirimiz aradı ve bu işin mantığı şudur falan diye. Bu kadar gündeme gelince şaşırdım. Toplumsal yardım mantığı; en dezavantajlı kümeden başlarsınız, sonra yavaş yavaş desteklediğiniz kümeleri elimine edip, ortadan çıkarıp ondan sonra öteki daha az dezavantajlı kademeler ortasında kıyasladığınızda nispeten daha koşulları âlâ olanlara gerçek yürürsünüz. Bu işin temel mantığı budur. Niçin 3 çocuk? 18 yaş altı çocukları olup bakım ve gözetim sorumluluğu annede olan 3 ve üzeri… Desteklenmeye gereksinimi var demek. Türkçesi bunun halk lisanıyla çoluk çocuk ortada kalmak demek. Önce 3 ve üzerini desteklersiniz. Bir sene sonra 2 çocuk ve üzeri desteklersiniz. Bir sene sonra 1 çocuk, bir sene sonra çocuğu olmayan. Fakat dayanağa gereksinimi olan, eşini kaybetmiş, toplumsal müdafaa sistemi olmayan bayanları desteklersiniz. Yahut erkekleri desteklersiniz. İlla bayanlar olması gerekmiyor”
“MUHALEFET MİLLETVEKİLİ ARKADAŞLARIMIZDA BU KADAR TRAVMATİK TESİR OLUŞTURDUĞUNU BİLMİYORDUM”
Bakan Yanık, “Ben, bu 3 çocuk fobisini, muhalefet milletvekili arkadaşlarımızda bu kadar travmatik tesir oluşturduğunu bilmiyordum. 3 çocuğa niçin itiraz ediyorsunuz? 3 çocuk ve üzeri, 4-5 olabilir… Bu, bize göre açıklamaya gerek olmayacak, şeffaf, anlaşılabilir bir çalışma” dedi.
“SOSYAL YARDIMLAR VE YOKSULLUK PARALEL GİDİYOR SAVI TABİATI İTİBARİYLE HAKİKAT DEĞİL”
Bakan Yanık, toplumsal yardımlar ve yoksulluğun paralel gittiğiyle ilgili bir soruyu da şöyle yanıtladı:
“Sosyal yardımlar ve yoksulluk paralel gidiyor tezi tabiatı itibariyle gerçek değil. Toplumsal yardım gereksinimi olanları devlet olarak destekleme gücünüz varsa bunu toplumsal refahın artmasıyla açıklarsınız. Bizim 4 başlıktan 50 başlığa çıkartmamızın manası da budur. İnsanların devletin dayanağına ihtiyaç duydukları rastgele bir noktada yanlarında olmak. O yüzdende çalışmalarımızı ayrıntılı bir biçimde yapıyoruz. Şu anda önemli manada bir bilgi ambarı oluşturuyoruz. Buralardaki bilgileri sağlıklı bir biçimde kullanarak müracaat eden kişinin yardıma muhtaçlığı var mı, yok mu rahat bir biçimde tespit ediyoruz. Yardımları hayır, AK Parti cebinden yapmıyor; evet, devlet yapıyor, hükümet yapıyor. Bu devlet 25 sene önce de vardı. 25 sene önce toplumsal güvenlik sistemi, batak SSK hastanelerinin kapılarında günlerce sıra bekleyen, taş betonun üzerinde yatıp tedavi olmayı bekleyen bir millet vardı. O devlet o vakit yapmıyordu, artık yapıyor, içindeki siyasi iradeyle yapıyor.”
“2002’DEKİ TABAN ÜCRETLİLERİN TAMAMI BUGÜNKÜ KRİTERLERİMİZE GÖRE TOPLUMSAL YARDIM İHTİYAÇLISIYDI”
Yanık, derin yoksulluğun bitmediği, yönetildiği ile ilgili bir soruya ise şu karşılığı verdi:
“2002’de 1 milyon hane yardım alırken geriye kalan yardıma erişemeyen, devletin ulaşamadığı haneler… 2002’de minimum ücret, şu andaki taban ücretin dolar bazında 3’te 1’i kadardı. Buradan yola çıktığımızda, 2002’de minimum ücret alanları bugüne göre değerlendirdiğimizde, hepsi toplumsal yardıma muhtaç vatandaşlardı. 2002’deki minimum ücretlilerin tamamı, bugünkü kriterlerimize göre toplumsal yardım ihtiyaçlısıydı.”
