Ümit Dikbayır: “İYİ Parti’den Adaleti, İnancı, Cesareti İhraç Ettiler”
ALTILI MASA ANAYASA TEKLİFİNİ AÇIKLIYOR… SERAP YAZICI: “HAZIRLADIĞIMIZ TEKLİF, ANAYASA TARİHİMİZDE BİRİNCİ KERE SAVUNMA MAKAMINI ANAYASAL BİR STATÜYE KAVUŞTURMUŞTUR”
Altılı Masa’nın Ankara’da düzenlediği ‘Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem Anayasa Değişikliği Önerisi’ toplantısında konuşan Gelecek Partisi Genel Lider Yardımcısı Serap Yazıcı, “Hazırladığımız öneri, anayasa tarihimizde birinci kez savunma makamını anayasal bir statüye kavuşturmuştur. Bu çok önemli bir yeniliktir. Böylece yargılama sürecinde savcılık makamıyla savunma makamı eşit statüye kavuşturulacağından hukuk devleti unsurunun en önemli ögesi olan adil yargılanma hakkı güvence altına alınmıştır. Ve bu hakkın savunma hakkı boyutu, silahların eşitliği boyutu garanti edilmiştir. Türkiye Barolar Birliği’nin özerkliği sağlanarak avukatlık mesleğine hak ettiği prestij kazandırılmıştır” dedi.
Altılı Masa, ‘Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem Anayasa Değişikliği Önerisi’ni Ankara’da düzenlediği toplantıda kamuoyuna açıkladı. Toplantıda konuşan Gelecek Partisi Genel Lider Yardımcısı Serap Yazıcı, şunları söyledi:
“Bugün sizlere açıklamakta olduğumuz anayasa değişikliği önerimiz, 28 Şubat 2022’de Genel Liderlerimiz tarafından imzalanarak kamuoyuna açıklanan Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem Mutabakat Metni’ni temel almıştır. Bu metin, özünde, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin yürürlükten kaldırılmasını ve yerine Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem’e geçmeyi vaat etmektedir. Ne var ki Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin devletin bütün organ ve kurumlarını önemli ölçüde zaafa uğramış, tahminen en büyük hasar yargı organı bakımından ortaya çıkmıştır.
“BİR YANDAN YARGI MENSUPLARININ FERDÎ BAĞIMSIZLIKLARINI ÖBÜR YANDAN YARGI KURULUŞLARINA KURUMSAL BAĞIMSIZLIKLARINI GARANTİ EDECEK KİMİ YENİLİKLERE YER VERDİK”
Bu nedenle Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem Mutabakat Metni, hükümet sistemi değişikliğinin yanında gerçek bir hukuk devletini inşa edebilmek için yargının bağımsızlığını sağlayacak önemli yenilikleri vaat etmiştir. Hazırladığımız öneride bir yandan yargı mensuplarının ferdi bağımsızlıklarını başka yandan yargı kuruluşlarının kurumsal bağımsızlıklarını garanti edecek kimi yeniliklere yer verdik.
“HAKİMLER İÇİN YARGIÇLAR ŞURASI, SAVCILAR İÇİN SAVCILAR KURULU’NUN OLUŞACAĞI BİR YAPIYA YER VERDİK”
Yargı mensuplarının ferdî bağımsızlıklarını güçlendirmek emeliyle anayasamızın 139’uncu hususuna hâkimler ve savcılar için coğrafik teminat ögesini ekledik. Öte yandan yargıçlar için Yargıçlar Konseyi, savcılar için Savcılar Kurulu’nun oluşacağı bir yapıya yer verdik. Hâkimler Heyeti, hâkimlerin özlük hakları konusunda, Savcılar Şurası ise savcıların özlük hakları konusunda karar verecektir. Bu iki organın üye kompozisyonu ve üyelerinin seçiminde izlenen yöntem, çoğulcu bir yapıyı yaratmayı amaçlamıştır. Öte yandan her iki konseyin da kimi üyelerini seçme yetkisi, Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne tanınmış, böylece bu konseylerin demokratik meşruiyet temeline dayanması sağlanmıştır. Ek olarak her iki konseyin kararları yargı kontrolüne açılmıştır.
“HAZIRLADIĞIMIZ ÖNERİ, ANAYASA TARİHİMİZDE BİRİNCİ KEZ SAVUNMA MAKAMINI ANAYASAL BİR STATÜYE KAVUŞTURMUŞTUR”
Hazırladığımız öneri, anayasa tarihimizde birinci kere savunma makamını anayasal bir statüye kavuşturmuştur. Bu çok önemli bir yeniliktir. Böylece yargılama sürecinde savcılık makamıyla savunma makamı eşit statüye kavuşturulacağından hukuk devleti unsurunun en önemli ögesi olan adil yargılanma hakkı güvence altına alınmıştır. Ve bu hakkın savunma hakkı boyutu, silahların eşitliği boyutu garanti edilmiştir. Türkiye Barolar Birliği’nin özerkliği sağlanarak avukatlık mesleğine hak ettiği prestij kazandırılmıştır.
“15 ÜYEDEN OLUŞAN ANAYASA MAHKEMESİ’NİN AĞIR İŞ YÜKÜ DİKKATE ALINARAK 22 ÜYEDEN OLUŞMASI SAĞLANMIŞTIR”
Hazırladığımız öneri Anayasa Mahkemesi’nin kuruluşunu, yapısını, üyelerinin kompozisyonu, seçimlerinde izlenen yöntemi çalışma tarzlarını ve yetkilerini tekrar düzenlemiştir. Bugün 15 üyeden oluşan Anayasa Mahkemesi’nin ağır iş yükü dikkate alınarak 22 üyeden oluşması sağlanmıştır. Hala Anayasa Mahkemesi iki daire ve bir genel şura halinde çalışmaktadır. Bu yapı ağır iş yükünü karşılayamamaktadır. Bu sebeple önerimizi Anayasa Mahkemesi’nin dört daire ve bir genel heyetten oluşmasını sağlamaktadır.
“TEMEL HAK VE HÜRRİYETLERE AİT MİLLETLERE ORTASI MUTABAKATLARIN KANUNLARIN ANAYASAYA UYGUNLUK KONTROLÜNDE ÖLÇÜ NORM OLMASI SAĞLANMIŞTIR”
Anayasa Mahkemesi’nin yetkilerine yenileri eklenerek anayasanın üstünlüğü ve hukukun üstünlüğünün garanti edilmesi sağlanmıştır. Bu bağlamada temel hak ve hürriyetlere ait milletlerarası mutabakatların kanunların anayasaya uygunluk kontrolünde ölçü norm olması sağlanmıştır. Bu sayede 2004’te Anayasamızın 90’ıncı unsuruna eklenen değişiklik, yaptırıma kavuşacaktır. Öte yandan bu değişiklik ülkemizdeki insan haklarının alanını genişletecek ve daha önemlisi Türkiye’nin memleketler arası prestijini güçlendirecektir.
Bireysel müracaatların alanı, toplumsal hakları kapsayacak biçimde genişletilmiştir. Ferdi müracaatların konusunu oluşturan hak ihlâlleri, şayet Anayasa Mahkemesi’nin kontrolüne otâbi bir normun hukuka karşıtlık meselesinden kaynaklanıyorsa Anayasa Mahkemesi ferdî müracaatın yanından o hukuka karşıtlık sıkıntısına da inceleyerek sonuca bağlayabilecektir.
“YÜKSEK SEÇİM KURULU’NUN SEÇME, SEÇİLME VE SİYASİ FAALİYETLERLE İLGİLİ KARARLARI KİŞİSEL MÜRACAATLARA HUSUS OLABİLECEK ANAYASA MAHKEMESİ TARAFINDAN DENETLENEBİLECEKTİR”
Nihayet devlet organları ortasındaki yasama, yürütme ve yargı organları ortasındaki yetki uyuşmazlıklarını karara bağlama yetkisi de yeniden Anayasa Mahkemesi’ne tanınmıştır. Anayasamızın yasama bölümünde düzenlenen Yüksek Seçim Heyeti ismiyle ve yerine getirdiği işlevle uyumlu olarak yüksek yargı kuruluşlarını düzenleyen hususlar ortasına alınmıştır. Yüksek Seçim Şurası önerimiz çerçevesinde iki daire ve bir genel konseyden oluşacaktır. Böylece şuranın aldığı kararlar, itiraz kontrolüne husus olabilecektir. Lakin çok daha önemlisi, Yüksek Seçim Kurulu’nun seçme, seçilme ve siyasi faaliyetlerle ilgili kararları ferdî müracaatlara bahis olabilecek Anayasa Mahkemesi tarafından denetlenebilecektir. Böylece seçim sürecinin hukuk devleti unsuruna uygunluğu garanti edilecektir.
“SAYIŞTAY, YÜKSEK YARGI KURULUŞLARI ORTASINA ALINMIŞTIR”
Sayıştay, yüksek yargı kuruluşları ortasına alınmıştır. Böylece demokrasinin olmazsa olmazı olan yönetimde şeffaflık ve hesap verirlik garanti edilmiştir. Hazırladığımız öneri yürürlüğe girdiği takdirde bugün Anayasamızın 2’nci unsurunda yer alan ve değiştirilmesi yasaklanan insan haklarına saygılı, demokratik, lâik, toplumsal hukuk devleti kavramları, anayasal düzenimizin temel belirleyicisi haline gelecektir. Bu sayede bütün yurttaşlarımız geleceğe güvenle bakabilecekleri huzurlu bir ortama kavuşacaktır.”
