Gazze’de can kaybı 43 bin 603’e yükseldi
Gazze’de Ateşkes İmzalanmazsa İran-İsrail Savaşı Çıkar mı?
Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Haniye’nin İran’da düzenlenen bir saldırıda öldürülmesi ve bu saldırının İsrail’e atfedilmesi, bölgesel bir çatışmanın yayılma ihtimalini artırdı ve yaklaşık on aydır devam eden Gazze savaşını sona erdirmeye yönelik müzakereleri olumsuz etkiledi.
7 Ekim’de Hamas’ın İsrail’e saldırması ve İsrail’in buna karşılık olarak şiddetli bir misilleme yapmasının ardından, Katar, Hamas ile önemli bir arabulucu olarak rol üstlenmişti. Haniye de Doha’da yaşıyordu.
Mısır ve ABD ile birlikte, Katar, Kasım ayında bir haftalık bir ateşkesin ardından ikinci bir ateşkese ulaşılması için aylarca perde arkasında görüşmeler yürütüyordu. Bu süre zarfında onlarca İsrailli ve yabancı esir, Filistinli tutuklularla takas edilmişti.
Ancak Haniye’nin İran’da öldürülmesinin ardından, Çarşamba günü Katar Başbakanı Şeyh Muhammed bin Abdurrahman Al Sani, gelecekteki müzakerelerin başarısına dair şüphelerini dile getirdi. “X” platformunda, “Bir taraf müzakere ettiği kişiyi öldürürken müzakereler nasıl ilerleyebilir?” diye sordu.
MÜZAKERELER NE DURUMDA?
Haniye’nin ölümünden önce, Hamas, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’yu Gazze’de olası bir ateşkesi geciktirmekle suçlamıştı.
Mısırlı, Katarlı ve Amerikalı arabulucular, İsrailli müzakerecilerle geçen hafta Roma’da görüşürken, Hamas, İsrail’in bir anlaşmaya varmak için yeni şartlar öne sürdüğünü ve bunun önceki tutumundan geri adım anlamına geldiğini belirtti.
ABD Başkanı Joe Biden, Mayıs ayı sonunda, bir ateşkes ve esirlerin serbest bırakılması için “İsrail girişimi” olarak adlandırdığı bir öneri sunmuş ve bu girişim sonraki müzakerelerin temelini oluşturmuştu.
BM Güvenlik Konseyi bu müzakere çerçevesini destekledi, ancak İsrail, Hamas liderliğinin anlaşmayı karmaşıklaştırdığını ve taslak anlaşmada değişiklik yapmadığını savundu.
ABD’li haber sitesi Axios’un Cumartesi günü İsrailli yetkililere dayandırdığı haberine göre, Kahire’deki Mısır ve İsrail heyetleri arasındaki Cumartesi günkü görüşmeler sonuçsuz kaldı. Katarlı müzakereciler ise bu görüşmelerde yer almadı.
Ortadoğu uzmanı ve King’s College London’da güvenlik çalışmaları konusunda kıdemli öğretim görevlisi olan Andreas Krieg, “Haniye’nin öldürülmesinden önce bile, İsrail hükümeti, özellikle Netanyahu, son günlerde ve haftalarda arabuluculara güven duymadı” dedi.
Krieg, “Haniye’nin öldürülmesi ve Beyrut’taki gerilim, İsrail’in ateşkese ciddi bir şekilde ilgi duyduğuna işaret etmiyor,” şeklinde konuştu.
HANİYE’NİN MÜZAKERELERDEKİ DURUMU
Haniye, 2017 yılında Hamas’ın siyasi lideri seçilmiş ve uluslararası arenada hareketin en önemli yüzü haline gelmişti.
7 Ekim’den sonra, Katar’daki arabulucularla yapılan görüşmelerde kritik bir rol oynamıştı. Haniye’nin liderliği, ABD tarafından da onaylanan Hamas Siyasi Bürosu’nun 2012’den bu yana Katar’da bulunmasıyla pekişmişti.
İRAN’IN TEPKİSİ MÜZAKERELERİ NASIL ETKİLER?
İran ve Ortadoğu’daki müttefik silahlı gruplar, suikastlara yanıt olarak misilleme yapma sözü verdiler. İran destekli gruplar, Gazze’deki Hamas-İsrail savaşına Lübnan, Yemen, Irak ve Suriye’den katılmış durumdalar.
En kötü senaryoda, büyük can kayıplarının yaşanması durumunda, “tüm bahislerin bozulacağı” ve ateşkes müzakerelerinin askıya alınacağı uyarısında bulunuldu.
Krieg, Haniye’nin öldürülmesinin, arabuluculuk sürecini karmaşıklaştırabilecek önemli bir unsur olduğunu ifade etti.
Müzakerelerin geleceği, Haniye’nin öldürülmesinden sonra daha da belirsiz bir hale gelmiş durumda.
Kaynak: FLASH HABER TV