Türkiye Natal Haritası Nefret Söylemlerine Uygun mu?
Rahmi Aşkın Türeli: “Köi Modeli Adeta Bir Kara Delik Oldu. Normalde Kamunun Yapacağı Şeylere Her Sene Biz Burada Tıkır Tıkır Para Ödüyoruz”
CHP İzmir Milletvekili Rahmi Aşkın Türeli, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda; “Bugün kamu özel işbirliği (KÖİ) öyle bir noktaya geldi ki; 2024 yılında bütçeden ayrılan para toplam 162.4 milyarmış. Bunun 83.7 milyar lirası şehir hastanelerine ayrılmış, tam yarısı. 2025 yılında şehir hastanelerine ayrılan para 97.9 milyar, 2026’da 99.4 milyar. Bu rakamlar gittikçe artıyor. Bu rakamlar belli bir enflasyon varsayımıyla ve döviz kuru varsayımıyla yapılmış. Bu model adeta bir kara delik oldu. Normalde kamunun yapacağı şeylere her sene biz burada tıkır tıkır para ödüyoruz” dedi.
TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda, Sağlık Bakanlığı’nın 2024 bütçe teklifi görüşülüyor. Görüşmelerde CHP İzmir Milletvekili Rahmi Aşkın Türeli, özetle şunları söyledi:
“SAĞLIK HARCAMALARININ MİLLİ GELİRDEKİ PAYINA OECD ORTALAMASI YÜZDE 9.7, TÜRKİYE YÜZDE 4.9, NEREDEYSE SON SIRADA”
“Uluslararası karşılaştırmaları yapmak önemli. Türkiye’nin kendi içinde içinde bir gelişimi var ama sonuç itibarıyla biz neredeyiz? OECD değerlendirmesi sağlıklı bir değerlendirme. Bakıyoruz sağlık harcamalarının milli gelirdeki payına OECD ortalaması yüzde 9.7, Türkiye yüzde 4.9, neredeyse son sırada. 100 bin kişiye düşen hekim sayısı OECD ortalaması 365, Türkiye rakam 217. 100 bin kişiye düşen diş hekimi ortalaması OECD’ye göre 78, Türkiye’de 47. 10 bin kişiye düşen yatak sayısı OECD ortalaması 43, Türkiye’de rakam 30. hamileliğe bağlı anne ölüm oranı Türkiye 100 binde 13.1, 2023 hedefi 100 binde 6’ymış ama iki katından fazla olmuş. Baktığımız zaman çok ciddi bir sıçrama görünmüyor karşılaştırmalı olarak.
“KÖİ MODELİ ADETA BİR KARA DELİK OLDU. NORMALDE KAMUNUN YAPACAĞI ŞEYLERE HER SENE BİZ BURADA TIKIR TIKIR PARA ÖDÜYORUZ”
Sağlık yatırımları önem arz ediyor. Kamu sağlık yatırımlarının milli gelirden aldığı pay 2002 yılında binde 2,5’muş. 2022 yılında binde 1,9’a düşmüş. Artmamış azalmış, bu şu demek kamu sağlık alanından çekiliyor. Biz hep şunu söylüyoruz; fiziki ve sosyal ve teknolojik altyapı kamunun görevi olmak zorunda. Bugün kamu özel işbirliği (KÖİ) öyle bir noktaya geldi ki KÖİ modeli; 2024 yılında bütçeden ayrılan para toplam 162.4 milyarmış. Bunun 83.7 milyar lirası şehir hastanelerine ayrılmış, tam yarısı. 2025 yılında şehir hastanelerine ayrılan para 97.9 milyar, 2026’da 99.4 milyar. Bu rakamlar gittikçe artıyor. Bu rakamlar belli bir enflasyon varsayımıyla ve döviz kuru varsayımıyla yapılmış. Bu model adeta bir kara delik oldu. Normalde kamunun yapacağı şeylere her sene biz burada tıkır tıkır para ödüyoruz.
“KAMU İSTİHDAMININ ARTMASI GEREKİYOR”
Bir kısım şehir hastanelerini kamu özel işbirliği modelinde yapmaktan vazgeçmişsiniz, kamuya almışsınız, keşke hiç böyle bir model başlamasaydı. 25 yıl boyunca biz bunlara kira ödeyeceğiz. Buna koşullu yükümlülük diyorlar. Bu gelecek kuşakları borç altına sokan bir şey. Bir çok alanda çok ciddi sorunların olduğunu görüyoruz. Kamu istihdamının artması gerekiyor. Daha nitelikli hem nicelik hem nitelik açısından daha yeterli ve kaliteli hizmet vermek, kamu istihdamının da sosyal devlet olmanın gerektirdiği alanda artmalı diye düşünüyorum.”
