H.k.g. Davası 17 Temmuz’a Ertelendi. Kadın Cinayetlerini Durduracağı Platformu: “Kadınlar, Kız Çocukları Mal Gibi Alınıp Satılacak Bir Meta Değildir”
KARŞIYAKA’DA BÜLENT ŞIK İLE ‘ÇOCUKLAR VE BESİN GÜVENLİĞİ’ SÖYLEŞİSİ
Karşıyaka Belediyesi, besin güvenliği alanında çalışmalar yapan Besin Mühendisi Dr. Bülent Şık’ı Karşıyakalılar ile buluşturdu. Şık’ın “Çocuklar ve Besin Güvenliği” isimli yeni kitabıyla birebir başlık altında gerçekleştirilen söyleşi ve imza aktifliği, Zübeyde Hanım Nikah Sarayı’nda yapıldı. Karşıyaka Belediyesi Ziraî Hizmetler Müdürlüğü tarafından düzenlenen tertip herkese açık ve ücretsiz bir halde gerçekleştirildi.
Açılış konuşmasında besin, besin güvenliği ve besin güvencesi bahislerinin önemini belirten Karşıyaka Belediye Lideri Cemil Tugay, “Gıda güvenliği konusu özellikle karşı karşıya olduğumuz iklim krizi de göz önünde bulundurulduğunda üzerinde durmamız gereken bir mevzu. Lokal yönetimler de besin güvenliği konusunda üzerine düşeni yapmalıdır. Bugün burada önemli bilgiler edinecek, mevzuya ait duyarlılığımızı artıracak farkındalık kazanacağımıza inanıyorum. Hepimizin üzerine düşen sorumluluklar var, bunları yerine getirmeli ve daima birlikte bir şeyler yapmalıyız” dedi.
Gıda güvenliği çalışmalarının odak noktasına çocuk sıhhatinin koyulması gerektiğini savunan Bülent Şık, söyleşi de de bu mevzuyu tüm ayrıntılarıyla ele aldı. Beslenmenin, toplumsal münasebetlerin ve çevresel ortamların bir çocuğun geleceği ya da ileri yaşlarındaki sıhhati üzerinde çok büyük bir önem taşıdığını ve hayatın daha sonraki dönemlerinde açığa çıkabilecek çeşitli sıhhat sıkıntılarının yanı sıra, nörolojik ve bilişsel gelişimini de büyük ölçüde şekillendirdiğini belirtti.
“DAHA HASSAS VE DAHA KIRILGANLAR”
Çocukların yetişkinlere göre daha hassas ve kırılgan olduğunu lisana getiren Şık şöyle konuştu:
“Gıda krizi ve beslenme ile ilgili problemler son dönemlerde sıklıkla gündemimizde yer alıyor. Bunları çocuklar üzerindeki tesirleri perspektifinden konuşacağız. Çocuklar bizlere göre daha hassas ve kırılgan. Gıdayı, sağlıklı beslenmeyi her ne kadar ferdi bir tercih olarak algılıyor olsak da bu çok yeni bir şey çünkü beslenmek bir haktır. İnsanların besine erişimini sağlamak toplumsal devlet prensibi ve kamusal bir sorumluluktur. Toplumsal hayat içerisinde desteklenmesi, dayanışma gösterilmesi gereken kırılgan bölümler vardır. Çocukluk aslında hayatın bir dönemidir. Besin açısından hem içinde olduğumuz kaideler hem de yakın gelecekte karşılaşabileceğimiz meseleler besin güvencesi ve besin güvenliği kavramlarını önemli kılmaktadır. Yani bahsettiğimiz bu kavramların tamamı birbiriyle iç içe geçmiş durumdadır.”
“DÜŞÜNMEK ZORUNDAYIZ”
Gıda güvenliği açısından kamusal ve toplumsal çeşitli çalışmaların gerçekleştirilmesi gerektiğini belirten Şık, şöyle devam etti: “Gıda güvencesi açısından bizim en kritik sıkıntımız Türkiye’de besin üretimin temelini oluşturaan toprak, su hava üzere varlıklardaki çok kirlenme ve bu varlıkların harcanabilir üzere görülüp tahrip edilmesidir. Bizim halihazırdaki besin üretimini devam ettirebilmemiz için bile toprağı düzgünleştirici, bu süreci destekleyici kamusal çalışmalar gerçekleştirmemiz gerekiyor. İklim krizi gerçeğini de düşündüğümüzde şimdiden önlemler almak, çabucak şu an harekete geçmek durumundayız. Besin güvenliği açısından yani besinlerin sıhhate ziyan vermeyecek bir biçimde sofraya ulaşması açısından son 30-40 yılın en sorunlu, kamusal çalışmaların en eksik olduğu bir dönemdeyiz. Bu problemler önümüzdeki yıllarda daha çok müdahil olmamızı gerektirecek ve nasıl hazırlık yapmamız gerektiğini düşünmek zorundayız.”
TOKSİK KİMYASAL VURGUSU
Çocukların beslenme çeşitliliğinin artırılmasının toksik kimyasallara maruziyetini azalacağını vurgulayan Şık, “Toksik kimyasallardan kaynaklanan kirlilik problemi de bu çerçevede üzerinde dikkatle düşünmemiz gereken bir husustur. Bu da küresel ölçekte iklim değişikliği kadar önemli bir sıkıntıdır. Biz iklim krizi sorununu çözsek bile önlem almadığımız taktirde toksik kimyasal sorunu büyüyerek ilerleyecektir. Bu bahsin çocuk sıhhati üzerinde de önemli tesirleri var. Biyolojik çeşitlilik kaybı ve canlı türlerine mesken sahipliği yapan doğal ömür ortamlarının tahrip edilmesi de bu bahis başlıklarından biridir; hepsi birbiriyle irtibatlıdır. Çocuklar küçük yetişkinler değildir, bu nedenle onlar için ayrıyeten düşünmeliyiz. Bu faktör çocukları bu bahsettiğimiz problemlere karşı daha hassas kılmaktadır. Örneğin kimi toksik kimyasallar vücudun farklı fonksiyonlarını, farklı organlarını olumsuz etkiliyor ve çocuklar yetişkinlere göre daha olumsuz etkileniyor. Çocuklar süratli bir büyüme evresinde oldukları için yetişkinler kadar yemek yese de vücut tartıları daha düşüktür. Bu da toksik kimyasalların tesirine karşı daha hassas kılar. Özellikle anne karnındaki süreç, doğumdan sonraki birinci iki yıl, 2-6 yaş ve 6-12 yaş ortası çocuklar için çok önemli dönemlerdir; sağlıklı beslenmelerini kritiktir. Bu manada siyasetler üretilmeli, çalışmalar gerçekleştirilmelidir” diye konuştu.
“EN ÇOK ONLAR ETKİLENİYOR”
Çocuk sıhhatini önceleyen çalışmalarım yetersiz olduğunu ve bunu üzülerek karşıladığını aktaran Şık, “Dünya Sıhhat Örgütü’nün çocuklar için ziyanlı olduğunu belirttiği unsurlardan biri kurşundur. Toprak, hava ve suya karışıp sıhhati olumsuz etkileyebilir. Kurşuna maruz kalan çocukların bilişsel aktiviteleri yavaşlayabilmekle birlikte diğer problemlere da yol açabilir. Tüm bunlar engellenebilir sıkıntılardır. Öte yandan çocukların sindirim sistemi ve emilim düzenekleri da yetişkinlerden farklı çalışır; yetişkinlere göre daha toksik hususlara karşı maruziyet daha fazladır. Sağlıklı beslenme bu manada yalnızca büyümekle alakalı bir kavram değil, toksik hususlara maruziyeti de azaltacak bir yöntemdir. Dünyada besine bağlı hastalıklar ve iklim değişikliğinin yansımaları en çok 5 yaş altı çocukları etkilemektedir. Bizim ülke genelinde çocuk sıhhatini önceleyen bir kamusal perspektifine muhtaçlığımız var, çocuk sıhhatini ön planda tutmalıyız. Çocuğun eğitim muvaffakiyetini çok konuşan fakat sıhhatlerini daha az konuşan bir toplumuz. Çocuklar 6 yaşında okula başlıyor ve eğitim başarılarındaki en önemli etken sağlıklı beslenme, toksik kimyasal maruziyetini azaltma üzere mevzulardır lakin bunlara karşı bir bakış açımız yok bunu üzülerek karşılıyorum” tabirlerini kullandı.
“YÜZDE KIRKI YETERSİZ BESLENİYOR”
Var olan ekonomik şartların da tesiriyle çocuklarda yetersiz beslenme meselesinin yaşandığını vurgulayan Şık, bu hususta da çözümler üretilmesi gerektiğini belirterek şunları söyledi:
“Bahsettiklerimin tümü çözümü olan sıkıntılardır. Gıdayı daha farklı üretebilir; çevre, hava, su paklığında farklı çalışmalar gerçekleştirebiliriz. Türkiye gemi sökümünde faal bir ülke, biz plastik atıkları da para karşılığı ülkemize alıyoruz. Bunların sebep olduğu kirlilik havayı, suyu, toprağı, gıdayı ve tüm toplumumuzu etkiliyor. Son olarak besine erişim açısından büyük problemlerimiz var, son bir yılda besin fiyatları inanılmaz bir yükseliş gösterdi. Mahallî yönetimler, melek ve sivil toplum örgütleri, merkezi yönetim bir şeyler yapmalı. Çocuklara günde en az bir öğün sağlanmalıdır. Ana sınıfı ve o dönem öğrencilerinin yüzde 40’ı beslenme yetersizliği ile karşı karşıyadır. Hasebiyle kamusal hayatın içindeki herkes bir halde bu problemleri görünür kılmalı ve gücünün yettiği ölçüde ne yapabilirizi düşünmelidir”
Bülent Şık konuşmasının akabinde aktifliğe katılan vatandaşların sorularını cevapladı. Şık aktifliğin sonunda anne ve babalar için rehber niteliği taşıyan “Çocuklar ve Besin Güvenliği” kitabını iştirakçiler için imzaladı. Karşıyaka Belediye Lideri Cemil Tugay, Bülent Şık’a günün anısına ikram ve fidan takdim etti.
