Sayıştay’ın Türkşeker Raporu TBMM’de!
YOZGAT’TA KURAKLIK ENDİŞESİ… PROF. YILMAZ: “CİDDİ BİR TEHLİKE YOK. TOPRAKTA GEREĞİNCE NEM VAR”
Yozgat ile etraf vilayetlerindeki kuraklık çiftçileri endişelendirdi. Yozgat Bozok Üniversitesi Rektör Yardımcısı ve Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Güngör Yılmaz, “Çok önemli bir tehlike yok. Çünkü bizim için bu mevsimde değerli olan toprak altında nemin olması ve kökün gelişmesi, kökün derinlere yanlışsız uzamasının sağlanabilmesidir. Toprak üstü aksamının çok da süratli büyümesini bu mevsim için istemiyoruz. Zira çok süratli büyürse aslında muhtemel gelecek soğuklardan ziyan görür dondan ziyan görür. Şu an itibariyle kök gelişimi için toprakta gereğince nem var” dedi.
Yozgat ve etraf vilayetlerinde bir müddettir hava sıcaklıklarının mevsim normallerinin üzerinde seyretmesi, beklenen yağışların bir türlü gelmemesi çiftçileri endişelendirdi. Mevsim normallerinin çok altındaki yağış nedeniyle çiftçilerde kuraklık kaygısı başladı. Yağışların olmaması nedeniyle ekilen arpa ve buğdayın çimlenemediği ileri sürüldü.
“SICAKLIK DÜŞÜK OLDUĞU İÇİN BİTKİNİN ÜST AKSAMI DEĞİL KÖKLERİ BÜYÜMEYE DEVAM EDİYOR’’
Yozgat Bozok Üniversitesi Rektör Yardımcısı ve Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Güngör Yılmaz; ekili tarım alanlarını gezip, toprağın nemini, bitkinin gelişimini inceledi. Yılmaz incelemeleri esnasında toprağın nemini denetim etti ve şu bilgileri paylaştı:
“Böyle sıktığımız vakit çamur olabiliyor. Gereğince toprakta nem var lakin bir sarılık da var, bu olağan. Sıcaklık düşük olduğu için bitkinin üst aksamı değil kökleri büyümeye devam ediyor. Biz de tam bunu istiyoruz. Şu mevsimde bitkinin daha çok köklerinin gelişmesini, köklerinin derine yanlışsız gitmesini istiyoruz. Üste yanlışsız büyümesini istemiyoruz. Bu türlü adeta bir askerin sipere yatması üzere o denli düşünün bu türlü sipere yatıyor, kendini gizliyor. Toprak üstündeki düşük sıcaklıklardan kendini koruyor. Bu çok ülkü bir şey, istediğimiz bir yapı. Hasebiyle bitkiler bu periyotta toprak üstü serin olduğu için toprak altında. Nem de var, kuraklık falan diyoruz fakat ona yetecek kadar nem var. Toprakaltı kök aksamının kök kısmının gelişebilmesi için gereğince nem var. Hasebiyle şu anda kökler derine yanlışsız peyderpey gelişiyor. Daha sonra toprak üstü aksamı sıcaklıklar arttığı vakit üste yanlışsız gelişecek.”
Prof. Dr. Yılmaz, “Kökçük” ismi verilen bitkinin köklerinin geliştiğini hatırlatarak, “Toprak üstündeki yeşil aksamın uzunluğuna bir de toprak altındaki uzunluğuna bakın. Hangisi uzun, toprak altındaki daha uzun, işte bunu istiyoruz. Gitgide bu türlü derine yanlışsız uzanmasını, köklerin de uzamasını, istek ettiğimiz şey de budur. Bundan sonraki periyotta kökleri aşağıya gerçek daha çok gitsin, daha derine gitsin, daha çoğalsın, ileride karşılaşabileceği kuraklıktan daha az etkilensin. Bu tipik bir buğday… Bir buğday başlangıçta bu türlü 3 tane kök verir. Arpa 5 tane kök verir’’ diye konuştu.
“ÇOK ÖNEMLİ BİR TEHLİKE YOK”
Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Yılmaz, ekili tarım alanlarında yaptığı incelemelerin akabinde yaptığı değerlendirmede ise, toprağın şu an için nemli olduğunu, önümüzdeki günlerde yağışların düşmesiyle bitki gelişiminin daha da artabileceğini söyledi. İç Anadolu Bölgesinde, bilhassa Yozgat’ta, orta dereceli bir kuraklık yaşandığına dikkat çeken Yılmaz, şunları anlattı:
“Olması gereken yağışlar, olması gereken yağışlı gün sayısı uzun yıllar ortalamasına nazaran bir gerileme var. Lakin kışlık ekimler yapıldı, bilhassa tahıl ekimleri yapıldı. Şu an itibariyle çabucak hemen birden fazla yerde tek yapraklı devirde bitkilerimiz. Tahminen ülkü manada kardeşlenmenin birkaç 4-5 yapraklı periyoda geçiş olmasını bekliyorduk lakin şu an itibariyle tek yapraklı periyotta. Çok önemli bir tehlike yok. Çünkü bizim için bu mevsimde değerli olan toprak altında nemin olması ve kökün gelişmesi, kökün derinlere gerçek uzamasının sağlanabilmesidir. Toprak üstü aksamının çok da süratli büyümesini bu mevsim için istemiyoruz. Zira çok süratli büyürse zati mümkün gelecek soğuklardan ziyan görür dondan ziyan görür. Şu an itibariyle kök gelişimi için toprakta gereğince nem var.
“ÖNÜMÜZDEKİ GÜNLERDE GEREĞİNCE KAR YA DA YAĞIŞ ALAMAZSAK O VAKİT BİR TEHLİKEDEN KELAM EDEBİLİRİZ’’
Önümüzdeki günlerde gereğince kar ya da yağış alamazsak o vakit bir tehlikeden kelam edebiliriz. Şu an itibariyle toprakta gereğince nem var. Kök gelişimi için uygun ortam var. Toprak üstü aksamı yavaş gelişiyor, bu olağan. Yalnızca natürel kar yağmaz ve ondan sonra bu türlü çıplak bir yüzey çok sert soğukların olduğu nem oranı çok düşük olduğu bir dönem gelirse o vakit soğuktan ziyan görme ile karşılaşabiliriz. Zira köklerin çok derine gidememesi ya da toprak üstü aksamının gereğince nem bulunmamasından ötürü gelişmemesi bizi bu türlü bir ziyana taşıyabilir. Fakat dediğim üzere biz uzun yıllar ortalamasına baktığımızda ocak ayından ümitliyiz, inşallah gereğince kar ve yağış alır ve bu türlü bir tehlikeden bahsetmeniz.
“EKİMLER GECİKMİŞ, ÇIKIŞLAR GECİKMİŞ”
Bitki gelişimi açısından gereğince kök gelişemez, gereğince bitki toprağın derinlerinde suyu besin unsurunu alamazsa bir gerileme olur. Bilhassa de alışılmış hem kuraklıktan ziyan görüp, sarı kıvrımlar meydana gelebilir, ya da kuraklıktan ziyan görür. Soğuk günler yani kuru ve soğuk günlerde karşılaşırsa don zararlarıyla fizyolojik ziyanla karşılaşabiliriz. Evet, bunlar mümkün tehditler. Şu an itibariyle çok önemli bir tehlike yok. Ekimler gecikmiş çıkışlar gecikmiş. Bundan ötürü da biz daima şunu söylemek istiyoruz; Biraz daha ekim vaktini mevzu alan çalışmalar, biraz daha geç ekim ya da bu mevsimlere uygun çeşit arayışlarına ziraat topluluğunun tarım bilimleriyle uğraşan uzmanların tartı verilmesi gerekiyor. Agronomik çalışmaları biraz daha yoğunlaşmamız gerektiğini bu şeyden görüyoruz.”
GEÇEN SENE BU VAKİTLER YARIM METRE BİR KAR VARDI
Bölge çiftçilerinden İlhami Karameşe, “Geçen yıla nazaran karımız yağmursuz, pek olmadı. Geçen sene bu vakitler yarım metre bir karımız vardı, bu sene yok. Şu anda kaygılıyız biraz da. Tekrar de Allah’tan ümit kesilmez. Ümit ediyoruz ki yani yağmur ve karımız bol olur inşallah. 2023 yılında yeterli bir randıman elde ederiz. Çiftçinin emeği boşa gitmez. Mazot-gübre ne kadar olsa da pahalı… Bilmiyoruz işte durum bu yani” tabirlerini kullandı.
“TARLAMIZI YAVAŞ YAVAŞ SÜRMEYE BAŞLADIK”
Hava sıcaklıklarının mevsim normallerinin üzerinde seyretmesini fırsat bilip, tarlasını sürmeye başlayan çiftçi Mehmet Canbolat da, “Tarla sürmeye başladım, olağanda koşullarında burada yarım metre kar olması gerekirken bahar havası yaşıyoruz. Biz de bu bahar havasını biraz değerlendirelim dedik, tarlayı sürmeye geldik. Tarlamızı yavaş yavaş sürmeye başladık. Olağanda kar yağsın daha uygundu. Şu an meşakkat. Geçen yıl burada yarım metre bir metre kar vardı, şu an hiçbir şey yok. Gördüğünüz üzere havada güneşli. Olağan mevsim koşullarında çok farklı… Kar olmazsa mahsulün randımanı düşer, yeraltı su kaynaklarımız düşer’’ halinde konuştu.
