TİCARET BAKANI MUŞ: OCAK-EKİM PERİYODU İHRACATIMIZ YÜZDE 15 ARTTI
TÜRKTOB LİDERİ SAVAŞ AKCAN: TOHUMDA BİRİNCİ KERE İHRACAT, İTHALATI GEÇTİ
DİLAN KUTLU
Tohum sanayicileri ile sertifikalı tohum üretimi yapan çiftçileri bir ortaya getiren Tarımda Türkiye Yüzyılı Çalıştayı Antalya’da başladı. Çalıştayda konuşan Türkiye Tohumcular Birliği (TÜRKTOB) Lideri Savaş Akcan, “Tohumda yüzde 10’luk bir açığımız kalmıştı. 2022 yılının birinci 9 ayında tohum ihracatımız 150,8 milyon dolar, ithalatımız ise 137,8 milyon dolar oldu. Yani tohumda da birinci kere ihracat, ithalatı geçti” dedi.
Antalya’daki bir otelde yapılan ve iki gün sürecek olan Tarımda Türkiye Yüzyılı Çalıştayı’nda, tohumculuk sektörünün farklı kısımları olan bitki ıslahı, yetiştiricilik, sanayi, dağıtım, pazarlama ve satış ile ihracat-ithalat süreçleri konuşulacak.
Çalıştayın bugün yapılan açılışına, Tarım ve Orman Bakanı Vahit Kirişci’nin yanı sıra Türkiye Tohumcular Birliği (TÜRKTOB) Yönetim Şurası Üyesi ve Tohum Yetiştiricileri Alt Birliği (TYAB) Yönetim Heyeti Lideri Hacı Ömer Güler, Türkiye Tohumcular Birliği (TÜRKTOB) Lideri Savaş Akcan ve sektörün temsilcileri katıldı.
“TARİHİMİZDE BİRİNCİ DEFA TOHUM İHRACATI, İTHALATINI GEÇTİ”
Türkiye’nin 15 yılda sertifikalı tohum üretimini yüzde 800 artarak 1 milyon 325 bin tona ulaştığını belirten TYAB Yönetim Şurası Lideri Hacı Ömer Güler, 132 ülkeye tohum ihracatı yapıldığını söyledi.
Tohumda ithalat ile ihracat ortasındaki makasın daraldığının altını çizen Güler, “Geçtiğimiz yıl yüzde 10’luk bir dış ticaret açığımız kalmıştı. Çok şükür ki 2022 yılının birinci 9 ayında tohum ihracatımız 150 milyon doları aştı, 13 milyon dolar dış ticaret fazlası verdik. Tarihimizde birinci kere tohum ihracatı, ithalatını geçti” dedi.
“ÇÜRÜK ELMALARI HEYBEMİZDEN ATALIM”
Son dönemde girdi maliyetlerinin artışlarına yetişmekte zorlandıklarını söz eden Güler, “Haksız kazanç ve rekabeti tetikleyen, ulusal ekonomimize ziyan veren kaçak ve kayıt dışı tohumculuk faaliyetlerini en aza indirmek için kontrolleri birlikte yapalım, çürük elmaları heybemizden atalım istiyoruz” diye konuştu.
AR-GE çalışmalarına Gayri Safi Yurtiçi Hasıla’nın yüzde 1’inin ayırıldığını ve bunun yetersiz olduğunu vurgulayan Güler, “Gelişmiş ülkelerde ise bu oran yüzde 3 ile 5 ortasında değişkenlik göstermekte. Ülkemiz, bu alana gerekli bütçeyi henüz ayırabilmiş değildir” dedi.
TÜRKTOB Lideri Savaş Akcan ise tohumculuk sektörünün gelişimindeki en önemli parametrelerden birinin sertifikalı tohum olduğunu belirterek şunları söyledi:
“Tohum üretiminin yüzde 90’ı, tescil edilen çeşitlerin yüzde 77’si özel sektörümüze aittir. Tohumda yüzde 10’luk bir açığımız kalmıştı. 2022 yılının birinci 9 ayında tohum ihracatımız 150,8 milyon dolar, ithalatımız ise 137,8 milyon dolar oldu. Yani tohumda da birinci defa ihracat, ithalatı geçti.
“GİRDİLERE GELEN ARTIRIMLAR NEDENİYLE TAKVİYELER YETERSİZ KALDI”
Tohumculuk sektörü, 2018 yılından itibaren dış ticaret fazlası veren, toplamda ihracatın ithalatı karşılama oranı 2021 yılı sonu prestijiyle yüzde 130 olan bir sektör pozisyonuna geldi. Toplam ihracatımız 370 milyon dolar, dış ticaret fazlamız 88 milyon dolar olarak gerçekleşti.
“1 KİLOGRAM BUĞDAY TOHUMU ÜRETMEK, 1 KİLOGRAM BUĞDAY ÜRETMEKTEN ÇOK DAHA MALİYETLİ”
Sertifikalı tohum kullanım takviyelerinin girdilere gelen artırımlar nedeniyle yetersiz kaldığını söz eden Akcan, “Gübreye yüzde 234, tarım ilaçlarına yüzde 106, ziraî sulamada kullanılan elektriğe yüzde 140, mazota yüzde 221 artırım geldi. İşçilik maliyetleri de arttı. Ayrıyeten tohumluk üretiminin ek maliyetleri de vardır. Deneme, tescil, sertifikasyon üzere iş ve süreçlerin önemli bedelleri vardır. Yani bir kilogram buğday tohumu üretmek, bir kilogram buğday üretmekten çok daha maliyetlidir. Maliyet artışları karşısında bu dayanaklar yetmiyor.”
Süs bitkilerinden alınan yüzde 18 KDV oranın da yüzde 8’e düşürülmesi gerektiğinin altını çizen Akcan, “Tarım ve tohumculuk içinde yüzde 18 KDV’si olan tek sektör süs bitkileridir. Süs bitkilerinde ihracat, ithalatın 3 katına çıktı. KDV’nin yüzde 18’de tutulmasının teknik ve ekonomik olarak bir gerekçesi kalmadı” dedi.
