Ticaret Bakanlığı’nda Devir Teslim Töreni…
YALOVALI KİVİ ÜRETİCİLERİ: “GEÇEN SENE 8 LİRADAN SATMIŞTIK, GEÇEN YILIN ALTINA DÜŞTÜ”
NEDİM GÜLER
Türkiye’nin en önemli kivi üretim merkezi olan Yalova’nın Subaşı beldesinde üreticiler, maliyetlerin artmasına rağmen kivi fiyatının düşmesine reaksiyon gösterdi. Yalova Kivi Üreticileri Birliği Lideri Uğur Fidan, fiyatın 7 liraya kadar düştüğünü belirterek, “Geçen sene 8 liradan satmıştık yani geçen yılın altına düştü” dedi. Subaşı Belediye Lideri Turan Canbay ise “Eğer üreticiye dayanak olmazsanız 10 sene sonra bu işi yapacak kimseyi bulamazsınız” diye konuştu.
Türkiye’nin kivi üretiminin yaklaşık yüzde 40’ını karşılayan Yalova’nın Subaşı beldesinde kivi hasadı başladı. Hasat yapan işçileri ziyaret eden Subaşı Belediye Lideri Turan Canbay, dönemin iyi ve bereketli olmasını diledi. Canbay, düzenledikleri şenlikle bölgenin altını durumunda olan kiviyi tanıtmaya çalıştıklarını tabir ederken, bu sene beklenen rekoltenin olmadığını lisana getirdi.
“10 SENE SONRA BU İŞİ YAPACAK KİMSEYİ BULAMAZSINIZ”
Subaşı Belediye Lideri Turan Canbay şunları söyledi:
“Üretmek başka bir kaygı bunun bir de pazarlama kısmı var. Maalesef bu sene pazarlama kısmında da büyük bir zahmet yaşadık. Kısmen aşıldı ancak hala istediğimiz fiyatları görmedi kivi. Daima kivinin randımanından, vitamininden, insanların vücuduna yararından bahsediyoruz ancak nakdî kısmına da maalesef verdiği randımanın karşılığında nakdini alamadık. Öyle gözüküyor. Evet herkes karını düşünüyor fakat temel düşünmesi gereken burada üretici. Üretici üretmediği sürece bizim tüketme talihimiz yok. Bizim beklentimiz de artık bu arkadaşların biraz daha kar marjlarını düşük tutup da üreticiye dayanak olmalarını bekliyoruz lakin biz buradan bahçeden görüyorsunuz ne kadar zorlukla yapılıyor bu. Bu emeğin karşılığı 8 liraya alıp da markette 48 liraya satılması olmamalı. Bu sene birlik birinci yapılan toplantıda ünite fiyatları 13 liradan açıkladı lakin şu anda 10 liraya kivi satabiliyorsak çok düzgün diyoruz. Bunun sebeplerini bir araştırmak lazım ya da buna devlet mi el atacak bakanlık mı el atacak bir halde el atılması lazım. Şayet üreticiye takviye olmazsanız 10 sene sonra bu işi yapacak kimseyi bulamazsınız.”
MALİYET ARTTI, FİYAT DÜŞTÜ
Yalova Kivi Üreticileri Birliği Lideri Uğur Fidan da Subaşı’nda yaklaşık 6500 dekar alanda yılda 25-30 bin ton üretim yapıldığını söyledi. Ürünün yüzde 70’lik kısmının tüccarlar vasıtasıyla satıldığını, geri kalanın da soğuk hava depolarında bekletilerek piyasaya sürüldüğünü söyleyen Lider Fidan, bu yıl rekolte ve kalite konusunda kasvet yaşandığını belirtti. Fidan şu sözlere yer verdi:
“İklimsel olduğunu düşünüyoruz. Havaların sıcaklığı olabilir. Mevsimsel bir dengesizlik yaşandı. Aslında üzücü geçmedi bizim için fakat biraz uzunluktan zahmet yaşadık burada. Bu daha sonra hasat ettiğimiz dönemde yahut bir ay öncesinde kivi pazarlıklarında biraz zorladı üzere açıkçası. Tüccarlar ürünün kalitesini beğenmedi. Biz daha öncesinde ağustos ayından birlik olarak üreticilerle bir toplantıda 13 lira olarak fiyat açıklamıştık. Bunun güncel piyasa kaideleri açısından kötü olmayacağını en en az 10 liralara satabileceğimizi düşünürken lakin artık tabi bu hesabımız pek tutmadı. 7 liralara kadar kivinin fiyatı düştü. Yani kısmında pazarlık fiyatı olana kadar düştü. Geçen sene 8 liradan satmıştık yani geçen yılın altına düştü. Bu âlâ bir şey değil. Neden güzel bir şey değil. Artık üretirken bir masraf yapıyorsun. Gübreniz, mazotunuz, işçiliğiniz, elektriğiniz var. Kendi işçiliğinizi de kattığınız vakit 12-13 bin liraları buluyor dekar maliyeti. Sıradan bir bakımdan bahsediyorum. Daha âlâ bakanların daha yüksek çıkar. Bunlar bu sene karşıt orantılı işledi.
Ürettiğimiz malın kıymeti düştü tam bilakis bizim harcamalarımız arttı. Böyle olunca da biz şu an beklediğimizi, umduğumuzu bulamıyoruz. Önümüzdeki sene için bizi düşündürüyor. Tabi artık biz olumsuz da düşünmüyoruz yani önümüzdeki sene için artık biz hesap yapıyoruz. Bizim alışılagelmiş bir ticaret halimiz var. O da nedir, malımı yetiştireyim, bakayım. Ondan sonra tüccar gelsin alsın bu malı buradan. Biraz biz de bakış açımızı değiştireceğiz bu yönden. Ürünün tabi ki büyüğü de küçüğü de olacak ancak artık külfet şuradan çıkıyor. Alan tüccar, küçüklüklerden sıkıntı yanıyor bize. Biz de diyoruz ki, bizim malımızın irisi de var. Böyle bir uyuşmazlık var. Önce bunu çözmekten yana düşüncelerimiz var.”
ÜRETİCİLER GİDİYOR
Fidan, Yalova’da üretim yapılacak alan kalmadığını, üreticilerin Orhangazi, İznik üzere çevre bölgelere gittiğini de belirterek “Orhangazi, İznik oralarda daha geniş alanlar olduğu için üretim o tarafa yanlışsız kayacak yani vakitle, yıllar içinde yani bundan 5-6 sene sonra orada üretim fazlalığı daha olacak. Pazarlamak için ihracat yolları arıyoruz. Bu sene bu depolanan malların bir kısmı için mesela depodan satışla oradan boylayarak satış yaparak ürünün daha uygun kıymetlenmesini düşünüyoruz” dedi.
