Okul Çantasında Tamir Dönemi Başladı. Çanta Satıcısı: “Bugünlerde Buranın İnsan Kaynaması Lazım. 54 Yıldır Sektördeyim. Böyle Berbat Görmedim”
UŞAKLI TÜTÜN ÜRETİCİSİ: 2018-2019 YILINDA 4,5 TON TÜTÜN SATTIM. BUNUN 1,5 TONUNA, 30 BİN LİRAYA TRAKTÖR ALDIM. ŞU ANDA 5 TON TÜTÜNE BİR TRAKTÖR ALAMIYOR
CHP Uşak Milletvekili Özkan Yalım ve Manisa Milletvekili Ahmet Vehbi Bakırlıoğlu, Uşak’ın Eşme ilçesinde tütün üreticilerinin problemlerini dinledi. Tütün üreticisi Muttalip Bileme, “2018-2019 yılında 4,5 ton tütün sattım. Bunun 1,5 tonuna, 30 bin liraya traktör aldım. Geçen traktörü satılığa çıkardım, 300 bin lira verdiler. Şu anda 5 ton tütüne bir traktör alamıyor. Maliyetler arttı. Hakkımızı arayacağız sonuna kadar” dedi.
Özkan Yalım ve Ahmet Vehbi Bakırlıoğlu, Uşak’ın Eşme ilçesinde tütün üreticileri ile bir ortaya geldi. Yalım ve Bakırlıoğu’na yaşadıkları sıkıntıları anlatan bir tütün üreticisi, “Bizlerin maliyetleri 90 lirayı buldu. Bizler, tütünü 100 liradan aşağıya satmayacağız, kantara götürmeyeceğiz. Sigara yasasında ‘Türk tütünü’ ibaresi vardı, bunu ‘Türkiye’de üretilen tütün’ olarak değiştirdiler. Böyle olunca üreticinin hakkı kalmadı. Virginia tütünü tabanımıza kadar geldi” dedi.
Diğer bir üretici ise “Boş sözleşmeye imza atıyoruz. Sözleşmeler geriden geliyor. Haziran ayı içerisinde fiyat geldiğinde bizler tütünü yetiştirmiş oluyoruz. Artık dönüşümüz kalmıyor. Bizler, yıllardır boş sözleşmelere imza atıyoruz. Fiyatlar sonradan yazılıyor. Teslim vakti geldiğinde eğiliyoruz. Ne söylerlerse o oluyor. Bizler, parasını almadığımız tütünün yerini hazırlamaya başladık, başlıyoruz. Elimizdeki tütün gitmedi, seneye kaç lira olacak bilmiyoruz. 2022 yılının tütününü teslim etmeden 2023 maliyetleriyle karşı karşıya kalıyoruz” diye konuştu.
“BUGÜN SÖZ TÜTÜNCÜNÜN, BUGÜN SÖZ ÜRETİCİNİN”
Üretici İbrahim Şaban, “Ben, sizlere güzel geldiniz diyemiyorum. Umarım buradaki toplantıdan güzel olarak gideceğiz. Bizi burada görenler az olduğumuzu sanmasınlar, bütün zaferler inanan beşerlerle kazanılır. Tütüncüler buraya meselelerini anlatmaya geldi. Ustanın dediği üzere; sen yanmazsan, ben yanmazsam nasıl çıkacağız bu aydınlığa. Bizler köylüyüz, kelli felli söz etmesini bilmeyiz. Gün gelir, helva demesini de biliriz halva demesini de biliriz. Bugün söz tütüncünün, bugün söz üreticinin” dedi.
“ÜRETTİĞİM TÜTÜNÜN YARISINA TRAKTÖR ALABİLİYORDUM”
Üretici Muttalip Bileme ise “Biz hakkımızı arıyoruz, rızkımızın peşindeyiz. Diğer bir gayemiz yok. Şunu söylüyorum; 2018-2019 yılında 4,5 ton tütün sattım. Bunun 1,5 tonuna, 30 bin liraya traktör aldım. Geçen traktörü satılığa çıkardım, 300 bin lira verdiler. Şu anda 5 ton tütüne bir traktör alamıyor. Maliyetler arttı. Hakkımızı arayacağız sonuna kadar” diye konuştu.
Salihli Çevre Derneği gönüllüsü avukat Seçil Ege, “Alıcı firmalara, tütün firmalarına, sigara firmalarına sesleniyoruz. Hakkımızı söke söke alacağız. Bize sözleşmelerde vermediğiniz fiyatları ziyadesiyle mahkemelerde alacağız” dedi.
Özkan Yalım ise “Büyüklerimiz Uşak’taki şeker fabrikasını kurarken tütün parası ile yumurta parasıyla kurdular. Uşak’a kurulan şeker fabrikalarının makineleri bu para ile gelmişti. Çiftçimizin 16 kalemden oluşan maliyetleri 65 lira. Verdiğiniz maliyetlerle bugün 80 lirayı bulan sayılar var. Bu, kilogram başına bulunan maliyettir. Pekala sizlere imzalatılan, boş imza atılan evrak; 55 lira. Bunun için birlik bir arada olmak zorundasınız. Bunun için sizlerle birlikte mücadele vermezsek namerdiz” diye konuştu.
“FİYATLAR KANTARDA BELİRLİ OLMAMALIDIR”
Üretici Özgür Keleş de şöyle konuştu:
“Biz tütün üreticileri, enflasyon karşısında yok olmakla karşı karşıyayız. Dönem başlarında, tütün firma çalışanların söylemine karşı 65-70 lira ile üretime başladık. Ancak nisan sonunda, boş sözleşmelere yazılmış 55 lira üzere fiyatla karşılaştık. Ama bu fiyatlar 90 lirayı buldu. Maliyet artışları, firma eksperleri ile tütün şirketleri bölümünde paylaşıldı. Şu ana kadar maliyet artışları ile ilgili bir paylaşım yapılmadı. Bize verilen 65-70 lira üzere maliyetlerle ziyanına tütünleri teslim etmenin hiçbir mantığı yoktur. Üretici kardeşlerim, fiyatların kantarda belirleyeceğini söyleyen kardeşlerime sesleniyorum. 100 liranın altında verilecek olan fiyatı asla kabul etmiyoruz. Biz, ‘tütünlerimizi vermeyeceğiz’ demiyoruz, çünkü ortamızda bir sözleşme ve alınmış olan avanslar var. Şirketlerden istediğimiz, insanca yaşayabilmek için haklarımızın verilmesidir.”
“MECLİS’TEKİ AVİZEDE TÜTÜNCÜNÜN PARASI VAR”
Ahmet Vehbi Bakırlıoğlu da şunları söyledi:
“Meclis’e oturduğunuzda, tepenizde 16 avize görürsünüz. Bu, 16 Türk devletini temsil eder. Bu 16 harika avize Çek Cumhuriyeti’nden getirilmiştir. Bu, tütün karşılığında getirilmiştir. Tütün vermişiz, harika avizeleri almışız. Bu, sizin emekleriniz. Annelerinizin emekleri, Meclis’in tavanlarına kadar var. Bu tütün üreticilerinin paraları Türk iktisadında var. Bu ülkenin temellerinde var. 2006 yılında 497 milyon dolarlık tütün ihraç etmişiz. Bunun karşılığında da dışarıdan 253 milyon dolarlık tütün almışız. Sene 2020, 279 milyon dolar tütün ihraç etmişiz. Yarı yarıya düşmüş. Bunun karşılığında 563 milyon dolarlık tütün ithal etmişiz. Yarı yarıya. 400 bin tütün üreticisi aile vardı Türkiye’de, bugün 40 bine kadar düşmüştür. Sene 2003, bir paket sigaranın yüzde 43’ü yerli tütündü, bugün yüzde 11’i. Pekala neden bu hale geldik? Önce kota getirdiler. ‘Üretemezsin’ dediler. Daha sonra Tekel’i özelleştirdiler, kapattılar. Daha sonraları tütün üreticisinin, iki tane memleketler arası şirketin iki dudağının ortasına bırakıldı mukadderatları. Sizlere şunu söylüyorlar; ‘Sözleşmeli üretim yapacaksınız’. Bu, sözleşmeli üretim değil. Bu, çağdaş köleliktir. Şayet sözleşmeli üretim yapmazsa doğudaki üzere ‘kaçakçı ol’ diyorlar. Sizlerin önüne bir sözleşme getiriliyor. Sözleşmeye baktığımda, tüccarın lehine bir sürü husus var. Geçtiğimiz sene tütün ne kadardı? 35 lira idi. Bu sene kaç liraya imza attınız. 55 lira. Geçtiğimiz sene mazot kaç liraydı? 7 liraydı. Şu anda mazot 22 lira. Evvelce tütünün parası çok bereketliydi. O vakitler bakan gelirdi, açıklama yapardı, fiyatlar güzelse kasketler havaya atılırdı. Bu, eski günlerde kaldı.”