ESKİŞEHİR’DE “CUMHURİYET BİSİKLET VE SCOOTER TURU” DÜZENLENDİ
KİBYRA ANTİK KENTİ’NDE YIKIK HALDE BULUNAN GÖRKEMLİ ÇEŞMENİN ONARIMI TAMAMLANDI
MUHAMMET FATİH BAŞCI
Burdur’un Gölhisar ilçesindeki Kibyra Antik Kenti’nde 2016 yılındaki hafriyat çalışmaları sırasında büsbütün yıkık halde bulunan Yuvarlak Planlı Çeşmesi’nde ağustos ayında başlatılan onarım çalışmaları tamamlandı. Burdur Valiliği, çeşmeye antik kaynaktan su temini için proje hazırlandığı, yepyeni fonksiyonuyla 2023 yılı mayıs ayında kullanıma açılmasının hedeflendiğini bildirdi.
Kibyra Yuvarlık Planla Çeşme’nin onarım çalışmalarıyla ilgili Burdur Valiliği açıklama yaptı. Açıklama şöyle:
“Kibyra 2016 yılı hafriyat çalışmaları sonucunda, Agora’nın III. Teras düzlüğünün merkezinde konumlanan yuvarlak planlı çeşme yapısı açığa çıkarılmıştır. Hafriyat çalışmalarından elde edilen bulgular, yapının kent içindeki pozisyonu ve mimari parçalarının tarzı, çeşme yapısının MS 23 yılı sarsıntısı sonrasında inşa edildiğini göstermiştir. Birinci inşa döneminin akabinde çeşme yapısı, çeşitli dönemlerde yapılan ekleme ve değişikliklerle oldukça uzun bir süre, kentte gösterişli bir su anıtı olarak hem kentin görselliğini artırmış hem de su gereksinimini karşılamıştır. Yapı, üç farklı kullanım evresine sahiptir. Sütunlar kabartmalı frizler ve heykellerle süslenmiş olan çeşme yapısı, merkezinde blok örgü ile oluşturulmuş ve orta noktasına su sisteminin döşendiği yuvarlak gövde, bunu çevreleyen biri içte biri dışta olmak üzere daire formlu iki havuzdan müteşekkildi.
Blok örgü, merkezdeki yuvarlak gövde sütunlarla taşınan konik bir çatıyla kapatılmıştı. Çeşme yapısı MS 23 yılı sarsıntısı sonrası kentin yine inşası sırasında yapılmış olup, bu birinci kullanım evresinde merkezinden su sisteminin geçtiği yuvarlak gövde ve tek havuzdan oluşmaktaydı. Olasılıkla MS II. yüzyılın son çeyreğinde ikinci bir havuz eklenmiştir. Çeşmenin çatısının MS 417 zelzelesinde çöktüğü ve büyük oranda ziyan gördüğü anlaşılmış olsa da elimizdeki arkeolojik datalar, yapının kimi tadilatlar sonucunda tekrar tıpkı fonksiyonuyla Erken Bizans Çağı’nda da olasılıkla MS VII. yüzyıl sonlarına kadar kullanıldığını göstermiştir. 2016 yılı hafriyatları sonucunda temel düzeyine dek yıkılmış olarak ortaya çıkarılan çeşme yapısında Antalya Kültür Varlıklarını Muhafaza Bölge Kurulu’nun onayıyla; Burdur Valiliği ana sponsorluğunda ve Kültür varlıkları Müzeler Genel Müdürlüğü ile Türk Tarih Kurumu’nun sağladığı dayanaklarla 2022 yılının Ağustos ayında onarım çalışmaları başlatılmıştır. Öncelikle yapılan belgeleme çalışmaları sonucunda, çeşme yapısının üst kısmında taç biçiminde yapıyı tamamlayan konik çatısının bir kısmı haricinde toplam 168 yepyeni mimari eleman kullanılarak onarımı tamamlanmıştır.
“ANTİK KAYNAKTAN SU TEMİNİ SAĞLANACAK”
Günümüze ulaşmayan ve eksik olan 24 mimari eleman ise imitasyon olarak üretilmiş ve yapının bütünlenmesi sağlanmıştır. 2022 yılının Ağustos ayında başlayan onarım çalışmaları 21 Aralık itibariyle tamamlanmış ve bu görkemli çeşme yapısı ayağa kaldırılmıştır. Yapının su giriş çıkışına yönelik irtibatları da tamamlanmıştır. Bu mevzuda tek eksik yapıya bir su çizgisinin döşenerek günümüzde hala kullanılan antik kaynaktan su temininin sağlanmasıdır. Su sınırının oluşturulmasına yönelik projenin Antalya Kültür Varlıkları Müdafaa Bölge Şurası’na sunulmasına yönelik çalışmalar başlatılmış olup projenin kabulünün akabinde bu görkemli yapının orjinal fonksiyonuyla kullanımının 2023 yılı mayıs ayında başlatılması hedeflenmektedir.”
