PAK GÜÇ VE AYDINLIK YARINLAR İÇİN BORNOVA’DA BULUŞTULAR
DOĞAN AVCIOĞLU MÜKAFATLARI SAHİPLERİNİ BULDU
Eskişehir Odunpazarı Belediyesi ve Tekin Yayınevi tarafından 1983 yılında hayatını yitiren gazeteci ve müellif Doğan Avcıoğlu’nun ismini yaşatmak için toplumsal bilimler alanında düzenlenen ‘Doğan Avcıoğlu Ödülleri’, yapılan törenle sahiplerini buldu. Ödül töreninin öncesinde düzenlenen panelde, Doğan Avcıoğlu ve fikirleri konuşuldu.
Eskişehir Odunpazarı Belediyesi ve Tekin Yayınevi, kurucusu ve muharriri olduğu Yön ve İhtilal dergileriyle aydın hareketinin öncüsü olan Doğan Avcıoğlu için toplumsal bilimler alanında “Doğan Avcıoğlu Ödülleri” düzenledi. Doğan Avcıoğlu’nun ismini, yapıtlarını ve dünya görüşünü yaşatmak, yarına taşımak, genç kuşaklarla tanıştırmak maksadıyla düzenlenen ödülün seçici heyetinde Altan Öymen, Barış Zeren, Behlül Özkan, Cangül Örnek, Deniz Hakyemez, Elif Akkaya, Gamze Yücesan Özdemir, Merdan Yanardağ, Okan İrtem, Orhan Gökdemir, Özge İzdeş Terkoğlu, Tolga Gürakar ve Uluç Gürkan yer aldı. Bu yıl birincisi düzenlenen ödüllerin ‘Onur Ödülü’ Prof. Dr. Bilsay Kuruç’a verilirken eser ödülleri ise Tülay Gencer, Ertuğrul Meşe ve Ateş Uslu’nun oldu. Ödül töreni öncesinde Doğan Avcıoğlu ve fikirlerinin konuşulduğu bir de panel düzenlendi.
Hasan Polatkan Kültür Merkezi’nde yapılan Doğan Avcıoğlu Ödülü ve Paneli’ne, Odunpazarı Belediye Lideri Kazım Kurt, Kültür Eski Bakanı Ercan Karakaş, Uluç Gürkan, Orhan Gökdemir, Tekin Yayınevi Genel Yayın Koordinatörü Elif Akkaya Deniz Hakyemez, Tolga Gürakar, Prof. Dr. Bilsay Kuruç, Ateş Uslu’nun yanı sıra akademi, edebiyat ve siyaset dünyasından çok sayıda isim katıldı. Doğan Avcıoğlu Ödülü ve Paneli’ne Eskişehirliler de ağır ilgi gösterdi.
“50-60 YIL ÖNCE TÜRKİYE’NİN PROBLEMLERİ NE İSE BUGÜN DE ÇOK FARKLI DEĞİL”
Doğan Avcıoğlu Ödülü ve Paneli’nin açılış konuşmasını yapan Odunpazarı Belediye Lideri Kazım Kurt, “Tekin Yayınevi’nden Elif Akkaya ile Doğan Avcıoğlu konusunu konuşmaya başladığımız anda, çabucak harekete geçerek bu işi planladık. Benim gençliğimde de Doğan Avcıoğlu’nun önemli manada okunurluğu vardı, bugün de Doğan Avcıoğlu’nun düşüncelerine ve o düşünceleri tartışmaya gereksinimimiz var. 50-60 yıl önce Türkiye’nin meseleleri ne ise bugün de çok farklı değil. Çok şeyi değiştirememiş; çok büyük ataklar, yenilikler yapamamışız. Sebebi, tahminen de Doğan Avcıoğlu’nu anlayamamamız ve onu anlatamamamızdır. O nedenle Doğan Avcıoğlu’nun arşivinin Türk aydınlarına, demokratlarına ve bilim beşerlerine açılması gerektiğini düşündük, bu nedenle de Odunpazarı’nda tarihi bir konağı restore ederek Doğan Avcıoğlu Kütüphanesi’ne dönüştürdük ve Avcıoğlu’nun fikirlerinin yarınlara ulaşması için de toplumsal bilimler alanında bu ödülü düzenledik. Ben hem Avcıoğlu’nun ailesine hem de Tekin Yayınevi’ne çok teşekkür ediyorum. Bunun Odunpazarı’nda gerçekleştirilmiş olması Odunpazarlılar ve Eskişehirliler için büyük bir kazançtır. Daha kolay ulaşma ve daha kolay ulaşma fırsatı tanıyor. Yalnızca dünü tartışmayacağız, yarını nasıl biçimlendireceğiz, onun da buradan filizlenmesi gerekiyor. O nedenle bundan sonra her yıl toplumsal bilimler alanında ‘Doğan Avcıoğlu Ödülleri’ni gerçekleştireceğiz. Türkiye’nin aydınlık geleceğini birlikte planlayalım. Doğan Avcıoğlu, Türkiye’de önemsenmesi gereken insanlardan birisi. Bunu Eskişehirlilere ve Türkiye’ye hatırlatmaktan büyük bir onur duyuyorum” dedi.
“DEVRİMCİLER ÖLMEZ. RUHLARI BİRBİRLERİNİN İÇİNE GEÇER”
Doğan Avcıoğlu Ödülü ve Paneli’nin açılışında konuşan Uluç Gürkan, konuşmasına İlhan Selçuk’un Doğan Avcıoğlu’nun akabinde söylediği “Devrimciler ölmez. Ruhları birbirlerinin içine geçer. Birbirlerinin gözlerine bakarlar, birbirlerini sevecenlikle, yürekleriyle anarlar” sözleri ile başladı. “Bize, Doğan Avcıoğlu’nu yüreklerimizle anmak, onun bize geçmiş olan ruhunu keşfetmek fırsatını verdikleri için Odunpazarı Belediye Lideri Kazım Kurt ile Tekin Yayınevi’ne şükranlarımı sunmak istiyorum” diyen Uluç Gürkan, Doğan Avcıoğlu’nun rastgele bir geçmiş vakit düşünürü, aydını ve müellifi olmadığını söyledi. Doğan Avcıoğlu’nun tarihte bir anı olarak belleklerde vakti geldiğinde hatırlanacak bir kişi olmadığının altını çizen Gürkan, Avcıoğlu’nun yapıtları, düşünceleri ve öngörülerinin bugün hâlâ güncel olduğunu vurguladı. Avcıoğlu’nun Türkiye’nin Düzeni kitabına alt başlık olarak eklediği dün, bugün, yarın yaklaşımı ile geleceğe ışık tuttuğunu belirten Gürkan, “Bu açıdan Kazım Kurt Başkan’ıma ve Elif Akkaya’ya, Doğan Avcıoğlu’nu anmanın bir nostalji, bir geçmiş vakit özlemi olmaktan öteye bugünden geleceğe taşınması için attıkları adıma tekrar tekrar teşekkür ediyorum” dedi.
DOĞAN AVCIOĞLU’NUN FİKİRLERİNİ ANLATTILAR
Açış konuşmalarından sonra senaryosu Orhan Gökdemir’e ilişkin olan, Doğan Avcıoğlu’nun anlatıldığı belgeselin gösterimi yapıldı. Akabinde da Doğan Avcıoğlu Paneli’ne geçildi. Moderatörlüğünü Tekin Yayınevi Genel Yayın Koordinatörü Elif Akkaya’nın yaptığı panelin konuşmacıları ise Uluç Gürkan, Ercan Karakaş, Orhan Gökdemir, Deniz Hakyemez ve Tolga Gürakar oldu. Konuşmacılar, panelde Doğan Avcıoğlu ve onun düne, bugüne ve yarına ışık tutan fikirlerini anlattı.
“DOĞAN AVCIOĞLU’NUN YAPITLARINI OKUDUKTAN, KENDİSİNİ DİNLEDİKTEN VE KENDİSİNİ DÜŞÜNDÜKTEN SONRA BULACAĞIMIZ NOKTA DÜŞÜNMEK VE DÜŞÜNCEYİ YARATMAKTIR”
Panelin çabucak akabinde da Doğan Avcıoğlu Ödül Töreni düzenlendi. Bu yıl birinci defa düzenlenen Doğan Avcıoğlu Ödülleri’nin birinci onur ödülü Prof. Dr. Bilsay Kuruç’a verildi. Ödülünü Lider Kurt’un takdim ettiği Kuruç, Lider Kurt ve Elif Akkaya’ya böyle bir tertibi düzenledikleri için teşekkür etti. “Bu, beni onurlandıran bir ödül” diyen Kuruç, bu ödülün hem heyecanlandıran hem de düşündüren bir ödül olduğunu tabir etti. Uluç Gürkan’ın işaret ettiği üzere “Geçmişi nostalji ile değil de taşıdığı birikimle bize ulaşan bedelleri ile düşünmeliyiz diyen bir ödül. Doğan Avcıoğlu için temel olan düşünmektir. Yani aklın faal halidir ileri hareket yaratan düşünmek. İleri hareket yaratan düşüncedir, bir bilgi yığını üzerinde düşünmek değildir. Doğan Avcıoğlu’nun yapıtlarını okuduktan, kendisini dinledikten ve kendisini düşündükten sonra bulacağımız nokta, düşünmek ve düşünceyi yaratmaktır. Temel sorun buradan başlıyor” dedi.
Cumhuriyet düşüncesinin neden bütünlük taşıdığını Doğan Avcıoğlu’nun gösterdiğini belirten Kuruç, Avcıoğlu’nun Cumhuriyet’in özünü, diyalektiği, ileri hareketi keşfetmiş bir isim olduğunun altını çizdi. Kuruç, “1960-1980’de toplumun yaratıcı güçleri, yani işçi sınıfı ve Cumhuriyetçiler, tarihin akışıyla ortalarında kurdukları, elle tutulan lakin sözle söz edilmeyen ittifakta nasıl toplumun mukadderatını değiştirme noktasına gelmişler ise ve fakat zorla, sınıfsal vesayet ile durdurulmuşlarsa, nasıl o sınıfsal vesayet son 40 yılda müttefiklerini deniz çok yerlerden ve içeriden bularak karşı ihtilalini çoğaltmışsa, lakin hiçbir bütünlük yaratamıyorsa o vakit sıra Doğan Avcıoğlu’nun ileri hareketi yaratacak olan düşüncesindedir. İşte bizi buraya bunun için getirdiğiniz ve beni de onurlandırdığınız için özellikle teşekkür ederim” diye konuştu.
“DOĞAN AVCIOĞLU KÜTÜPHANESİ’NİN ODUNPAZARI’NDA OLMASINI ÇOK ANLAMLI”
Doğan Avcıoğlu Ödüllerinin eser sahipleri ise Tülay Gencer, Ertuğrul Meşe ve Ateş Uslu’nun oldu. Gencer’e ödülünü Avcıoğlu Ailesi ismine Gülseli Yurteri takdim etti. Ödülünü alan Gencer, şunları söyledi:
“Doğan Avcıoğlu’nun ismi en çok bir kütüphaneye yakışırdı. Bugün bir kütüphane ile Doğan Avcıoğlu’nun ismi hem cisimleşecek hem yaşayacak. Ben, bu haber basına düştüğünde çok heyecanlanmış ve sevinmiştim. Kendime ‘Neden Eskişehir, Odunpazarı’ diye de sormuştum. Aslında onun da karşılığını buraya gelince anlamış oldum. Doğan Avcıoğlu ismi, bence Eskişehir’e ve özellikle de Odunpazarı’na çok yakıştı, çünkü Eskişehir’de yürürken her yerin afişlerle dolu olduğunu fark ettim. Güya Eskişehir’de hiç bitmeyen bir kültür sanat faaliyeti varmış üzere, Odunpazarı da güya bu kültür sanat kısmında motor görevi görüyormuş üzere. Dolayısı ile Doğan Avcıoğlu Kütüphanesi’nin Odunpazarı’nda olmasını çok manalı. Buna sebep olan Odunpazarı Belediye Lideri Kazım Kurt’a ve Elif Akkaya’ya teşekkür ediyorum. Doğan Avcıoğlu, geçmişle, gelecek savları nedeniyle ilgilendi. Doğan Avcıoğlu, her vakit dengeli bir Kemalist’ti. Kalkınmacı, Kemalist bir yaklaşımla geleceği kurgulamaya çalıştı, umarım bu kütüphane ve ismine her yıl verilecek olan ödüller yine bir tartışma platformu yaratır.”
Ödül alan bir öbür isim de Ertuğrul Meşe oldu. Meşe, sıhhat sıkıntıları nedeniyle ödül törenine katılamadı. Ertuğrul Meşe’nin ödülünü alan Elif Akkaya, Meşe’nin iletisini iletti. Meşe, bildirisinde şu tabirlere yer verdi:
“Türkiye’nin laik, toplumsal devlet anlayışını ve tam bağımsızlığını kendine keder edinen bedelli bir entelektüelin ismine düzenlenen bu ödülün doktora tezime verilmiş olması beni onurlandırmaktadır. Bu aktiflikte emeği geçen herkese şükranlarımı sunuyorum.”
“TÜRKİYE’NİN İNŞASI İÇİN ÇABALAMAK 2022’DE ELEŞTİREL TOPLUMSAL BİLİMCİLER ÖNÜNDE GÖREV OLARAK DURUYOR”
Ateş Uslu’ya ise ödülünü Uluç Gürkan takdim etti. Ödülünü alan Ateş Uslu, “Doğan Avcıoğlu’nun iç ve dış sömürü çarklarını kırmak üzerine bir çağrısı vardı. Aslında hayat boyunca bütün etnikliği de iç ve dış sömürü çarklarını deşifre etmek, kodlarını aramak, düzeneğini bulmak ve bunları kırmak üzerine stratejiler önermek üzerine heyetiydi. Biz, onun önerdiği stratejileri tek tek ya da bütünüyle eleştirebiliriz yahut günümüzde bunlardan etkilenebiliriz. Doğan Avcıoğlu külliyatı imkan ve sınırlılıkları üzerine düşünmek hâlâ çok güncel, ancak iç ve dış sömürü çarklarını açık kılmak, daha âlâ bir dünyanın ve Türkiye’nin inşası için çabalamak 2022’de eleştirel toplumsal bilimciler önünde görev olarak duruyor. Sınıfsal sömürü, toplumsal cinsiyet tahakkümü ve emperyalist tahakküm bütün bunlar hâlâ karşımızda deşifre edilmesi ve üzerine konuşulması gereken şeyler olarak duruyor.
“BU ÜSLUP ÖDÜLLER BİZE GÜÇ VERİYOR”
Doğan Avcıoğlu, bir toplumsal bilimci ve bir entelektüeldi. Fakat akademinin hudutlarına da hiçbir vakit sığmamıştı. Bir akademisyen değildi. Bu da bize şunu gösteriyor; günümüzde eleştirel toplumsal bilim yapmak yalnızca akademisyenlerin işi üzere görünüyor. Halbuki Doğan Avcıoğlu dönemine bakıyoruz, yalnız değildi ve onun üzere pek çok kamusal entelektüel ve aydın vardı. Aslında eleştirel akademini gücünü de onlar sağlıyordu. Günümüzün eleştirel toplumsal bilimcilerinin de akademinin kalıbına sığmayan böyle kamusal aydınların teşvikine gereksinimi var. Bu ödüller Türkiye’deki eleştirel toplumsal bilimcilerin geleceği için önemli bir dönüm noktası olabilir. Bu şekil ödüller bize güç veriyor. Tam da bu nedenle ödül jürisine, Odunpazarı Belediye Lideri Kazım Kurt’a ve Elif Akkaya’ya teşekkür diyorum” dedi.