ESKİŞEHİRSPOR ASBAŞKANI DEMİRCİOĞLU’NDAN BAŞKAN ATAÇ’A ZİYARET
BURSA TEKNİK ÜNİVERSİTESİ’NİN SEL RAPORU YAYINLANDI
Bursa Teknik Üniversitesi’nin Mudanya’da 31 Ağustos’ta Halitpaşa ve Kumyaka Mahallesi’nde yaşanan sel felaketinin akabinde hazırladığı teknik raporda, Karanlıkdere’nin kapasitesinin yetersiz kaldığı, dere sınırının üst kısmındaki ağaç ve bitki parçaların temizlenmediği ve selin altyapı eksikliği nedeniyle yaşandığı belirtilirken Kumyaka’da yağmur suyu sınırının tahliyesi için bir altyapı sisteminin bulunmamasının taşkına neden olduğu söz edildi.
Mudanya’da 31 Ağustos’ta ani sağanak yağış ve su taşkınları sonucu özellikle Halitpaşa Mahallesi Değirmendere Caddesi’nde ile Kumyaka Mahallesi’nde yaşanan sel felaketinin akabinde Bursa Teknik Üniversitesi Mühendislik ve Tabiat Bilimleri Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü’nün hazırladığı teknik rapor, ihmali gözler önüne serdi.
“İHMALİ OLAN KİM VARSA ÇEVRE, ŞEHİRCİLİK VE İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ BAKANLIĞI’NA BİLDİRECEĞİZ”
31 Ağustos’ta meydana gelen afetin oluşum nedenleri ile birlikte Karanlıkdere sınırında yeni bir taşkın yaşanmaması için alınabilecek önlemlerin açıklandığı raporu kıymetlendiren Mudanya Belediye Lideri Hayri Türkyılmaz, “Selin akabinde yaptığımız birinci tespitlerde Karanlıkdere’nin özellikle Halitpaşa Mahallesi’ne ziyan vermesinin tek gerekçesinin, dere kanalının yapılaşma ile birlikte daraltılması, altyapı eksikliği ve olması gerekenden daha küçük bir su çıkışının bulunması olduğunu söylemiştik. Bursa Teknik Üniversitesi’nin bölgede yaptığı tüm bu tespitleri rapor halinde kamuoyuna sunacağımızın sözünü de vermiştik. Mudanya’mızda su taşkınları bu raporda belirtildiği üzere göz göre göre gelmiştir. Yavuz hırsız mesken sahibini bastırmak istemişse de bilime yenilmiştir. Yeniden Kumyaka’da yaşanan taşkının gerekçesi de yağmur suyu çizgisinin tahliyesi için bir altyapı sisteminin bulunmamasıdır. Bu felaketin yaşanmasıyla ilgili Büyükşehir Belediyesi’nin lideri, ilgili yöneticileri dâhil ihmali olan kim varsa Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na bildireceğiz. Bu planları yapanlar, denizleri doldurup dereleri kapatanlar, altyapıyı ihmal edenler, elde ettikleri rantların hesabını yargıda verecek” diye konuştu.
Doç. Dr. Babak Vaheddoost ve Doç. Dr. Eyubhan Avcı imzalı raporda, akarsu havzasında yer alan Karanlıkdere çizgisinin bir kısmı doğal tabandan oluşurken öbür bir kısmının da yığma taş taban olarak planlandığı, bir saat içerisinde metrekareye 21 kg yağış düştüğü, oluşan yağış sonrası kanalın kesit kapasitesinin yetersiz kaldığı belirtildi. Dere sınırının üst kısmındaki ağaç ve bitki parçalarının yağışla birlikte taşkın oluşumuna katkıda bulunduğu söz edildi.
“DERE SINIRINDA TABANDAN KANALA ANİ DARALMA OLDUĞU GÖRÜLMEKTEDİR”
Raporda, sel taşkınının nedenleriyle ilgili şu bulgulara yer verildi:
“Kanal inşaatları yapılırken kanal kesiti büyüyerek devam ettirilmelidir. Yerinde yapılan gözlemlerde kanal kesitinin değişken olduğu ve mansaba hakikat kimi bölgelerinde daralmaların olduğu gözlenmiştir. Dere çizgisinde yerden kanala ani daralma olduğu görülmektedir. Kanal çizgisindeki köprülerde kanal kesitlerinin daraldığı görülmektedir. Yapılan incelemelerde taşkın sonrası geçitlerin büyük debilere zayıf bir performans sergilediği görülmüştür. Taşkın ve Rüsubat Kontrolü Yönetmeliği’nde, ‘Akarsu yataklarında, taşkın denetim tesislerinde akarsular üzerindeki köprülerin altında yahut akarsular üzerindeki menfezlerin içinde su akış kesitinin daralmasına sebebiyet veren yapılar yapılamaz. Bu yapılar, imar mevzuatına yetkili belediye yönetimince kaldırılır’ denilmektedir.”
“YIĞMA KANALIN OLDUĞU BÖLGEDE KANALIN ÜSTÜNÜN BİR KISMININ KAPATILARAK ÜZERİNDEN YOL GEÇİRİLDİĞİ GÖRÜLMEKTEDİR”
Kanallarda köprü girişlerinde birtakım bölgelerde altyapı tesisatlarının bulunduğu görülmektedir. Bu tesisatlar, potansiyel olarak ağaç ve başka gereçlerin takılmasına ve akım şartlarının değişmesine neden olup taşkın riskini artırabilmektedir. Yığma kanalın olduğu bölgede kanalın üstünün bir kısmının kapatılarak üzerinden yol geçirildiği görülmektedir. Bu bölgede taşkın sorasında kanalın yetersiz kalması sebebiyle kanal üstündeki asfalt kalkmış ve bordür taşları ziyan görmüştür. Kanalın geçtiği güzergâhta birtakım bölgelerde yapılaşmanın kanala çok yakın olduğu görülmektedir. Dere sınırı üzerinde köprü geçişlerinde birtakım bölgelerde büz elemanlarının kullanıldığı görülmektedir. Bu elemanlar akış sınırının kesitini daraltarak akım şartlarının değişmesine sebebiyet vermektedir.
“AKIŞ SINIRINDAKİ TABANIN GEÇİRİMLİLİĞİNİN DÜŞÜK VE KİMİ BÖLGELERDE TABAN KAYASININ YÜZEYE YAKIN OLDUĞU, BU SEBEPTEN ÖTÜRÜ YÜZEY ALTI AKIŞIN DA TAŞKINDA FAAL BİR ROL ÜSTLENDİĞİ KESTİRİM EDİLMEKTEDİR”
Akış sınırındaki yerin geçirimliliğinin düşük ve kimi bölgelerde taban kayasının yüzeye yakın olduğu, bu sebepten ötürü yüzey altı akışın da taşkında aktif bir rol üstlendiği iddia edilmektedir. Bu, ani bir sağanak yağış sırasında taşkına sebebiyet vermektedir. Taşkın ve Rüsubat Kontrolü Yönetmeliği’nde ‘Akarsu yatakları içerisinde olağan olarak yetişen ve yatak kesitini daraltarak tıkanmasına sebep olan ağaçlar, milki yönetim amirinin onayı ile ilgili yönetim tarafından temizlenir’ denilmektedir.”
“ALTYAPI TESİSATI YENİLENMELİDİR”
Raporda Karanlıkdere sınırı Halitpaşa havzasında taşkının önlenmesine yönelik yapılması gerekenler de şu biçimde açıklandı:
“Karanlıkdere havzası için taşkın risk tahlilleri yapılmalıdır. Coğrafik Bilgi Sistemleri kullanılarak taşkın alanları haritalanmalıdır. Kanal kesitleri yine boyutlandırılmalı ve ani kesit daralmaları ortadan kaldırılmalıdır. Kanal için yapılacak yeni dizaynda membadan mansaba gerçek kanal kesiti büyüyerek devam ettirilmelidir. Yapılacak dizaynda kanal üstünün kapatılmaması sağlanmalıdır. Suyun akış çizgisinde taban partiküllerinin aşınarak taşınmasını önlemek için gerekli önlemler alınmalıdır. Tersip bentleri yahut sel kanalları yapılmalıdır. Dere sınırı boyunca köprü altlarında kesitleri yetersiz olan beton büz, menfez ve sanat yapıları kaldırılmalıdır. Akış sınırındaki ağaç kalıntıları ve bitkiler temizlenmelidir. Altyapı tesisatı yenilenmelidir.”
KUMYAKA’DAKİ TAŞKININ NEDENİ ALTYAPI SİSTEMİNİN OLMAMASI
Raporda, Kumyaka havzasında yaşanan taşkınla ilgili olarak ise yağmur suyu çizgisinin tahliyesi için bir altyapı sisteminin bulunmamasının taşkına neden olduğu, yolun altında bulunan tünel ağzının kapalı olmasının suyun akışına imkân vermediği belirtildi. Raporda, Kumyaka’daki altyapı eksikliğinin bir an önce giderilmesi gerektiği söz edilirken “Her iki bölge için toprak ve su muhafaza faaliyetleri gerçekleştirilmeli, akarsu kanallarının üstleri kapatılmamalı, kanal çizgileri üzerinde akım şartlarını değiştirecek altyapı tesisatlarının yerleri değiştirtilmelidir” denildi.
