09 Kasım 2024 Cumartesi

CANBORAY SOYKAN

Trump mı Harris mi?

DİKKATE DEĞER BİR SEÇİM SÜRECİYDİ

Seçim heyecanı ABD’de doruklara ulaştı. Amerikan halkı 47’inci Başkanının kim olacağına karar veriyor. Veriyor diyorum zira şimdiden milyonlarca oy kullanıldı. İlklerin yaşandığı bir seçim süreci oluyor bu.  Donald Trump’ın alışılagelmemiş kampanyası, mevcut Başkan Joe Biden’ın 2’inci dönem kampanyasından feragati, suikastler ve derin polarizasyon. Dikkate değer bir seçim süreciydi.

TRUMP ALIŞILAGELMEMİŞİ YAPTI

Donald Trump, Amerika siyasetinin modern tarihinde alışılagelmemiş bir kampanyaya imza attı. Skandallarla dolu Başkanlık dönemine rağmen 15 Kasım 2022’de tekrar Başkan aday adayı oldu ve dönüştürdüğü Cumhuriyetçi Parti’nin önseçimlerinde içlerinde Ron DeSantis gibi iddialı, popüler figürlerin de olduğu önseçim sürecini domine etti. Donald Trump, kampanyasının merkezine ekonomi, enflasyon, sınır güvenliğini koydu. 2016 ve 2020 kampanyalarına kıyasla görece ılımlı bir kampanya dönemi geçirdi.

DEMOKRAT PARTİ TÜRBÜLANSLAR YAŞADI

Cumhuriyetçi Parti’de her ne kadar Trumpizm karşıtı isimlerin (Liz Cheney, Jeff Flake, Chris Christie) muhtelif çalışmaları olsa da Donald Trump etrafında mobilizasyon kuvvetliydi. Demokrat Parti de türbülanslar yaşandı. Biden kampanyasının, bağış toplayamayacak vaziyeti deneyimlemesiyle Kamala Harris yarışı devraldı. Demokrat Parti, kampanyasının temasını inşa etmekte, Joe Biden ve Kamala Harris’in farkını izah etmekte, Bidenomicsin -Biden’ın ekonomi ajandası- esasında niçin Donald Trump’ın iddia ettiği kadar başarısız olmadığını öne çıkarmakta zorlandı.

HARRIS ORTA DİREĞİ HEDEFLEDİ

Mevcut Başkan Yardımcısı Kamala Harris, kampanyasının merkezine Roe v. Wade’in restorasyonunu, (Kadınların kürtaj hakkına dair mihenk taşı olan 1973 tarihli Amerikan Yüksek Mahkemesi Davası), kadın haklarını, orta direği güçlendirmeyi ve Trumpizmin karşısında demokrasiyi aldı. Orta direğe yönelik sosyal güvence genişlemeleri gibi cesur vaatlerde de bulundu. Ve fakat net mesajlar vermekte sorun yaşadı. Özellikle enflasyon, hayat pahalılığı ve sınır güvenliği konularında somut, net ve ikna edici argümanlar üretmekte problem yaşadı.

SEÇİM BAŞA BAŞ

Bugün seçime saatler kala seçimi yedi salıncak eyalet belirleyecek. Arizona, Georgia, North Carolina, Nevada, Wisconsin, Michigan ve Pennsylvania. Kamuoyu araştırmalarına bakıldığında Trump’ın da Harris’in de halen şansı var. Seçim başa baş. Ve fakat eyaletlerde oy kullanan seçmenlerin, öngörülen seçmen kayıt oranlarıyla beraber hususiyetle kimi kritik seçmen gruplarının muhtelif araştırma şirketlerine yansıyan oy verme davranışı -sözgelimi mavi yakalı seçmen, Latin – Hispanik seçmen, üniversite mezunu olmayan seçmenler- Donald Trump’ın 2016’dan da 2020’den de daha avantajlı bir konumda olduğunu gösteriyor. Kamala Harris’in kadın, genç ve siyahi seçmenlerdeki avantajıysa halen sürüyor. Erken oy kullanan kadın oranının salıncak eyaletlerde erkek oranının fazla olması da Kamala Harris için umut vadeden bir veri olarak değerlendirilebilir. Seçim oldukça yakın geçecek, oy sayım işlemleri günler sürebilir ve bu süreç ABD toplumu için hayli yıpratıcı olabilir. Zira toplumsal polarizasyon ABD’de modern dönemde hiç bu kadar tırmanmamıştı. Her iki adaya oy vermeyi düşünen seçmenlerin 4’te 3’ü bu seçimin yaşamları için ‘hayati’ olduğunu beyan etmesi bunu gösteriyor. Sonuçların kesinleşmesi her iki kampanyadan da gelecek itirazlarla uzayabileceği gibi, gerginlikler de yaşanabilir.  Seçime dair yapılabilecek en sağlıklı öndeyinin de seçimin sürprizlere açık olduğunu söylemek olduğu kanaatini taşıyorum. RCP’nin -ABD’de yayın yapan ve kamuoyu araştırmalarına dair veri derlemi sunan bir haber sitesi- averajlarına göre salıncak eyaletlerde fark oldukça az olacak. 2020’de sandığa giderken salıncak eyaletlerde Biden 7,2 puanlık avantaja sahipken; bugün bu durum Trump lehine 0,2 puanlık avantaja dönüşmüş görünüyor.

Sade ABD değil, ben de ve zannediyorum tüm dünyada heyecanla seçim sonuçlarını bekliyor. Uzun ve sabır gerektiren günler geçireceğiz. Bu arada boş durmayacağız tabii. ABD’nin tarihi seçimini Flash Haber TV’de ‘Seçim ABD 2024’ özel programıyla takip edeceğiz. Moderatörlüğünü üstleneceğim canlı yayında birbirinden kıymetli konuklarla ABD’nin seçimini ve seçimin Türkiye’ye potansiyel yansımalarını masaya yatıracağız. 5 Kasım’ı 6 Kasım’a bağlayan gece saat 00.00’da ‘Seçim ABD 2024’ özel yayınımıza davetlisiniz.

Trump mı, Harris mi ?

Amerika kararını verecek.

Demokrasi ve dünya için bir kırılma.

ABD’nin sınırlarını aşan bir seçim.

Demokrasinin ensesi, ne kadar kalın ?

Göreceğiz.

 

 

YAZARIN TÜM YAZILARI