Tkp’den Cumhuriyet’in 100. Yılında Büyük Halk Buluşması…okuyan: “100 Yıl Önce Cumhuriyet Sandıktan Çıkmadı. Sadece Sandığa Bel Bağlayan Sandıktan Da Çıkamaz”
TBMM LİDERİ ŞENTOP’TAN ‘RTÜK ÜYELİĞİ’ AÇIKLAMASI: “BU HALDE BİR DURUM DAHA EVVEL YAŞANMAMIŞ, KANUN DA BUNU ÖNGÖRMEMİŞ”
TBMM Lideri Mustafa Şentop, RTÜK üyeliği tartışmasına ait, “Bu biçimde bir durum daha önce yaşanmamış. Kanun da bunu öngörmemiş… Burada hangi tarihteki konu dikkate alınabilir? Birisi seçimin yapıldığı gün, birisi başlatıldığı tarih, bir de üyelikte boşalmanın olduğu gün. Meclis Lideri olarak 12 Ekim’de yazmışım yazıyı. Seçimin yapılacağı gün, o saat üye dağılımı değişiyor. Burada hasebiyle günlük milletvekili değişimiyle yapılabilmesi mümkün değil” dedi.
TBMM Plan ve Bütçe Komitesi’nde 2023 Yılı Bütçe Kanunu Teklifi’ne ait görüşmeler sürüyor. Kurulda bugün TBMM, Sayıştay ve Kamu Denetçiliği Kurumu’nun bütçeleri, TBMM Lideri Mustafa Şentop, Sayıştay Lideri Metin Yener, Kamu Başdenetçisi Erdem Malkoç’un iştirakiyle görüşüldü.
Görüşmeler sonrası Meclis Lideri Şentop, milletvekillerinin yönelttiği soruları yanıtladı. Şentop, soru önergeleriyle ilgili muhalefet milletvekillerinden gelen tenkitlere şöyle karşılık verdi:
“Soru önergeleri ile ilgili birçok şey konuşuldu. Şunu belirteyim, soru önergeleri konusunda verdiğimiz sayıları ortaya koyduk. Bu dönem, 24’e ve 26’ya göre daha fazla yanıt oranı var. Bu olağan şuna bir yanıt aslında, ‘hükümet sistemi değişti, soru önergelerimize karşılık verilmiyor’. Yok öyle bir şey. Parlamenter sisteme göre daha fazla karşılık verilmiş.
Sorular İçtüzük ve Anayasa’daki konulara uygun değil. Verilen yanıt da tıpkı formda tatminkar yanıtlar değil. Tatminkar konusu da tartışmalı yani. Soruyu soranın mı, yanıtı verenin tatminkar olması diğer bir şey.
Soru önergesi ne için? Bir taraftan bilgi edinme, öteki taraftan bu mevzunun dikkatte, takipte olduğunu göstermek bakana. Şüphesiz tatmin olmadığı taktirde yapılacak şey, soruyu bir daha sormaktır. Zamanlama ve karşılık konusunda daha önce vakit konusu 15 günün iki katıydı, 30 günü buluyordu.
Sonuç itibariyle kamuya açık bir bilgi varsa bunun soru önergesi olarak sorulmaması lazım. Her soru başka farklı tahminen kıymetlendirilebilir. Bakanlığın web sayfasında kamuya açık bir bilgi varsa bunun bir soru önergesi olarak sorulmaması lazım. İçtüzük bunu öngörmüş, yazmış.”
Kanun teklifleri ve komitelerin işleyişi üzerine Şentop, şunları söyledi:
“Milletvekilleri tarafından verileceği için kanun teklifleri, mutfak kalmadı. Bu mutfağın Meclis’te oluşturulması lazım. Mutfak yerine çalışabileceği, bizim bir oryantasyonumuz var. Yasama uzmanları. Kanun teklifleri ile ilgili bir ünite oluşturduk. Ama bu kâfi değil, yeni sisteme göre İçtüzük’ün yine ele alınması gerekiyor. Komiteler bir husus ile ilgili gelen şikayetler üzerine mevzuyla vatandaş, taraflar ortasında görüşme yapıp, ‘bu alanda bir yasal boşluk var, düzenleme yapılmadı’ dediği takdirde yasama uzmanları bir hazırlık yapılmalı. Tahminen komite tarafından bir teklif verebilir. Kurullar, şu anda verilen bir teklifleri, TBMM Başkanlığı tarafından havale edildikçe tartışılabiliyor. Kurulların inisiyatif alması gerekiyor. İnşallah 28’inci dönemde Meclis’in mevzularından bir tanesi olur.”
ŞENTOP İLE GERGERLİOĞLU ORTASINDA GERGİNLİK
HDP Kocaeli Milletvekili Ömer Faruk Gergelioğlu’nun “Polis saldırısına ait tek bir sözünüz yok” demesi üzerine gerginlik yaşandı. Meclis Lideri Şentop, Gergerlioğlu’na, “İşi gücü gösteri. Komite üyesi de değil, burayı terörize ediyor” karşılığını verdi. Plan ve Bütçe Kurulu Lideri Cevdet Yılmaz da Gergerlioğlu’na, “Böyle bir üstünlüğünüz yok, böyle bağırarak çağırarak fikir söz edemezsiniz. Sizi sükunete, komitemizin düzenini bozmamaya davet ediyorum” yansısını gösterdi.
Gergerlioğlu, ayağa kalkarak, polisin birtakım milletvekillerine şiddet uyguladığı savına ait dövizleri gösterdi ve “Bu beşerler ölünce mi konuşacaksınız” dedi. Karşılıklı laf atmaların sürmesi üzerine Şentop, “Başkasına konuşma hakkı tanımıyor, arkadaş patolojik. Bu, artık siyasetle değil tıpla açıklanacak bir durum. Böyle bir şey olmaz” diye konuştu. Gergerlioğlu, salonu terk etti.
RTÜK ÜYELİĞİ AÇIKLAMASI
Şentop, RTÜK’te boş bulunan üyeliğin hangi partinin kontenjanda olacağına ait soruları da şöyle yanıtladı:
“Daha önce misal durumla karşılaşılmamıştır. Çünkü kimi arkadaşlarımızın değerlendirmeleri, ‘Daha önce daima böyle seçim günü temel alınıyordu’. Yok böyle bir şey. Seçim günü ile sürecin başladığı gün, boşalmanın olduğu gün ortasında bir dağılım farkı yok. Hiç olmamış, hiç yaşanmamış şimdiye kadar. Birinci kez böyle bir şeyle karşılaşıyoruz. 25 Mayıs 2022 tarihinden önce AK Parti’ye 5 üyelik düşüyor, YETERLİ Parti’ye düşmüyor. 25 Mayıs tarihinde İsmail Koncuk GÜZEL Parti’ye katılmış. O tarihten itibaren AK Parti’ye 4, ÂLÂ Parti’ye 1. 28 Haziran 2022 Aykut Erdoğdu’nun CHP’den istifası sonucu oluşan durum. Tekrar buradan AK Parti’ye 5, ÂLÂ Parti’ye düşmüyor. Dilekçede ne yazdığını okudunuz mu? Sayın Aykut Erdoğdu, CHP’ye dilekçe vermiş, ’28 Haziran 2022 tarihinde CHP’den istifa ettim’ diye. Bu dilekçeyi CHP Genel Sekreterliği, buradaki Küme Başkanlığı’na göndermiş. 30 Haziran’da göndermiş, 1 Temmuz’da bunu Meclis Başkanlığı’na vermiş.
Ne vakit başlıyor istifa? Meclis’te öyle bir şey yok, verdiği anda istifası sürece konulur. Meclis, noterden bir şey istemedi. Gönderdiği anda sürece koyduk biz. 28 Haziran’da vermiş istifa dilekçesini partiye. Bizim haberdar olmamız 1 Temmuz itibariyle. Lakin hangi tarih itibariyle istifa ettiği var orada, yazıyor; 28 Haziran. Biz de geriye yönelik, 28 Haziran’dan itibaren kaydının silinmesini yapıyoruz. Milletvekilinin partiden ayrılma iradesi 28 Haziran’da var. Bunu yazılı olarak vermiş. RTÜK üyesinin istifası ise burada da karşıtı bir durum var, dilekçesini 29 Haziran’da vermiş, lakin 1 Temmuz’dan itibaren geçerli olmak üzere vermiş. İleriye yönelik belirlemiş. Buna bakıyoruz.
Daha sonra 18 Temmuz 2022’de Baki Ersoy, MHP’ye dönmüş. Tekrar AK Parti 4, DÜZGÜN Parti 1 üyelik olmuş. Daha sonra 11 Ekim 2022 tarihinde İzmir Milletvekili Mehmet Ali Çelebi, AK Parti’ye katılmış. AK Parti yeniden 5 olmuş, ÂLÂ Parti yeniden üyelik alamıyor. Fakıbaba’nın istifası üzerine de tekrar AK Parti’ye 4, DÜZGÜN Parti’ye 1 düşüyor. Bu formda bir durum daha önce yaşanmamış. Kanun da bunu öngörmemiş. 1 Temmuz’da tatile girdik. Burada hangi tarihteki konu dikkate alınabilir? Birisi seçimin yapıldığı gün, birisi başlatıldığı tarih, bir de üyelikte boşalmanın olduğu gün. Meclis Lideri olarak 12 Ekim’de yazmışım yazıyı. Seçimin yapılacağı gün, o saat üye dağılımı değişiyor. Burada hasebiyle günlük milletvekili değişimiyle yapılabilmesi mümkün değil.”
“BİLİNMEYEN LİSAN KULLANILMIYOR”
Şentop, HDP’nin Kütçe konuşmalar konusundaki tenkitlerine ise şöyle cevap verdi.
“Genel Şura tutanaklarında Kürtçe, ‘bilinmeyen dil’ olarak yazılmıyor. X, dipnot için kullanırsınız ya. Böyle bir yorum suiistimal edildiği için, orada Türkçe olmayan bir söz kullanılmış, onun yerine X kullanılıyor. Tutanaktaki sayfanın altına yeniden X yazılıyor. Diyor ki ‘Türkçe dışında öteki bir lisanla konuşulmuş’ yazıyor. Türkçe değil İngilizce de olsa, öteki bir lisan de olsa, Türkçe dışında bir lisan olduğu taktirde bu yazılıyor. Oradaki X mademki böyle suiistimal ediliyor, X’i kaldırttım ben orada, yıldız koydurttum. Bundan sonra yıldız dersiniz. Bilinmeyen lisan taban notu en son 2008’de kullanılmış.”
MAHALLİ YÖNETİMLERDE BULGU SAYISININ FAZLA OLMASININ NEDENİNİ AÇIKLADI
Sayıştay Lideri Metin Yener, mahalli yönetimlerdeki bulgu sayısının öteki yönetimlere göre neden daha fazla olduğuna ait soruya “Denetlenen kamu yönetimlerinin yüzde 60’ı mahalli yönetim ve üniversitelerden oluşmaktadır. Üniversite, mahalli yönetimlerin hepsi başka tüzel kişilikleri olduğundan mali yönetim ve iç denetim süreçleri bakımından farklı uygulamalar olabilmektedir. Mahalli yönetimlerin mali yönetim ve denetim sistemlerindeki gelişim gereksinimi, merkezi yönetim kapsamındaki yönetimlere kıyasla fazladır. Mahalli yönetimlerde merkezi muhasebe sistemlerinin olmaması da mahalli yönetimlerdeki yanılgı bulma riskini artırmaktadır. İdari kapasite ve insan kaynağı üzere sıkıntılar da mahalli yönetimler ve üniversitelerde bulgu sayısının fazlalaşmasına neden olmaktadır” dedi.
Yener, Türkiye Varlık Fonu’nun neden denetlenmediğini ise fonun kuruluş kanununa atıf yaparak, Sayıştay kontrolüne tabi olmadığını açıkladı. Yener, kontrollerdeki tespitlerine ait suç duyurusunda bulunduklarını da belirterek, “2018 yılında 11, 2019 yılında 16, 2020 yılında 4, 2021 yılında da 11 adet belge, gereği yerine getirilmek üzere kamu yönetimine yahut Cumhuriyet başsavcılıklarına bildirilmiştir” diye konuştu.
“KAMU DENETÇİLİĞİ ÜZERE 15 KURUMA, 2021 YILINDA 8 MİLYONA YAKIN ŞİKAYET GELDİ”
Kamu Başdenetçisi Onur Malkoç, kurum ile ilgili yöneltilen sorulara şöyle cevap verdi:
“CHP İstanbul Milletvekili Sayın Kaboğlu’nun sorusunu cevaplayacağım. Birden fazla hak arama kumrunun olması önemli. Lakin bunların bağımsızlığı ve çalışmaları konusunda ıstırap var mı? Bilindiği üzere 2010 yılındaki anayasa değişikliği ile Anayasa’da birçok hak ve imkanlar tanındı. Bunlardan bir tanesi, Anayasa Mahkemesi’ne kişisel müracaat hakkı. Başkası, Kamu Denetçiliği’nin kurulması. Bunun üzere 15’e yakın kurum var. Bu kurumların her birinin başka görevi var, her birinin farklı işlevi var. Burada önemli olan şey, kurumların uyumu ve işlevlerinin uygun yerine getirilip getirilmediğinin denetlenmesi. Yani kurumlar kendi ortalarında yeterli koordine edilir ve müracaat alırlarsa hiçbir sorun olmaz. Bu saydığım kurumlara 2021 yılında 8 milyona yakın şikayet gitmiş. Bu, demokrasi kültürünün yerleşmesi açısından olağanüstü önemli bir olay.
“TÜRKİYE’DE SİSTEMATİK OLARAK AZAP YOK. ANCAK KÖTÜ MUAMELE VAR MI? BİNLERCE KAMU GÖREVLİSİ VAR, BUNLARIN KİMİLERİ CEZAEVİNDE, KİMİLERİ KOLLUKTA. BUNLAR OLUYOR”
Şimdi bizim kurum, Kamu Denetçiliği Kurumu’nun resen inceleme hakkı yok. Dünyada kimi kurumlarda bu var, kimilerinde yok. Biz de yasa düzenlenirken bize bu hak bize verilmemiş. Yazılı şikayet üzerine biz inceleme yapıyoruz. Şunu memnuniyetle belirteyim, Türkiye’de sistematik olarak azap yok. Ancak kötü muamele var mı? Binlerce kamu görevlisi var; bunların kimileri cezaevinde, kimileri kollukta. Bunlar oluyor. Şayet bize müracaat edilirse biz bu bahislerde çok titiziz. Cezaevi dahil yerinde inceleme yapıyoruz. Bu mevzuda verdiğimiz onlarca karar var.
TBMM, Sayıştay ve Kamu Denetçiliği Kurumu’nun 2023 bütçeleri, kurulda AKP ve MHP milletvekillerinin oyları ile kabul edildi.
