ELAZIĞLI ÇİFTÇİ: “DİYORLAR Kİ ‘TÜRKİYE’DE KOTA YOK’, BUĞDAYDA DAHİ KOTA VAR”
SICAK HAVA NEDENİYLE MEYVE AĞAÇLARI ÇİÇEK AÇTI… İKLİM BİLİMCİ TÜRKEŞ: “TAHILLARDA BIRAKIN ÇİMLENMEYİ ÇÜRÜMENİN DE BAŞLADIĞINA AİT BİLGİ GELİYOR”
DİLAN KUTLU
İklim krizinin tesiriyle Türkiye son dönemde kurak ve sıcak bir kış mevsimi yaşıyor. Hava sıcaklığı mevsim ortalamalarının üzerine çıkınca meyve ağaçları da çiçek açmaya başladı. Boğaziçi Üniversitesi öğretim üyesi iklim bilimci Prof. Dr. Murat Türkeş’in bahçesindeki meyve ağaçları tomurcuklandı, yaprak açtı. Türkeş, “Bahçemdeki karadut ağacı yaklaşık 15 gün önce çiçeklendi. Kirazlar da neredeyse bahar ayının tomurcuklarına dönüşmek üzere. Özellikle tahıllarda bırakın çimlenmeyi çürümenin de başladığına ait bilgi geliyor” dedi.
Türkiye’de hava sıcaklıklarının mevsim normallerinin üzerinde seyretmesi ağaçları şaşırttı. Meyve ağaçlarında yapraklanma ve tomurcuklanma başladı. Çanakkale Yapıldak köyünde yaşayan Boğaziçi Üniversitesi İklim Değişikliği Merkezi Yönetim Konseyi Üyesi Prof. Dr. Murat Türkeş bahçesindeki meyve ağaçlarının tomurcuklandığı görüntüleri ANKA Haber Ajansı ile paylaştı.
“BAHÇEMDEKİ KARADUT AĞACI YAKLAŞIK 15 GÜN ÖNCE ÇİÇEKLENDİ”
Türkeş, “Bahçemdeki karadut ağacı yaklaşık 15 gün önce çiçeklendi. Özelikle kışın hava sıcaklıkları süratle arttığında sıcak ve kurak dönemde birinci cevap veren ağaç karadut oluyor. Ne yazık ki Çanakkale yöresinde ticari olarak da yetiştirilen çok önemli bir ziraî ürün. Tekrar bahçemdeki kirazlar da neredeyse bahar ayının tomurcuklarına dönüşmek üzere. Bu tabi çok olumsuz. Hem kış uykusuna yatamadılar. Yeteri kadar soğuklama olmadı. Hem de erken uyanarak bundan sonra olabilecek don olaylarına karşı daha etkilenebilir hale gelecek” dedi.
“REKOLTE KAYIPLARI OLABİLECEĞİ BİLGİSİ GELİYOR”
Türkiye’nin en çok ısınan ülkelerden biri olduğunu belirten Türkeş, kuraklığın tarım üzerindeki tesirlerini de kıymetlendirdi.
“Kasım sonuna geldiğinizde hala kurak bir sonbahar söz konusu ise ziraî açıdan çok olumsuz. Toprağa tohum atılacak. Ancak toprakta tohumun yeşerebileceği kâfi nem yok. İç Anadolu’da, Güney Anadolu’da… Tarım birlikleri kooperatiflerinde bu sene rekolte kayıpları olabileceği bilgisi geliyor. Tohum yağış olmadığı için verimli bir biçimde çimlenemedi. Akabinde kar yağışı da gelmedi. Özellikle tahıllarda bırakın çimlenmeyi çürümenin de başladığına ait bilgi geliyor.
Batı Anadolu, kuzey batıda, Marmara’nın tamamı, İç Anadolu olağan dışı kuraklık şartları yaşanıyor. Kuraklık ve sıcak hava şartları yeryüzünde buharlaşmayı da arttırıyor. Buharlaşmanın artmasıyla toprak nemini azaltarak ziraî ürün rekoltesinin sürekli düşmesine yol açabiliyor. 2022-2023 hem sıcak hem kurak geçiyor. Birkaç ay böyle gitme mümkünlüğü var.
“MEYVE AĞAÇLARIN ÇİÇEK AÇTIĞINI GÖRDÜK”
Kışın geç gelmesiyle ve bahar şartlarının yaşaması nedeniyle ağaçlar uykuya yatamadı. Bilimsel olarak bir soğuklama olmadan meyve ağaçların çiçek açtığını ve yapraklanmaların meydana geldiğini de gördük. Benim bahçemde de öyle. Lapseki kirazı Çanakkale’nin önemli kirazlarındandır şayet böyle giderse önümüzdeki dönemde şiddetli buzlanma don olaylarında bu meyvelerin ziyan görebileceği manasına geliyor bu da rekolte kaybıdır. Ardışık olarak bunların gelmesi önemli bir iklim değişikliği sinyalidir. Her yıl böyle olduğunda biz tahılda yaşadığımız rekolte ziyanlarını bu kere meyvelerde de görmeye başlarız. Çok soğuk altında henüz toprak altında gelişmemiş çimlenmiş tahılların korunabilmesi için kar önemli. Kuraklık olmazsa Türkiye kuraklığı konuşmuyor.”
“SU HAVZALARININ MADEN VE YAPILAŞMADAN KORUNMASI GEREKİYOR”
Türkiye’de suyun en fazla tarım alanlarında harcandığına dikkat çeken Türkeş, buna karşı alınması gereken önlemeleri de su tüketimi fazla olan ürün desenlerine kurak bölgelerde müsaade verilmemesi ve tarım topraklarında kapalı ve damlama sulama sisteminin kurulması gerektiğini söyledi.
Önemli su havzalarını özellikle maden ve yapılaşmadan korunması gerektiğine dikkat çeken Murat Türkeş, “Her damlanın değeri var. Mühendisliğin yanı sıra ekolojinin de dikkate alındığı bir yaklaşım kesinlikle gerekli” dedi.
