2023 YILI BÜTÇE TEKLİFİ… HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI’NIN FAİZ SARFİYATLARI GEÇEN YILA NAZARAN İKİ KAT, GENEL BÜTÇESİ İSE ÜÇ KAT ARTTI
SİBEL ÖZDEMİR’DEN FUAT OKTAY’A: “BEŞ YILIN SONUNDA BU SİSTEMİN YAPISAL SIKINTILARINI ORTAYA KOYACAK MISINIZ?”
CHP İstanbul Milletvekili Sibel Özdemir, Cumhurbaşkanlığı ve bağlı kuruluşlarının bütçesinin görüşüldüğü TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda; “Son beş yılın sonunda bu sisteminin yapısal meselelerini ortaya koyacak mısınız? Bu yapısal sıkıntılarda nasıl çözümler üreteceksiniz” dedi.
Cumhurbaşkanlığı ve Cumhurbaşkanlığına bağlı, ilgili ve bağlantılı kurum ve kuruluşların 2023 yılı bütçeleri, bugün TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay’ın iştirakiyle görüşülüyor. Komitede söz alan CHP İstanbul Milletvekili Sibel Özdemir, şöyle konuştu:
“YENİ SİSTEMDE EN ÇOK TARTIŞILAN ALANLAR: YASAMA, YÜRÜTME, YARGI, KUVVETLER AYRILIĞI İLKESİ”
“Ben de geçtiğimiz dönemde, Anayasa görüşmelerine, bu sistem değişikliği görüşmelerine şahsen katılmış, takip etmiş, ayrıntılı tartışmaların yapıldığı kurulda yer almış biri olarak aslında bugün de bu süreci tahminen de işte tamamladığımız, artık test ettiğimiz ve bir arada tartıştığımız Cumhurbaşkanlığı hükûmet sisteminde bir nevi gözlemlemiş de olduk. Bu yeni sistemle birlikte bugün de en çok tartışılan alışılmış ki yasama, yürütme, yargı, kuvvetler ayrılığı unsurundaki yapı içerisinde yürütmenin ve özellikle de bir parti genel lideri olan Cumhurbaşkanının tahminen de kararlardaki müdahalesi, baskısı, yönlendirmesi sürecinin yarattığı ekonomik ve toplumsal maliyetleri tartışıyoruz aslında. Bizim o günlerde öngördüğümüz bütün bu süreçle bugün karşı karşıyayız. Özellikle de yürütmenin tek kişilik bir hükûmet sisteminde Cumhurbaşkanının en çok da tahminen de güvensizlik yarattığı ve toplumsal olarak sorun yarattığı alan yargı sistemi üzerindeki ve hukuk güvenliği üzerindeki baskısı ve atama kararlarındaki aktifliği.
“HESAP VEREBİLİRLİKTEN, ŞEFFAFLIKTAN, KONTROL SİSTEMLERİNDEN UZAKLAŞILDI”
Bu sistemle bir arada en çok tartıştığımız ve bu bütçe döneminde ve bu döneme de aslında sirayet eden hesap verebilirlik ve şeffaflıktan uzaklaşılan, ekonomik manada da mali disiplinden, kontrol sistemlerinden uzaklaştığımız bir yapıyla karşı karşıya kaldık. Ekonomik manada, toplumsal manada ve devlet siyaseti gereği kurumsal güven tesis etmesi gereken kurumsal yapıların çoğunluğunu bir parti genel lideri olan Cumhurbaşkanının ataması, Cumhurbaşkanı kararları, kararnameleri bunlar önemli sorun olarak karşımıza çıktı.
“BEYİN GÖÇÜNDE 32 ÜLKE ORTASINDA 24’ÜNCÜ SIRAYA GELDİK”
Tabii, bir parti genel lideri olan Cumhurbaşkanının bir parti iktidarı yanı sıra yönetirken ülkeyi, şahsî iktidarını da muhafazaya dönük tercihleri ve kararlarıyla da karşı karşıya kaldık. Doğal olarak, bu süreçlerin sonucunda bugün hepimizin gelmiş olduğu süreçte önemli ekonomik, toplumsal, milletlerarası alanda da bir nevi krizler yaşadığımız bir tablo var karşımızda. İşte, ekonomik manada karşılaştığımız tablo, yüksek enflasyon, TL’nin paha kaybı, yüksek işsizlik, kişi başına gelirdeki geldiğimiz durum yani ekonomik datalara baktığımız vakit önemli bir geriye gidiş sürecini yaşıyoruz. Çünkü bilimsel, üniversal, ekonomik ya da kurum kararları yerine şahsî kararlar ve şahsî tercihlerle şekillenen bir yapıyla karşı karşıya kaldık. Enflasyon, işsizlik sayılarını söylemiyorum, düşük gelir tuzağına giden bir ülke olduk; dış ticaret açığı, cari açıkta yapısal dönüşümleri sağlayamadık. Gençler, bilim insanları, akademisyenler, hekimler yetişmiş nitelikli insan gücümüzün ülkede güven ve huzur ortamını görmediği bu sistem krizi ve bu kurumsuzlaşma, liyakatsizleşme ve kuralsızlaşma ortamında güvenli bir ortamı da kuramadık maalesef, beyin göçünde 32 ülke ortasında 24’üncü sıraya geldik.
“SİZİN ORTAYA KOYDUĞUNUZ SİYASETLER BİR SONUÇ DOĞURMUYOR”
Sayın Cumhurbaşkanı Yardımcısı, memleketler arası raporlarda -ben Avrupa Birliği Ahenk Komitesi Üyesi olarak- 2018 sonrası bütün kurum raporlarında özellikle de istikrar denetleme sistemi ve yürütmenin demokratik hesap verebilirliği -ki bu yalnızca seçimlere indirgeniyor, ben bunu böyle okuyorum karşı tarafın konuşmalarından- kurumsal yapılarda önemli bir geriye gidiş var. Bağımsız özel kurumlar, düzenleyici denetleyici kurumlarda önemli bir tenkitle karşıyız ve doğal olarak bir parti teşkilatı üzere yapılanmayı görüyoruz, liyakat değil, siyasi aidiyetin ortaya çıktığını görüyoruz. Bu kuralsızlık, keyfîlik, kişisellik, bu üstten aşağıya, en üstten, devletin en üst kurumundan en alt kurumlarına kadar da sirayet ediyor. Doğal olarak, sizin ortaya koyduğunuz siyasetler bir sonuç doğurmuyor. İşte, bugün baktığımız vakit üniversitelerin yönetimi, atamalar, YÖK Liderinin bir görev ihmali yapıp müdahale edememesi… Bir akademisyen olarak, buradaki öteki kurumlarımıza da tıpkı problemleri yaşıyoruz. Doğal olarak, burada bir sorun alanı var fakat bu sorunu da yok sayan bir yaklaşım karşımızda.
“BU YAPISAL SIKINTILARDA NASIL ÇÖZÜMLER ÜRETECEKSİNİZ?”
İşte, bugün, bu bütçe dönemine bakanlar geldi, bakanlar sorun alanlarını öncelemek yerine Cumhurbaşkanının kendilerine amaç gösterdiği alanlarda çalışmalarını anlattılar. Somut siyaset önerilerini göremedik, hangi bütçemiz, hangi siyasette, hangi sorun alanına gidecek? Ya da buradaki sorulara aktif karşılıklar verilemedi. Sizin Cumhurbaşkanlığı içerisinde işte başkanlıklar, ofisler, genel sekreterlik, siyaset heyetleri var. Ya, bunların hepsinin ilgili bakanlıklarda müdahil kurumları var, buraya önemli bir insan kaynağı var ve önemli bütçelerinde yüzde 60’tan fazlası da işçi sarfiyatlarına gidiyor. Artık, burada ya neden böyle bir tercihte bulunuyorsunuz? Ve bu şahıslar kimler, nasıl atanıyorlar, kimin kararıyla atanıyor ve ne iş üretiyorlar? Son beş yılın sonunda bu sisteminin yapısal meselelerini ortaya koyacak mısınız? Bu yapısal meselelerde nasıl çözümler üreteceksiniz?”
