BİRLEŞİK KAMU-İŞ KONFEDERASYONU: “DÖRT KİŞİLİK BİR AİLENİN AÇLIK HUDUDUNU, ARALIKTA 9 BİN 59 LİRAYA KADAR ÇIKARIRKEN, YOKSULLUK SONU DA 26 BİN LİRAYI AŞTI”
SGK’NIN 2022 YILI FAALİYET RAPORU: ANKARA ULUS’TAKİ OTEL BİNASINDAN ELDE EDİLEN YILLIK KİRA GELİRİ 5,5 MİLYON TL
TAMER ARDA ERŞİN
Sosyal Güvenlik Kurumu’nun (SGK) 2022 yılı faaliyet raporunda; 2022 yılında kurumun açığının bütçe varsayımına göre yüzde 2, bütçe transfer fiyatının ise yüzde 38,6 artış gösterdiği belirtildi. Ülke nüfusunun yüzde 89’unun toplumsal sigorta kapsamında olduğu, 26 milyon 344 bin faal sigortalının bulunduğu kaydedilen raporda, 527 bin 170 işçiye iş kazası ve meslek hastalığı nedeniyle 915 milyon lira geçici iş göremezlik ödeneği verildiği bilgisi yer aldı. Kuruma ilişkin Ankara Ulus’taki otel binasından elde edilen kira gelirinin yıllık 5,5 milyon lira olduğu belirtilen raporda, toplumsal güvenlik hukukuna ait mevzuatın geniş ve karışık olmasının uygulamada problemler yaşanmasına neden olduğuna dikkat çekilerek mevzuatın sade ve anlaşılabilir hale getirilmesi ile kusur oranının azalacağı kaydedildi.
SGK’nın 2022 yılı faaliyet raporu yayınlandı. “2022 yılında gelir-gider farkı (açık) fiyatı bütçe varsayımına göre yüzde 2 artış, bütçe transferi meblağı ise yüzde 38,6 artış göstermiştir” denilen rapora göre, 2021 yılında 38 milyar 956 milyon lira olan gelir- masraf istikrarı, 39 milyar 732 bin liraya yükseldi.
Kurumun sattığı, devrettiği ve aldığı gayrimenkullere ait bilgilere yer verilen raporda, şöyle dendi:
“Hazine ve Maliye Bakanlığı ile trampa süreçleri devam etmektedir. 2022 yılında trampa ile toplam 103 milyon 677 bin 850 lira meblağla 10 adet devredilen gayrimenkul; 98 milyon 288 bin 648 lira fiyatla devralınan 13 adet gayrimenkul bulunmaktadır. 2022 yılı içerisinde prim borcu karşılığında 25 milyon 754 bin 880 lira meblağla 3 adet taşınmaz alınmış, 24 milyon 418 bin 200 lira bedelle 3 adet gayrimenkul kamulaştırma ile devredilmiştir. Ayrıyeten 2022 yılında açık arttırma usulü ile toplam 293 milyon 555 bin lira fiyatla 18 adet gayrimenkul satışı yapılmıştır.”
ANKARA’DA OTEL BİNASINA AYLIK 468 BİN LİRA KİRA ALINIYOR
Raporun kira gelir ve masraflarıyla ilgili bölümünde yer alan sayılara göre; kuruma ilişkin Ankara Ulus’taki otel binasının aylık 468 bin liraya kiraya verildi. Raporda, söz konusu Radisson Blu Oteli’nden yıllık 5 milyon 616 bin 99 lira kira alındığı belirtildi. Bu otelde gecelik KDV dahil tek kişi standart oda konaklama bedeli ise 1650 lira. 4 yıldızlı otel, Ankara Arena Spor Salonu’nun yakınında bulunuyor.
75 MİLYON 529 KİŞİ TOPLUMSAL SİGORTA KAPSAMINDA
Raporda, ülkedeki 75 milyon 529 bin kişinin toplumsal sigorta kapsamında olduğu belirtilirken, bunun ülke nüfusuna oranının yüzde 89 olduğu kaydedildi. Raporda, “2022 yılı Aralık ayı prestijiyle Türkiye geneli etkin sigortalı sayısı 26 milyon 344 bin 234 olup en çok etkin sigortalı sayısı olan vilayetler sırasıyla İstanbul, Ankara ve İzmir; en az etkin sigortalı sayısı olan vilayetler ise sırasıyla Bayburt, Ardahan ve Tunceli olarak belirlenmiştir. Etkin sigortalılar toplumsal güvenlik kapsamı oranına göre sıralandığında ise en yüksek vilayetler İstanbul, Yalova, Kocaeli; en düşük vilayetler ise Ağrı, Şanlıurfa ve Muş olarak karşımıza çıkmaktadır” denildi.
1 MİLYAR LİRAYA YAKIN İŞ GÖREMEZLİK ÖDENEĞİ
Yine rapora göre 2021 yılında iş kazası ve meslek hastalığı nedeniyle sürekli iş göremezlik geliri bağlananların sayısı 82 bin 465 şahısken, bu sayı 2022 yılında 3 bin 61 kişilik artışla 85 bin 526’ya ulaştı. Raporda, 2022 yılında 527 bin 170 işçiye iş kazası ve meslek hastalığı (İKMH) nedeniyle 915 milyon 972 bin 238 lira geçici iş göremezlik ödeneği verildi. Ayrıyeten 8 bin 116 işçiye de çalışırken malul duruma düştüğü için malullük aylığı bağlandı.
MESLEK HASTALIĞI VE İŞ KAZASINDA İSTANBUL BİRİNCİ SIRADA
Raporda, meslek hastalığı konusunda en fazla başvurulan hastalıklar sırasıyla pnömokonyozlar, omurga arızaları, silikozis, omuz- kol ve tendon arızaları ve kulak arızaları olarak sıralandı. Raporda en fazla iş kazasının yaşandığı vilayetlerde İstanbul birinci sırada yer alırken, onu Ankara ve İzmir izledi. Meslek hastalığının görüldüğü vilayetlerde de İstanbul birinci sırada yer alırken, Zonguldak ve Kocaeli meslek hastalığında İstanbul’un akabinde birinci üçe girdi.
GSS PRİMİNE ÖDENEN PARA YÜZDE 43 ARTTI
Raporda, genel sıhhat sigortası (GSS) primini ödeyemeyen yurttaşların ödenen primlerinin 2021 yılına göre 2022 yılında yüzde 43,67 oranında artışla 23 milyar 354 milyon liradan 33 milyar 552 milyon liraya çıktığı açıklandı.
Raporda, SGK’nin kur nedeniyle masraflarındaki artışla ilgili şu tabirler yer aldı:
“2022 yılında sıhhat sarfiyatları, bütçeye göre yüzde 58,78 oranında artarak 283 milyar 224 milyon lira olmuştur. Söz konusu artışta; temel olarak bütçe iddiasında yüzde 29,86 olarak varsayılan kur artışının şubat ayında yüzde 37,43, temmuz ayında da ilaveten yüzde 25 olarak belirlenmesi ile makro değişkenlerde meydana gelen değişikliklere bağlı olarak 2022 yılı Küresel Bütçe Protokolünün revize edilerek yapılan ek ödemeler tesirli olmuştur.”
“KORONA KAYNAKLI GEÇİCİ İŞ GÖREMEZLİK ÖDENEĞİNDEN YARARLANAN KİŞİ ARTTI”
Koronavirüs pandemisinden kaynaklı iş göremezlik ödeneğindeki artış da raporda şöyle tabir edildi:
“Diğer sigorta ödemeleri, bütçeye göre yüzde 75,84 oranında artarak 11 milyar 642 milyon lira olarak gerçekleşmiştir. Bu artışta, özellikle şubat ve mart aylarında COVID-19 kaynaklı olarak yapılan geçici iş göremezlik ödeneğinden yararlanan kişi sayısındaki yükseliş tesirli olmuştur.”
SGK’NIN ZAYIF YÖNLERİ ANLATILDI
Raporda SGK’nın zayıf yönleriyle ilgili şu tespitler yer aldı:
- “Sosyal güvenlik hukukuna ait mevzuatın geniş ve karışık olması nedeniyle, vakit zaman farklı yorumların farklı uygulamalara yol açabilmesi.
- Sosyal güvenlik siyasetlerinin dinamik bir süreç olarak işlemesi, buna bağlı olarak mevzuatta yapılan değişiklikler sonucu ortaya çıkan iş yükünün karşılanmasında kasvet yaşanması.
- Mevzuatın sık değişmesi, 5510 sayılı Kanun ile farklı mülga kanunların birlikte uygulanması sonucu meselelerin ortaya çıkması.
- Yazılımların Kurum tarafından farklı teknolojiler kullanılarak geliştirilmesi nedeniyle uygulamaların birbiri ile entegrasyonunun tam manasıyla sağlanamaması.”
Raporda, emeklilik ve sigorta mevzuatının mümkün olduğunca sade ve anlaşılabilir hale getirilmesi ile iş ve süreçlerdeki yanılgı oranının azalacağı öngörüldüğü aktarılarak, “Bu durum birebir vakitte vatandaşların hak ve yükümlülüklerini gerçek halde anlamalarını ve yerine getirmelerini sağlayacaktır. Öte yandan Kurumca hukuka uygun olarak tesis edilmesine karşın karşı tarafın bilgi eksikliği ve yanlış anlamalarından kaynaklı dava ve itiraz müracaatlarının da azalabileceği öngörülmektedir. Sayılan nedenlerle mevzuat sadeleştirme çalışmaları önem taşıyacaktır” denildi.
“SAĞLIK HARCAMALARINDA YÜZDE 60 ARTIŞ”
Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Vedat Alım, rapora yazdığı önsözde şunları kaydetti:
“Vatandaşlara, kayıtlı sigortalı istihdamının artırılması, bayanlar, gençler ve engelliler üzere dezavantajlı kümelerin istihdamının artırılması, bölgesel, büyük ölçekli yatırımlar ile stratejik yatırımların özendirilmesini teminen sigorta primi teşvik, dayanak ve indirimlerden yararlanabilme imkânı sağlanmakta olup, 2022 yılında toplam 109 milyar TL teşvik ödenmiştir.
Sağlık harcamaları 2021 yılına göre 2022 yıl sonunda yüzde 60 oranında artış göstermiş olup, bu harcamaların yüzde 66’sını tedavi harcamaları oluşturmuştur.”
