İddia: Merkez Bankası Hafize Gaye Erkan İçin 35 Bin TL Kira Ödüyor
Sayıştay’dan Şehir Hastaneleri Tespiti… Bakanlık Kira Maliyetini Bile Gizledi, Kamunun Tıbbı Cihazları Çürümeye Bırakıldı
TAMER ARDA ERŞİN
Sayıştay’ın 2022 yılı Sağlık Bakanlığı denetim raporuna göre, bakanlık şehir hastanelerine ödenen kirayı ve kirada yapılan artışı mali tablolarda gizledi. Yine rapora göre kamuya ait tıbbi cihazlar ise bu hastanelerin depolarında “atıl durumda” bekletiliyor.
Sayıştay’ın 2022 yılı Sağlık Bakanlığı denetim raporu yayınlandı. Sayıştay kamu- özel işbirliği ile yapılan şehir hastanelerine ilişkin bulgularını raporuna yansıttı. Rapora göre şehir hastanelerine verilen hasta garantisi, kamunun yükümlülüğü ve borçlanma maliyetleri Sağlık Bakanlığı’nın mali tablosunda muhasebeleştirilmedi. Raporda, “Kamu Özel İşbirliği (KÖİ) modeli kapsamında yapılan şehir hastaneleri için görevli şirketlere taahhüt edilen talep garantisi tutarlarının yukarıda adı geçen nazım hesaplar kullanılarak zamanında, tam, doğru ve gerçeğe uygun değerler üzerinden muhasebeleştirilip bilanço dipnotlarında gösterilmesi gerekmektedir” denildi.
Yine raporda hizmete giren şehir hastaneleriyle ilgili de kiralamaya ilişkin konular da yer aldı. Raporda, şehir hastanelerine verilen kiralardaki artışların ve kiralama giderinin başka kalemler altında gizlendiği şöyle ifade edildi:
“… finansal kiralama işlemine konu varlıkların gerçeğe uygun değeri ile kira ödemelerinin bugünkü değeri karşılaştırılır ve muhasebeleştirme düşük olan değer üzerinden yapılır. Sözleşme gereği kiralayana ödenecek toplam tutar mali borç olarak kaydedilir. Finansal kiralama borçlanma maliyeti ise ilgili oldukları dönemde gider kaydedilmek üzere ayrı bir hesapta izlenir. Finansal kiralama sözleşmeleri için yapılan her türlü ücret, komisyon, servis ücreti, vergi ve benzeri giderler, borç hesaplarıyla ilişkilendirilmeksizin gider ve bütçe gideri olarak kaydedilir. Mevzuatı uyarınca yap-kirala-devret modeli ile edinilen maddi duran varlıklar da finansal kiralama işlemi olarak değerlendirilir. Toplam finansal kiralama borcu, varlığa ve finansal kiralama borçlanma maliyetine dağıtılarak muhasebeleştirilir.”
ŞEHİR HASTANELERİNİN MALİYETİ GİZLENMİŞ
Raporda şehir hastanelerine ilişkin kısa ve uzun vadeli mali yükümlülüklerin yani verilecek paranın da gizlendiği ise şöyle açıklandı:
“İşletme dönemine geçilen İstanbul İkitelli Entegre Sağlık Kampüsü, Ankara Etlik Entegre Sağlık Kampüsü, Konya Karatay Entegre Sağlık Kampüsü, Tekirdağ Sağlık Yerleşkesi, Elazığ Entegre Sağlık Kampüsü, Eskişehir Entegre Sağlık Kampüsü ve Yozgat Sağlık Yerleşkesine ilişkin 30/40 Kısa/Uzun Vadeli İç Mali Borçlar hesap gruplarına herhangi bir kaydın yapılmadığı; dolayısıyla bu projelere dair kısa ve uzun vadeli mali yükümlülüklerin, borçlanma maliyetlerinin, edinilen maddi duran varlıkların ve amortisman ile kur farklarının mali tablolarda gösterilemediği; yıl içi kullanım bedeli ödemelerinin ise 630 Giderler Hesabı’na kaydedilmek suretiyle doğrudan giderleştirildiği görülmüştür.”
Raporda bazı şehir hastanelerindeki kamuya ait tıbbı cihazların ise atıl durumda depoda bekletildiği ise “Yapılan incelemede Yozgat, Isparta, Elazığ, Manisa ve Bursa şehir hastanelerinde görevli şirketler tarafından Sözleşme eki Ek-13 (Ekipmanlar) kapsamında toplam sabit yatırım tutarına dahil olarak getirilen tıbbi cihazlardan bazılarının sağlık tesislerinin açılışından 31 Aralık 2022 tarihine kadar kullanımda olmadığı, depolarda atıl olarak bekletildiği tespit edilmiştir” diye açıklandı.
MURAT EMİR DE ELEŞTİRDİ
CHP Ankara Milletvekili Murat Emir ise Sayıştay’ın Sağlık Bakanlığı’na ilişkin bulgularını şöyle değerlendirdi:
“Sayıştay, taahhüt edilen talep garantilerinin nazım hesaplar kullanılarak muhasebeleştirildiği ve bilanço dipnotlarında gösterilmediği konusunda Bakanlığı uyarıyor. Kamu Özel İşbirliği modeliyle inşa edilen ve işletilen şehir hastanelerine her yıl ödenen milyarlarca TL’lik garanti ödeme tutarlarına açıklama getiremeyen Sağlık Bakanlığı, işin içinden bu bilgileri gizleyerek çıkmaya çalışmış. Usulsüzlükler bununla da sınırlı kalmamış. Sayıştay raporundan yine şehir hastanelerinde görevli şirketlerin yer teslimi yapılmadan inşaat işlerine başladıklarını anlıyoruz. Tüm bu bulgular derhal açıklamaya muhtaç bulgulardır.”
TIBBİ CİHAZLAR DEPOLARDA BEKLETİLMİŞ
Emir, aralarında Yozgat, Isparta, Elazığ, Manisa ve Bursa şehir hastanelerinin de bulunduğu toplam beş şehir hastanesinde yaşanan bir başka usulsüzlüğe daha dikkat çekti. Kullanım süresi 10 yıl olan tıbbi cihazların atıl halde depolarda bekletildiğinin anlaşıldığını kaydeden Emir, bu iddiaları Meclis gündemine de taşıdı. Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’nın yanıtlaması istemiyle soru önergesi sunan Emir, Bakan Koca’ya şu soruları yöneltti:
“Bu hastanelerde, tıbbi cihazları atıl halde tutanlar hakkında soruşturma açılmış mıdır? İhtiyaç yoksa, bu cihazların alımına kimler onay vermiştir, bu kişilere soruşturma açılmış mıdır? Tıbbi cihazların depolarda atıl halde bekletilmesinden dolayı ortaya çıkan kamu zararının tutarı toplam ne kadardır?”
