Rahmi Aşkın Türeli: “Çiftçi Devletten 16 Milyar Lira Mazot Desteği Alıyor Ama Mazot Kullanırken 46 Milyar Lira Vergi Ödüyor”
İZMİR’DE İKİNCİ YÜZYILIN İKTİSAT KONGRESİ İÇİN YAPILAN ÇİFTÇİ BULUŞMASINDA 15 UNSURLUK MANİFESTO AÇIKLANDI. SOYER: BU KARARLAR BUGÜNÜN SİYASAL İKLİMİNDE ALINMIŞ LAKİN GELECEĞİN SİYASETİNİ BELİRLEME GAYESİNE YÖNELİK
İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin düzenleyeceği “İkinci Yüzyılın İktisat Kongresi” kapsamında Ödemiş Ovakent’te çiftçi buluşması yapıldı. Çiftçi buluşmalarının üçüncü toplantısında önemli kararlar aldıklarını vurgulayan İzmir Büyükşehir Belediye Lideri Tunç Soyer, oybirliğiyle imzalanan 15 unsurluk manifestoyu kamuoyuna açıkladı. Soyer, “Çok önemli kararlar aldık. Bu kararlar bugünün siyasal ikliminde alınmış lakin geleceğin siyasetini belirleme amacına yönelik kararlardı. Gelecekteki tarım siyasetlerinin şekillenmesinde karar alıcılara ilham versin, rehberlik etsin diye yapılan bir çalışmaydı. O nedenle hiçbirinin boşa gideceğini düşünmüyorum. Çünkü her birinin sonuna kadar da takipçisi olacağız” dedi.
İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin, Atatürk’ün önderliğinde 1923 yılında toplanan İzmir İktisat Kongresi’ne atıfla hazırlıklarını sürdürdüğü “İkinci Yüzyılın İktisat Kongresi” kapsamında üçüncü çiftçi buluşması bugün yapıldı. İzmir’in Ödemiş İlçesi’ne bağlık Ovakent Köyü’ndeki buluşmaya İzmir Büyükşehir Belediye Lideri Tunç Soyer’in yanı sıra CHP Tarım Siyasetlerinden Sorumlu Genel Lider Başdanışmanı ve Bursa Milletvekili Orhan Sarıbal, Ödemiş Belediye Lideri Mehmet Eriş ile Türkiye’nin dört bir yanından üreticiler, kooperatifler, meslek ve ziraat odaları temsilcileri, üretici birliklerinin temsilcileri ve köylüler katıldı.
100 YIL ÖNCE TÜTÜN DEPOSU İDİ
Yaklaşık 4 saat süren toplantının akabinde açıklama yapan Lider Soyer, “Bugün Türkiye’nin her yerinden, Erzurum’dan Hopa’dan gelen konuklarımız vardı. Ve her biri kendi alanında uzman, ehil arkadaşlarımızdı. Meslek odalarımızın, ziraat odalarımızın, kooperatiflerimizin, sulama birliklerimizin, üretici birliklerimizin temsilcileri bizlerle beraberdi. Çok geniş bir temsil gücüyle bu masa oluştu. Bu masanın burada oluşmasının başka bir manası var. Bu bina 100 yıl önce tütün deposu olarak kullanılmış bina. Biz 100 yıl önceki iktisat kongresi ruhunu hafızalarımızda tazeleyerek, canlandırarak bu kongreyi gerçekleştirmeye devam ediyoruz. İkinci yüzyılın iktisat kongresinin en önemli dönüm noktalarından biriydi bu buluşma” dedi.
SONUNA KADAR TAKİPÇİSİYİZ
Soyer, gece İzmir’de yaşanan sarsıntısı anımsatırken konuşmasını şöyle sürdürdü:
“İzmir’de önemli bir sarsıntı oldu. O nedenle de hepimiz uykusuz ve yorgun olabiliriz. Fakat bu çalışma boyunca kimsede o yorgunluktan, uykusuzluktan iz görmedik. Herkesin büyük bir şevkle, heyecanla ve özveriyle katıldığını gördük. O nedenle her katılımcımıza başka farklı teşekkür ediyorum. Vakit zaman toplantının akışıyla ilgili, eksik bırakıldığı düşünülen yahut tam değinilmediği düşünülen mevzular olabilir. Lakin onlar da sonra toparlandı. Son derece verimli bir toplantı oldu. Çok önemli kararlar aldık. Bu kararlar bugünün siyasal ikliminde alınmış ancak geleceğin siyasetini belirleme maksadına yönelik kararlardı. Gelecekteki tarım siyasetlerinin şekillenmesinde karar alıcılara ilham versin, rehberlik etsin diye yapılan bir çalışmaydı. O nedenle hiçbirinin boşa gideceğini düşünmüyorum. Çünkü her birinin sonuna kadar da takipçisi olacağız. Her bir kararımızın hayata geçirilmesi için taleplerimizi sonuna kadar ve güçlü bir biçimde lisana getiriyor olacağız.”
İzmir’de yaklaşık 100 yıl önce toplanan iktisat kongresine işaret eden Soyer, “100 yıl önce cetlerimiz daha ortada cumhuriyet yokken, daha ortada kazanılmış zaferin barış mutabakatı imzalanmamışken, İzmir’in büyük yangınından 5,5 ay sonra, yani kentin külleri daha ortadan kalkmamışken, kurulacak cumhuriyetin iktisat siyasetlerini belirleyecek iktisat kongresine konut sahipliği yaptı İzmir. Bugün burada bulunan herkes yeniden tıpkı hislerle, tıpkı hassasiyetle ve birebir heyecanla bu ülkenin geleceğinin tarım siyasetlerinin şekillenmesine katkı verecek, öncülük edecek çok bedelli bir çalışmaya imza attılar. Her birine başka ayrı teşekkür ederim” dedi.
Tunç Soyer, toplantıda hazırlanan metindeki kararların, 3 şerhli unsur hariç, oybirliğiyle alındığını, Aralık 2022’den itibaren uzman buluşmalarının başlayacağını, 17 Şubat’ta da büyük kongrenin başlayacağını duyurdu. Bu iki kademede da metin üzerinde müzakere fırsatı bulunacağını vurgulayan Soyer, “Bize bu vatanı emanet eden ve o günün şartlarında büyük bir gururla ve özgüvenle, daha yaraları sarılmadan geleceğe dair planlar, projeler, kararlar ortaya koyan, merhum atalarımızın anısı önünde hürmetle eğiliyorum. Onların anısına hürmetle ve gelecek nesillere olan borcumuzun hissiyle bu toplantıyı tamamlıyoruz” dedi.
Başkan Soyer’in okuduğu, hazırlanan manifestonun giriş bölümü şöyle:
“Bizler Türkiye’nin yedi coğrafik bölgesinden gelen çiftçi kuruluşları, İzmir’in Ödemiş Ovakent Köyü’nde bir ortaya geldik. 100 yaşındaki harap olmak üzere olan eski tütün fabrikasında yaptığımız ikinci yüzyılın iktisat kongresi hazırlık toplantısında geleceğin Türkiye’sinin tarım siyasetlerini inşa etmek ile ilgili kararlar aldık. Bu kararlar 10 Ağustos 2022 ve 5 Ekim 2022 tarihlerinde yapılan öntoplantılara katılan üretici kuruluşlarının önerileri doğrultusunda şekillenmiştir. Aldığımız kararların kongrenin 4 uzman masası ve öbür paydaşların da görüşleri alındıktan sonra Şubat 2023’te İzmir’de vücut bulacak ikinci yüzyılın iktisat kongresinin gündemine alınmasına oybirliğiyle, 3 şerhli unsur hariç karar verilmiştir.”
15 UNSURLUK MANİFESTO
Başkan Soyer’in açıkladığı 15 unsurluk manifesto şöyle:
“1- Geleceğin Türkiye’sinin tarım siyasetleri yerli ve ulusaldır. İthalata dayalı bir tarım siyaseti kabul edilemez. Özelleştirmeye dayalı, dışa bağımlı, dayanakları azaltıcı neoliberal tarım siyasetleri terk edilerek yerli üretimi ve üreticiyi koruyan kamucu tarım siyasetlerine geçilecektir.
2- Herkes doğduğu ve yaşadığı yerde doyma hakkına sahiptir. Geleceğin Türkiye’sinin tarım siyaseti kırsalda doğan her Türkiye Cumhuriyeti vatandaşına onurlu, nitelikli ve üniversal kıymetlere erişebildiği bir hayat hakkı tanır.
3- Besin hakkı ve sağlıklı beslenme her Türkiye Cumhuriyeti vatandaşının temel hakkıdır. Türkiye tarımının birincil gayesi bu topraklarda yaşayan herkese kâfi, çeşitli, nitelikli, güvenilir, adil, mahallî ve ekonomik besin sunmaktır.
4- Türkiye tarımının kilit taşı küçük üreticilerdir. Küçük üreticilerin kooperatif ve birliklerini desteklemek geleceğin tarım siyasetinin asli ögesidir.
5- Tarım üretiminde kamunun asli görevi arz ve talep ortasındaki dengeyi sağlamaktır. Tarım iktisadında büyüme için desteklemelere ek olarak ürünün yanlışsız fiyattan satış garantisini sağlayacak sistemler kurulacaktır. Üretici, üretim sürecine pazar garantisi olduğunu bilerek başlayacaktır. Bu sistemin başlangıç noktası makro ve mikro havzalar ölçeğinde stratejik ziraî üretim planlamasıdır.
6- Lokal tohumlar ve hayvan ırkları gelecek nesillere taşınması gereken bir tabiat ve kültür mirasıdır. Türkiye’deki ziraî genetik çeşitliliğin tamamı devlet müdafaasına tabi olmalıdır.
7- Türkiye su yoksulu bir ülkedir. Suyun sınırsız bir kaynak olduğundan yola çıkılarak desteklenen, üreticiyi fakirleştiren, dışa bağımlılığı artıran ve ülkemizi kuraklaştıran çok sulamaya endeksli ziraî kalkınma siyasetine son verilecektir.
8- Ürüne göre sulama yapılmayacak. Suya göre ürün belirlenecektir. Sulama yatırımları hakikat yerde, yanlışsız ürünü teşvik edecek, bölgesel özellikler gözetilerek israfa neden olmayacak formda çağdaş sulama sistemleriyle planlanacak ve bu sistem güçlü bir biçimde denetlenecektir.
9- Ziraî üretim açısından mera ve ormanlar, ekili ve dikili tarım alanlarıyla bir bütündür. Araziyi kullanım planları bu alanların tümünü koruyacak formda hazırlanacaktır. Tarım, orman ve mera alanlarının doğal karakteri değiştirilemez ve maksadı dışında kullanılamaz. Orman ve mera alanları olduğu üzere korunacak ve besin üretiminin önemli bir mecraası kabul edilecektir.
10- Türkiye tarımının özünde çeşitlilik vardır. Anadolu ve Trakya birbirinden çok farklı iklim bölgelerine sahiptir. Akdeniz ve Ege’de buğdayın hasat edildiği günlerde Kuzey Doğu Anadolu’da buğday yeni ekilmektedir. Bu çeşitliliği korumak, canlandırmak ve geliştirmek geleceğin Türkiye’sinin tarım siyasetinin temel unsurlarından biridir.
11- Tarımda yalnızca randıman artışı yerine üretici için gelir artışına endeksli bir iktisadi model izlenecektir. Randımanı kısa vadede artıran lakin orta vadede girdi maliyetini büyüterek dışa bağımlılığı artıran ve üreticiyi fakirleştiren ürünler desteklenemez.
12- Katma pahası artırmak ziraî üretime yapılacak birincil iktisadi müdahaledir. Geleceğin Türkiye’sinin ziraî ihracatı kaliteli, ülkeye özgü ve rekabet gücü yüksek ürünlere odaklanacaktır. Tabiata bağlı tarım sektöründe kamucu müdahaleler artacak, stratejik ürünlerde ziraî kamu iktisadi teşebbüsleri tekrar kurulacaktır.
13- Türkiye kırsalında yaşayanların, özellikle de bayan üreticilerin kadim tarım kültürü Türkiye tarımını geliştirmek için su üzere, toprak ve tohum üzere temel bir kaynaktır. Geleceğin Türkiye’sinde bu bilgiler muhafaza altına alınarak günümüz şartlarında kullanılmak üzere akademik tabana taşınacaktır.
14- Tarım iktisadını geliştirmenin temel güvencesi, tarımdaki değişim kabiliyetidir. İklim krizi başta olmak üzere, dünyadaki ve ülkemizdeki büyük değişimler doğrultusunda geleceğin Türkiye’sinin tarımı yeniliklere ve inovasyona açık bir ruha sahip olacaktır.
15- Tarımda bayan ve çocuk işçiliğindeki sıkıntılar çözülecek. Mevsimlik tarım işçileri insanca çalışma ve yaşama ortamına kavuşturulacaktır.”
