Türk-İş Genel Başkanı Atalay, 111. Ilo Konferansı’nda Konuştu: “Tbmm’deki Dağılıma Baktığımızda İşveren Temsilcilerinin Çoğunlukta Olduğu Bir Tabloyla Karşılaşıyoruz”
İSTEK ÇERKEZOĞLU: TOPLUMSAL DEVLET, MADENLERDE HAYATINI KAYBEDEN ÇALIŞANLARININ CANSIZ VÜCUTLARINI SÜRATLİCE ÇIKARAN DEĞİL, ÇALIŞANLARIN ÇALIŞIRKEN ÖLMESİNİ ENGELLEYEBİLEN DEVLETTİR
Haber: ÇAĞATAN AKYOL – Kamera: SADIK KARAKULOĞLU
Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) üyeleri, Bartın’ın Amasra ilçesinde meydana gelen maden faciasını, İstanbul’daki Çalışma ve İş Kurumu (İŞKUR) önünde protesto etti. DİSK Genel Lideri İstek Çerkezoğlu, “Sosyal devlet, madenlerde hayatını kaybeden maden işçilerinin cansız vücutlarını yer altından süratlice çıkaran ve başsağlığı dileyen değil, işçilerin çalışırken ölmesini engelleyebilen devlettir” dedi.
DİSK üyeleri, Amasra’da 14 Ekim’de, Türkiye Taşkömürü Kurumu’na (TTK) ilişkin bir ocakta meydana gelen maden faciasına karşı bugün İstanbul İŞKUR önünde hareket yaptı. “Bartın, üzgünüz, öfkeliyiz” yazılı pankart açılan aksiyonda, “Bartın’ın hesabı sorulacak”, “Kaza, yazgı değil, bu bir cinayet” ve “Çalışırken ölmek istemiyoruz” sloganları atıldı.
DİSK Genel Lideri Dilek Çerkezoğlu, harekette yaptığı konuşmada, 2014’teki Soma maden faciasının akabinde “Hiçbir şey artık eskisi üzere olmayacak. Bütün önlemler alınacak” denildiğini anımsattı. “Ama hiçbir şeyin değişmediğinin ve bu katliamların devam ettiğinin hepimiz tanığıyız” diyen Çerkezoğlu, şunları söyledi:
“BÜTÜN İŞ CİNAYETLERİNDE NE ÖNLEM ALINDI NE DE SORUMLULAR YARGILANDI: Dün tekrar yapılan açıklamalarda ‘Gerekli önlemler, önlemler alınacak’ dediler ancak biz yaşıyoruz ve görüyoruz ki yaşanan bu bütün iş cinayetlerinde, daha sonrasında ne tesirli bir kontrol ve yaptırım düzeneği hayata geçirildi ne gerekli önlemler alındı ne de bu yaşananların gerçek sorumluları yargılandı. Soma katliamından sonra şu anda bir tane tutuklu yok. Bu süreçte gerçek manada sorumlu olanlar, bu sürecin direkt sorumluları ve siyasi sorumluları, hiçbir biçimde yargılanmadı. O nedenle biz, iş cinayetlerinde adalet istemeye, adalet için mücadele etmeye devam ediyoruz. Bartın’da yaşanan iş cinayeti sonrasında, birinci saatlerden itibaren arkadaşlarımız oradaydı. Günlerdir ‘Çalışırken ölmek işçilerin mukadderatı değildir’ diyerek DİSK olarak iş yerlerinden alanlara, meydanlara kadar reaksiyonumuzu söz ediyoruz, sesimizi yükseltiyoruz, yapılması gerekenleri bir kere daha tabir ediyoruz.
ARADAN GEÇEN 18 YILDA HİÇBİR ÜRETİM OLMAMIŞ VE HİÇ KİMSE HESAP SORMAMIŞ: Bir sefer daha bu sürecin takipçisi olacağımızı, sorumluların cezalandırılması için seferber olacağımızı söylüyoruz. Günlerdir iş yerinde DİSK’e bağlı bütün iş yerlerindeki işçiler, DİSK’li işçiler; acısını, yasını paylaşıyor, yakasında kokartlarla çalışıyor, iş yerlerinde bildirilerimiz okunuyor. Alanlarda, meydanlarda bu süreci takip edeceğimize dair açıklamalar yapılıyor. Dün de DİSK heyeti olarak Bartın Amasra’daydık. Önce maden alanında, bilim insanlarının, hususun uzmanlarının eşliğinde maden alanını gördük. Bartın, o bölgedeki maden rezervlerinin en büyük olduğu alanlardan bir tanesi. Uzmanlarımızın söylediğine göre, 608 milyon ton çıkarılabilir kömür rezervinin olduğu bir alan. Bunun yalnızca 16 milyon tonu kamu tarafından, TTK tarafından işletiliyor. Yaklaşık 600 milyon ton kömürün işletmesi için de 2000’li yılların başından itibaren başlayan özelleştirme çalışmaları, en son 2005 yılında bir özel şirkette yapılan mutabakatla, rödovans sözleşmesiyle tamamlanmış. O sözleşmeye göre, küçük bir detay üzere görünüyor ancak madenlere nasıl bakıldığını göstermesi açısından önemli. 2005 yılında bu özel şirketle yapılan rödovans sözleşmesine göre, 3 yıl içerisinde gerekli çalışmalar yapılacak ve kömür madeninin çıkartılmasına başlanacakken ortadan geçen 18 yıla karşın hiçbir üretim olmamış ve hiç kimse de bunun hesabını dahi sormamış. Orada yaşanan tablo bu.
BU TABLO MADENCİNİN BAHTI DEĞİL: Akabinde Amasra Belediye Başkanı’mızla bir görüşme yaptık. Yöre halkıyla çeşitli görüşmeler yaptık ve sonra da 14 Ekim akşamı madende hayatını kaybeden işçi kardeşlerimizin aileleriyle buluştuk, onları ziyaret ettik, başsağlığı diledik. Evladını kaybetmiş anneler, babalar; acı tarifsiz. Gencecik yaşında eşini kaybetmiş bayanlar ve daha çok küçük yaşta babasını kaybetmiş çocuklar. Hatta daha doğmamış çocuklar. Babasını kaybetmiş, doğmamış çocuklar vardı. Bir sefer daha söylemek istiyoruz ki yaşananlar hiçbir biçimde kaza da değil, mukadderat de değil. Madenlerde yaşanan bu tablo, memleketin normali değil, madencinin yazgısı hiç değil. Bugün madenlerde yaşananlar, bu katliamlar, bu ölümler, açıkça önlenebilir ölümlerdir. O nedenle her biri bir iş cinayetidir. Madenlerde yaşadığımız bu kara tablonun nedeni, bütün iş yerlerinde yaşadığımız işçi sıhhati, iş güvenliği alanında yaşadığımız bu kara tablonun nedeni, madende yerin 7 kat tabanına giren işçinin ömrüyle oradaki bir kazma sapı ortasında, rastgele bir iş makinesi ortasında yahut inşaatın 28’inci katına çıkan bir işçinin hayatıyla oradaki bir asansör vidası ortasında hiçbir fark görmeyen sermaye zihniyetinin sonucudur.
BU BAHT YALNIZCA TÜRKİYE İŞÇİ SINIFI İÇİN Mİ VAR: Bu yaşananlar, madenlerden inşaatlara, fabrikalardan belediyelere, hastanelere kadar bu ülkenin tüm bedellerini ve güzelliklerini üreten işçilerin, emekçilerin hayatını ve orada alınması gereken işçi sıhhati, iş güvenliği önlemlerini bir maliyet ögesi olarak gören zihniyetin bir sonucudur. Madenlerde yaşananlar, üretim zorlamasının, ‘hadi hadi’ sisteminin bir sonucudur. Dün bir madenci babası söyledi, ‘Madende epeydir sıkıntılar yaşandığını anlatıyordu oğlum’ dedi. ‘Hatta kısa bir süre sonra madende bakım nedeniyle çalışmaya orta verileceğini söylüyordu lakin yıl başına kadar yetiştirilmesi gereken bilmem kaç milyon ton kömür varmış. O nedenle çalışmaya devam ettiklerini söylemişti’ dedi. İşte üretim zorlamasının kendisi. Yani aslında yaşadığımız tablo, tümüyle bu zihniyetin sonucu ve ülkeyi yöneten siyasi iktidar ve iktidarın sözcüleri, yaşananları hâlâ ‘kaza’ diye, ‘kader’ diye nitelemeye çalışıyor. ‘Kader planı’ diyorlar. Buradan sormak istiyoruz. Bu baht yalnızca Türkiye işçi sınıfı için mi var? Dünyanın her yerinde maden var. Dünyanın her yerinde milyon tonlarca maden çıkartılıyor ve Memleketler arası Çalışma Örgütü’nün bilgilerine göre madenlerde ölümlü iş kazalarının en fazla olduğu ülkelerden bir tanesi Türkiye. Yani bu, mukadderat değil. Bütün bunlar önlenebilir ölümlerdir.
BU KARA TABLONUN NEDENİ, TOPLUMSAL DEVLETİN TASFİYESİDİR: Yıllardır işçi sıhhati, iş güvenliğindeki bu kara tablonun ortadan kaldırılması için yapılması gerekenleri söylüyoruz, anlatıyoruz. Yetkilileri, sorumluluk sahibi olduğu için, yetki sahibi olduğu için bu adımları atması gerekenleri, gerekli adımları atmaya çağırıyoruz. Hepimiz yaşayarak görüyoruz ve biliyoruz ki işçi sıhhati, iş güvenliği alanında madenlerdeki bu kara tablonun nedeni, toplumsal devletin tasfiyesidir, toplumsal devletin gereğinin yerine getirilmemesidir. Madenlerdeki bu ölümlerin nedeni, her şey den önce bilimden uzaklaşılmasıdır. Madenlerdeki bu ölümlerin nedeni, maden işçilerinin, işçi sınıfının sendikasız, örgütsüz bırakılması ve emeğin zayıflatılmasıdır. Yani muhtaçlığımız olan şey, mukadderatın planı değil, bilimin ve emeğin planıdır. Yani toplumsal devletin gereğinin yerine getirilmesi, yani bilim ne emrediyorsa, üretim zorlaması, maliyet tasası olmadan o madenlerde o önlemlerin alınmasıdır gereksinimimiz olan. Gereksinimimiz olan, işçilerin sendikalaşmasının, kendi hayatı hakkında söz ve karar sahibi olmasının önündeki manilerin bir bir kaldırılmasıdır.
SİYASİ İKTİDARI GERÇEKLERLE YÜZLEŞMEYE ÇAĞIRIYORUZ: Maden işçilerinin ailelerine yüklü ölçüde paralar dağıtıldığını ve birebir vakitte geçtiğimiz hafta hastanede de gördük, yaralıların ailelerinin bütün ihtiyaçlarının karşılandığını görüyoruz. Kesinlikle yapılacak, natürel ki yapılmalıdır. Bunların hiçbiri lütuf değildir fakat sıkıntı, o işçilerin hayatta kalmasını sağlamaktır. Toplumsal devlet, madenlerde hayatını kaybeden maden işçilerinin cansız vücutlarını yer altından süratlice çıkaran ve başsağlığı dileyen değil, işçilerin çalışırken ölmesini engelleyebilen devlettir. O nedenle biz, ülkeyi yöneten siyasi iktidarı gerçeklerle yüzleşmeye ve bu noktada adımları atmaya çağırıyoruz.
İŞÇİ SIHHATİ, İŞ GÜVENLİĞİ ALANINI PİYASAYA AÇAN BU ZİHNİYET DEĞİŞMELİDİR: Yıllardır söylüyoruz; işçi sıhhati, iş güvenliği alanındaki bu kara tablonun ortadan kalkması için üç tane temel yapısal adım atılmalıdır öncelikle. Birincisi; 10’uncu yılını dolduran, 6331 sayılı Yasa da dahil olmak üzere bu alandaki temel zihniyet değişmelidir. Yani işçi sıhhati, iş güvenliği alanını piyasaya açan bu zihniyet değişmelidir. İkincisi; işçi sıhhati, iş güvenliği alanı tümüyle bilim insanları, üniversiteler, ilgili meslek örgütleri ve sendikaların kontrolünde bağımsız bir alan olarak işletilmelidir. Üçüncüsü de en âlâ maddeyi da yapsanız, en güzel sistemi de kursanız bir tane kontrol sistemi var ki onun yerini hiçbir şey tutmaz. O da işçinin kendi kontrolüdür, öz kontrolüdür. Bunun ismi da sendikadır. Bunun yolu da sendikadır. O nedenle işçilerin kendi öz örgütü olan sendikalarında örgütlenmesinin önündeki tüm pürüzlerin kaldırılması gereklidir.
MÜCADELE ETMEK HEPİMİZİN BOYNUNUN BORCU: Şayet iş cinayetlerindeki bu tabloyu değiştirmek istiyorsanız daha fazla toplumsal devlet ve toplumsal haklar olacak. İş cinayetlerindeki bu tabloyu değiştireceksek her şeyden önce bilimin sesine kulak verilecek. İşçilerin sendikalaşmasının, örgütlenmesinin önündeki pürüzler kaldırılarak, emeğin güçlenmesi sağlanacak. DİSK olarak bir sefer daha bu sürecin takipçisi olacağımızı ve sorumluların hesap vereceği bir sürecin gerçekleşmesi için seferber olacağımızı ve gündemde tutacağımızı söylemek istiyorum. Hani şair demiş ya ‘En fazla bir yıl sürer 20’nci asırda ölüm acısı’. 21’inci asırda 3-5 gün sürmesini daima birlikte engellemek ve Amasra’da yaşanan, daha önce madenlerde yaşanan; inşaatlarda, fabrikalarda yaşanan iş cinayetlerini gündemde tutmak ve bu mevzuda gerekenlerin yapılmasını sağlamak, bunun için mücadele etmek hepimizin boynunun borcudur.
ÖLÜMLERİ ÖNLEMENİN YOLU HESAP SORMAKTAN GEÇER: Ölümleri önlemenin bir yolu, hesap sormaktan geçer. İşçi ölümlerinde sorumluluğu olanlar hesap vermediğinde, bugünkü üzere elini kolunu sallayarak dolaşmaya devam ettiğinde, ihale ve terfiler almaya devam ettiğinde biz bu iş cinayetlerini engelleyemeyiz. Biliyoruz ki temel sorun, işçilerin hayatını bir maliyet ögesi olarak gören bu sermaye zihniyetinin ve bu sermaye düzeninin değişmesi kuraldır. Yani sermayenin faydasına değil, işçi sınıfının, emekçilerin emeğin faydasına bir toplumsal düzendir. Yani adalet temelinde; eşitlik, özgürlük temelinde, sendikal hakların kullanıldığı, demokrasinin tüm kurum ve kurallarıyla işlediği yeni bir toplumsal düzendir iş cinayetlerini önleyecek olan. Yani emeğin Türkiye’sidir. Tıpkı vakitte tek bir işçinin çalışırken hayatını kaybetmediği bir çalışma hayatını ve bir toplumsal düzeni kuracağımıza olan inancımızı ve bu husustaki kararlılığımızı bir kere daha söz ediyoruz.”
