EDİRNELİ FIRINCI: YIL BAŞINDAN SONRA DEVREDECEĞİM, İŞİN İÇİNDEN ÇIKAMIYORUM
İETT’NİN 15 MİLYAR 400 MİLYON LİRALIK 2023 YILI BÜTÇESİ İBB MECLİSİ’NDE ONAYLANDI
OKTAY YILDIRIM
İETT Genel Müdürlüğü’nün 15 milyar 400 milyon liralık 2023 yılı bütçesi, İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) Meclisi’nde onaylandı. Mecliste sunum yapan İETT Genel Müdür Alper Bilgili, 2023’te 50 metrobüs aracı, 100 otobüs ve 110 elektrikli araç alacaklarını açıkladı. Yakıt ve maliyetlerdeki artış nedeniyle İBB’nin toplu ulaşıma bir yılda yaptığı sübvansiyon ise 10 milyar liraya ulaştı.
İBB Meclisi’nin kasım ayı toplantılarının dördüncü birlemişimi, Saraçhane’deki başkanlık binasında Meclis 2. Başkanvekili Ömer Faruk Kalaycı başkanlığında bugün yapıldı. Oturumda, İETT Genel Müdürlüğü’nün 2023 bütçesi görüşüldü. Mecliste sunum yapan İETT Genel Müdürü Alper Bilgili, 2023 bütçesinin 15 milyar 400 milyon TL, bütçe gelirlerinin 12 milyar 431 milyon 450 bin TL olarak belirlendiğini, 2 milyar 968 milyon 550 bin liralık finansman açığının kredi ile karşılanacağını söyledi.
Filoyu gençleştirmek için bu yıl öz kaynaklarla 160 tane yerli ve yüksek kapasiteli metrobüs aldıklarını hatırlatan Bilgili, “2023 yılında da 50 adet metrobüs ve 100 adet otobüs alımı için ihale sürecimizi tamamlayacağız. Tekrar 2023 yılı içinde 50 adet 4 kişilik, 60 adet 14 kişilik elektrikli araç alımını gerçekleştirmiş olacağız. Özel halk otobüslerinin dijital dönüşümü kapsamında, 2022 yılında 3 bin 41 adet özel halk otobüsünde, yolcu konforundan şoför güvenliğine kadar birçok alanda araç içi teknolojik dönüşümünü gerçekleştireceğiz” dedi.
“EN FAZLA KAZA 2016 YILINDA OLDU”
Otobüs ve metrobüs filosunda 10 bin km’deki arıza sayısının 2018 yılında 3,4 iken bugün 3,2 düzeyine, 100 bin km’deki kaza sayısının ise 3,9 iken bugün 3,2 düzeyine gerilediğine dikkat çeken Bilgili, metrobüs sınırında en fazla kazanın 2016 yılında yaşandığını söyledi.
Alper Bilgili’nin verdiği bilgilere göre; hizmet kalitesinin artırımsa emeliyle garajlarda birinci kere bu yıl TÜV standartlarına uygun 10 adet muayene istasyonu kuruldu. Özel halk otobüsleri de dahil olmak üzere tüm araçlar, mecburî TÜV muayenelerinin yanı sıra artık yılda en az iki defa de İETT tarafından muayene ediliyor. Ekim ayına kadar 7 bine yakın teknik muayene bu istasyonlarda gerçekleştirildi. 2022 yılında servis öncesi ve sırasında olmak üzere toplam 2 milyona yakın kontrolü gerçekleştirmiş olacak. Operasyonel faaliyetler sırasında oluşabilecek aksaklıklara daha süratli ve aktif müdahale edebilmek maksadıyla motorlu acil durum müdahale grupları de kuruluyor. Taşeron firmalarda 2018’den bu yana çalışmakta olan yaklaşık 2 bin şoför, İBB takımlarında istihdam edildi. Bayan istihdamının desteklenmesi maksadıyla da şu an kadar 112 bayan şoför alındı.
İBB’DEN TOPLU ULAŞIMA 10 MİLYAR LİRA DESTEK
Son bir yılda iktisatta ve kurlarda yaşanan değişim, toplu ulaşım ve İETT üzerinde önemli tesirler oluşturdu. Son bir yılda akaryakıt fiyatı yüzde 200, döviz kurları yüzde 90, minimum ücret ise yüzde 100’e yakın arttı. Bu nedenle yıllar içerisinde bilet fiyatı, 1,1 dolardan 0,40 dolara düştü. Hem maliyetlerdeki yüksek artışlar hem de bilet fiyatlarının birebir oranda artırılamaması nedeniyle İETT’nin son 5 yılda seyahat gelirlerinin işletme masraflarını karşılama oranı ise yüzde 70’lerden yüzde 35’lere geriledi. 2022 yılında 7,67 lira olan güncel tam bilet fiyatının, indirimli ve ücretsiz seyahatler hesap edildiğinde kuruma yolcu başına gelir olarak yansıması yalnızca 4,5 lira düzeyinde. Akaryakıt, döviz kuru ve enflasyon oranlarındaki yüksek artışlar nedeniyle yolcu başı masraf ise 13,5 lira düzeylerine yükseldi. Ortadaki yolcu başına 9 liralık fark ise İBB tarafından karşılanıyor. İBB, bir yılda taşınan 1,1 milyar yolcu için yalnızca otobüslere bu yıl 10 milyar lira sübvansiyon sağlamış olacak.
ADALAR DAHİL TÜM İLÇELERE ULAŞILIYOR
İETT, 2020 yılından itibaren artık Adalar dahil İstanbul’un 39 ilçesinin tamamına erişebiliyor. Ayrıyeten değişen talep ve ihtiyaçlara göre yeni sınırları da devreye alıyor. Metro, tramvay yahut deniz ulaşımı ile temas sınırların oranı yüzde 97’ye ulaştı. Farklı ulaşım modlarından en az biri ile kesişen 776 İETT çizgisi mevcut.
HER GÜN DÜNYA ÇEVRESİNDE 32 TUR
İETT, 6 bin 470 araç ile 15 binden fazla durak ve 17 garajla tüm İstanbul’a hizmet veriyor. 800 hatta günlük 55 bin sefer yapılıyor, yılda 475 milyon km yol kat ediliyor. Otobüs ve metrobüs araçlarının yıllık kilometrelerine bakıldığında, 2018 yılında yıllık 191 milyon km yol kat edilirken 2022 yılında 230 milyon km’ye ulaşılmış olacak. Yani her gün dünyanın etrafında 32 tıp atılacak kadar km yapılıyor. Yıllık taşınan yolcu sayısı ise İETT tarafından işletilen özel halk otobüsleri ve erguvan otobüslerle birlikte 1 milyarın üzerinde.
OTOBÜS FİLOSUNUN YAŞI 9,5
İETT filosunda, 2 bin 639’u kendi aracı olmak üzere 5 bin 680 otobüs, 670 metrobüs aracı ve 120 elektrikli araç bulunuyor. İETT’nin otobüs filosunun ortalama yaşı 9,5. Metrobüste ise geçen yıl birtakım araçların km’si 2 milyona yaklaşmış durumdaydı. Hizmete alınan yüksek kapasiteli 160 metrobüs aracı ile filo yaşı 8,5’e indirildi. İstanbul’da kent içi toplu ulaşımın yüzde 60’ı otobüs ve metrobüs, yüzde 37’si metro ve tramvay, yüzde 3’ü ise deniz ulaşımı olarak yapılıyor.
147 KABUL, 39 RET OYU İLE ONAYLANDI
Alper Bilgili’nin sunumu sonrası İETT Genel Müdürlüğü’nün 2023 yılı bütçesi ile 2023-2025 Yılları Yatırım Programı, 147 kabul, 39 ret oyu ile onaylandı.
İETT’nin 2023 bütçesi 15 milyar 400 milyon lira, bütçe gelirleri 12 milyar 431 milyon 450 bin lira olarak belirlendi. 2 milyar 968 milyon 550 bin liralık finansman açığı ise krediyle karşılanacak. 2023 yılında 50 adet metrobüs, 100 adet otobüs, 50 adet 4 kişilik, 60 adet 14 kişilik elektrikli araç alımı yapılacak. Özel halk otobüslerinin dijital dönüşümü kapsamında, 2022 yılında 3 bin 41 adet özel halk otobüsünde, yolcu konforundan şoför güvenliğine kadar birçok alanda araç içi teknolojik dönüşüm gerçekleştirilecek.
