Kemal Kılıçdaroğlu’ndan ‘Kayyım’ Tepkisi! “Bu Gitmeden Hiçbir Şey Düzelmez”
ERİNÇ SAĞKAN: “CMK FİYAT TARİFESİ AVUKATIN EMEK VE MESAİSİNİ KARŞILAYACAK HALDE BELİRLENMELİ, HİZMETİN NİTELİĞİ GEREĞİ KDV’DEN MUAF TUTULMALIDIR”
Türkiye Barolar Birliği (TBB) Lideri Erinç Sağkan, “CMK ücret tarifesi avukatın emek ve mesaisini karşılayacak biçimde belirlenmeli, hizmetin niteliği gereği KDV’den muaf tutulmalıdır. Bu konunun bir taahhüt evrakı olan İnsan Hakları Aksiyon Planı’nda da düzenlendiğini ve sorumlu kurumların Adalet Bakanlığı ile Hazine ve Maliye Bakanlığı olduğunu, hayata geçirilmek için öngörülen 1 yıllık sürenin de çoktan geçtiğini tekrar hatırlatıyorum” dedi. Sağkan, Adalet Bakanı Bekir Bozdağ’ın isimli yardım sisteminin değiştirilmesi yönünde çalışma başlatıldığı açıklamasıyla ilgili “Barolara ve haklarını arayan avukatlara dönük bu söylemi ve yaklaşımı kabul etmemiz mümkün değil” diye konuştu.
TBB Lideri Erinç Sağkan, bugün Ankara’da yapılan 49. Baro Liderleri Toplantısı’nın akabinde basın açıklaması yaptı. Sağkan’ın açıklaması şöyle:
“Gündemi her gün değişen ülkemizde, yeri geldiğinde söz hürriyeti ve adil yargılanma hakkı üzere temel hak ve özgürlükleri, yargı bağımsızlığını, yeri geldiğinde başta bayanlar ve çocuklar olmak üzere adalete erişimde dezavantajlı kümeleri savunmak, onların sesine ses olmak için sizlerin karşısına çıktık. Bugün ise kendi mesleğimizin, savunma makamının hakları ismine TBB yönetimi ve baro liderleri olarak on binlerce meslektaşımızı temsilen bulunuyoruz. Lakin şunu çok âlâ biliyoruz ki; nasıl basın özgürlüğü sizlerin haber verme hakkınızı ilgilendirdiği kadar bizlerin de haber alma hakkını ilgilendiriyorsa, avukatların sorunu da yalnızca avukatı ve onun meslek örgütü olan baroları değil, birebir vakitte savunma hakkından faal halde yararlanabilmek bakımından yurttaşlarımızı da ilgilendirmektedir.
Bugün 49. Baro Liderleri toplantısında bizleri burada bir ortaya getiren, CMK mecburî müdafiliği hizmeti kapsamında kamu hizmetlerinin en kutsallarından birini her gün kollukta, savcılıklarda, mahkemelerde ve cezaevlerinde gereği üzere yerine getiren lakin karşılığında ‘emeğinin olması gerektiği ederi’ değil, çoktan angaryaya varmış bir ücretin reva görüldüğü on binlerce avukatın sesini tüm kamuoyuna duyurma zorunluluğudur. Bizler, uzunca bir süre boyunca CMK görevlendirmeleri ve bunun karşılığında avukat meslektaşlarımıza yapılan ödemeler konusunda yaşanan düşünceleri çeşitli vesilelerle lisana getirdik. CMK görevlendirmelerinin ne manaya geldiğini, yaşanan süreci ve meşakkatleri sizlerle ve kamuoyuyla paylaşmak isteriz.
“CMK GÖREVLENDİRMESİ, YARGININ KARŞISINDA ‘KİMSESİZ’ KALMIŞ KİM VARSA ONUN KİMSESİ OLMAK İÇİN VAR OLAN VE BU SEBEPLE DE SON DERECE KUTSAL BİR KAMU HİZMETİDİR”
Kısaca CMK görevi olarak lisana getirdiğimiz kavram Ceza Muhakemesi Kanunu hükümlerine göre kendisine müdafi seçebilecek durumda olmayan şüphelilere, sanıklara, mağdur yahut müştekilere talepleri üzerine, birtakım durumlarda ise talep aranmaksızın barolarımızın yapacağı görevlendirme çerçevesinde avukat meslektaşlarımızın hukuksal yardım hizmeti sunmaları manasına gelmektedir. Bu manada, yalnızca avukatları ilgilendiriyormuş üzere algılanan CMK görevlendirmesi, aslında, bir avukatla kendisini temsil edecek ekonomik güce sahip olmayan tüm vatandaşların, kimsesiz çocukların, adalete ihtiyaç duyan bayanların, bir öbür deyişle yargının karşısında ‘kimsesiz’ kalmış kim varsa onun kimsesi olmak için var olan ve bu sebeple de son derece kutsal bir kamu hizmetidir. Yokluğunun azap ve kötü muamele olabileceği kadar hayati; toplumsal bir hukuk devletinde yargısız infazı gerçek bir yargılamaya dönüştürecek kadar da zorunludur. CMK kapsamında sunulan bu hizmet; insan haklarına saygılı, toplumsal bir hukuk devleti olmanın gereğidir.
“MESLEKTAŞLARIMIZIN MÜDAFİ OLARAK SÖZ VE SORGULARDAKİ MEVCUDİYETİ, YURTTAŞLARIN ÖNCELİKLE HAYAT HAKLARININ, MADDİ VE MANEVİ BÜTÜNLÜKLERİNİN GÜVENCESİDİR”
Gururla tabir etmek isterim ki, bu uygulamanın hayata geçtiği 1992 yılından bu yana geride bıraktığımız otuz yıl içerisinde, Türkiye’de kolluk şiddetinden kaynaklanan ömür hakkı, azap ve kötü muamele yasağı ihlallerinin çok büyük oranda ortadan kalkması, CMK kapsamında görev yapan meslektaşlarımızın insan hakları savunuculuğu şuuruyla hareket etmeleri sayesinde gerçekleşmiştir. Hiç kuşku yok ki, meslektaşlarımızın müdafi olarak söz ve sorgulardaki mevcudiyeti, yurttaşların öncelikle hayat haklarının, maddi ve manevi bütünlüklerinin güvencesidir.
“YARGILAMAYI TÜREL BİR YARGILAMA YAPAN, EMEĞİ UZUN VAKİTTİR SÖMÜRÜLMEKTE OLAN ‘O’ CMK AVUKATIDIR”
Bizler, vakit zaman ‘savunma hakkı kutsaldır’ dediğimizde, metafizik, soyut bir unsurdan söz ettiğimiz sanılmasın. Tersine, şüpheli ve sanık için savunma hakkı bir hayat memat sıkıntısıdır. Şüpheli ve sanıklar hakkında tarih boyunca o yahut bu formda hükümler verilmiştir lakin verilen hükmü ‘hukuki’ kılan savunma hakkının kullanımıdır. Yargılamayı hukuksal bir yargılama yapan, emeği uzun vakittir sömürülmekte olan ‘o’ CMK avukatıdır.
Türkiye’de on binlerce avukatın; 7 gün- 24 saat ve çoğu vakit gecenin bir yarısında dahi olsa adaletin karşısındaki kimsesizlerin kimsesi olmak için icra ettikleri bu hizmet için son derece insani ve bir o kadar da haklı talepleri var. Artık haykırışa dönmüş bu hak talepleri ise uzun vakittir inatla duyulmamaktadır.
“CMK KAPSAMINDA SUNULAN MÜDAFİLİK HİZMETİNİ BİR HAK SAVUNUCULUĞU ŞUURUYLA YERİNE GETİRİYORUZ”
Bizler, CMK kapsamında sunulan müdafilik hizmetini bir hak savunuculuğu şuuruyla yerine getiriyoruz. Bundan kimsenin kuşkusu olmasın. Yurttaşlarımızın adil yargılanma, adalete erişim ve savunma haklarının korunması öteki her şeyden üstündür ve yurttaşlarımızın bu hususta güvenebilecekleri yegane meslek kümesinin avukatlar olduğunu biliyoruz. Lakin meslektaşlarımızın yurttaşlarımızı savunmasız ve yalnız bırakmamak ismine nelere katlandıklarının altını bir kere daha çizmemiz gerekiyor. Kendisine CMK görevlendirme bilgisi ulaşan büyük ihtimal genç yaşlarında olan meslektaşımızın çoğu vakit güç kaideler altında görev yerine ulaştığını; en uygun halde yerine getirdiği görevi nedeniyle müdafiliğini yapmakta olduğu bireylerle, suçlarla özdeşleştirildiğini; kimi vakit kendisinin de şiddetin mağduru hâline geldiğini bilmenizi isterim. Bu kısmı vurgulamak ve hatta haykırmak isterim ki; bir avukatın üstlendiği ağır sorumluluk karşısında, mevcut tarifeye göre soruşturma evresinde eline geçen net ücret 440 TL, asliye ceza mahkemesi için 754 TL, ağır ceza mahkemesi içinse 1353 TL’dir. Toplumsal bir hukuk devletinde, vatandaşların insan onuruna yaraşır halde adalete erişmeleri için hayati ve mecburî olan bu görev karşılığında, yıllar sürecek, en küçük bir dikkatsizlik halinde dahi ağır yaptırımların uygulanacağı bu önemli sorumluluk karşılığında reva görülen ücretler bunlardır. Üstelik çocukla ilgili belgeler hariç KDV oranı ise -inanılmaz ama- yüzde 18’dir. CMK ücretlerinin düşüklüğü için lisana getirilen ‘bunun birebir vakitte bir kamu hizmeti olduğu’ mazereti, nedense vergi ödenmesi söz konusu olunca unutulmaktadır.
“BAROLARIMIZIN, BU KONUYA DİKKAT ÇEKMEK ÜZERE ORTAYA KOYDUKLARI AÇIKLAMA VE HAREKETLERİ, ADALET BAKANI TARAFINDAN ‘SİYASET YAPMAK’ OLARAK NİTELENDİRİLMİŞ, İSİMLİ YARDIM SİSTEMİNİN DEĞİŞTİRİLMESİ İÇİN ÇALIŞMA BAŞLATILDIĞI TABİR EDİLMİŞTİR”
Aylardan beri haykırmak durumunda kaldığımız ısrarla lisana getirdiğimiz gerçek işte budur. Tüm bu şartlar altında, meslektaşlarının ve yurttaşların haklarını korumak dışında hiçbir amacı olmayan barolarımızın, büsbütün bu konuya dikkat çekmek üzere, haklı olarak ortaya koydukları ve demokratik bir hak kullanımından öteye geçmeyen açıklama ve hareketleri, Sayın Adalet Bakanı tarafından ‘siyaset yapmak’ olarak nitelendirilmiş, isimli yardım sisteminin değiştirilmesi için çalışma başlatıldığı söz edilmiştir. Barolara ve haklarını arayan avukatlara dönük bu söylemi ve yaklaşımı kabul etmemiz mümkün değil.
“BİR AVUKATIN, GÜNÜN RASTGELE BİR SAATİNDE, BAZEN GECENİN BİR YARISINDA İFA ETTİĞİ BU HİZMETİN KARŞILIĞINDA ALDIĞI ÜCRETLE 2 LİTRELİK SIVI YAĞ, BİR KALIP PEYNİR VE BİR ADET SALÇA ALINABİLDİ”
Buna ait karşılığımız aslında bugün bu masadadır. Masada görmüş olduğunuz bu kutunun içerisinde, soruşturmada CMK görevlendirmesi ile atanan bir avukata, bu hizmeti karşılığında reva görülen 440 TL karşılığı alınabilen birtakım ürünler var. Bir avukatın, günün rastgele bir saatinde, bazen gecenin bir yarısında ifa ettiği bu hizmetin karşılığında aldığı ücretle 2 litrelik sıvı yağ, bir kalıp peynir ve bir adet salça alınabildi. Ağır ceza mahkemesi ücreti ise (1353 TL) bir aylık Bağkur priminin yarısını dahi karşılamamaktadır. İşte bu sebeple, yaptığımız ‘siyaset’ değildir. CMK ücret tarifesindeki adaletsizliğe dikkat çekmek baroların da TBB’nin de kanundan kaynaklı görevleridir. Hakkı, hukuku ve adaleti savunmaktır. Bizimki, emek ve adalet mücadelesidir.
“VATANDAŞLARIMIZIN HAK MAHRUMİYETİNE UĞRAMAMASI İÇİN YAPILMASI GEREKEN SİSTEMİ DEĞİŞTİRMEK DEĞİL SAVUNMA MAKAMINI GÜÇLENDİRMEK VE SAVUNMA HAKKININ DAHA AKTİF KULLANIMI İÇİN GEREKLİ ÖNLEMLERİ ALMAKTIR”
Sayın bakanın ‘sistemi değiştiririz’ yönündeki beyanına karşı ise şunu söz edebilirim; bu sistem içerisinde 30 yıldır vatandaşların adalete erişim hakkını, adil yargılanma haklarını savunanlar, azap ve kötü muamele yasağı ihlallerini ortadan kaldıranlar bağımsız avukatlar ve onların meslek örgütleri olan barolar oldu. Haliyle vatandaşlarımızın hak mahrumiyetine uğramaması için yapılması gereken sistemi değiştirmek değil savunma makamını güçlendirmek ve savunma hakkının daha faal kullanımı için gerekli önlemleri almaktır.
“CMK ÜCRET TARİFESİ AVUKATIN EMEK VE MESAİSİNİ KARŞILAYACAK HALDE BELİRLENMELİ, HİZMETİN NİTELİĞİ GEREĞİ KDV’DEN MUAF TUTULMALIDIR”
CMK ücret tarifesi avukatın emek ve mesaisini karşılayacak formda belirlenmeli, hizmetin niteliği gereği KDV’den muaf tutulmalıdır. Bu konunun bir taahhüt dokümanı olan İnsan Hakları Aksiyon Planı’nda da düzenlendiğini ve sorumlu kurumların Adalet Bakanlığı ile Hazine ve Maliye Bakanlığı olduğunu, hayata geçirilmek için öngörülen 1 yıllık sürenin de çoktan geçtiğini tekrar hatırlatıyorum. Ekonomik yönden güçsüz durumda bulunan vatandaşlarımızın adalete erişimlerindeki en önemli öge olan isimli yardım için bütçeden ayrılan oran hızlı formda artırılmalıdır. Tekrar yurttaşlarımızın adalete erişimini kolaylaştırmak bakımından tüm avukatlık hizmetlerinde KDV oranı düşürülmelidir. Avukata dönük şiddetle mücadele için Adalet Bakanlığı’na sunduğumuz öneriler acil olarak hayata geçirilmelidir. Bizler TBB ve barolar olarak yurttaşlarımızın adil yargılanma, adalete erişim ve savunma haklarının güvence altına alınması ve elbette mesleğimizin prestijinin korunması için mücadele etmeye devam edeceğimizi, haklı taleplerimizde dün olduğu üzere bugün de demokratik haklarımızı kullanmaktan çekinmeyeceğimizi tüm kamuoyunun bilgisine hürmetle ve kararlılıkla sunarız. Bizimki emek ve adalet mücadelesidir.”
