Türkiye Taşkömürü Kurumu İle Sendika Arasında Toplu Sözleşme İmzalandı: İşçinin Üstü Aranabilecek, İşçi İşvereni Gücendirmeyecek, İşçiler İtişip Kakışmayacak, Ölse Bile Kişisel Koruyucu Ekipmanı Geri Alınacak
ENGELLİLER KONFEDERASYONU LİDERİ ÖZSAYGI: “ENGELLİ İSTİHDAM KOTASI YÜZDE 6’YA ÇIKARILMALI, ÇABUCAK EN AZ 20 BİN ATAMA YAPILMALIDIR”
Engelliler Konfederasyonu Lideri Mustafa Özsaygı, engelli bireylerin Türkiye’de işgücüne iştirak oranının yüzde 22,1, bayan engellilerde ise yüzde 12,5 düzeyinde olduğunu belirterek, Engelli Kamu Çalışanı Seçme İmtihanı (EKPSS) atamalarının yetersiz olduğuna dikkat çekti. Engelli atama kotasının yüzde 6’ya çıkarılması ve çabucak en az 20 bin atama yapılması gerektiğini belirten Özsaygı, “Engellilerin atanması, meskenlere kapatılmış, açlık ve yoksulluğa mahkûm edilmiş engelli nüfusun daha görünür olmasına ve kamuda engelli haklarına ait farkındalığın artmasına yol açacaktır” dedi.
Engelliler Konfederasyonu, genel merkez binasında Engelli Kamu Çalışanı Seçme İmtihanı (EKPSS) atamalarıyla ilgili basın toplantısı düzenledi. Konfederasyon Lideri Mustafa Özsaygı, şunları söyledi:
“2022’nin sonuna yanlışsız Cumhurbaşkanı’nın bize verdiği söz; kapsamlı, herkesi tatmin edecek, boş takımları dolduracak bir atama söz verilmişti. Fakat ne yazık ki 3 Aralık 2022 günü, Dünya Engelliler Günü’nde bu sözünde durmadı ve kendisi yere, parti mitingine gitti. Aile ve Toplumsal Siyasetler Bakanlığı da bununla ilgili bir rastgele bir açıklama yapmadı. 2 bin 323 civarı engelli memur ataması yapılacağı duyuruldu, bununla ilgili tercihler yayınlandı. Biz zati atamaların ya da atanmışların yaşadıkları haksızlıkları, özlük problemlerini, intibak sıkıntılarını söz konusu bile edemiyoruz. Önemli olan bugün bizim beklediğimiz en kısa sürede kamudaki engelli memur kotasının doldurulması ve insanların daha fazla mağdur edilmemesi. Buna ilaveten engelli çalıştırma kotasının derhal yasal bazda yüzde 6’ya çıkarılması ve bunun hayata geçirilmesini bekliyoruz.
“TÜRKİYE’DE YAŞAYAN MİLYONLARCA ENGELLİ BİREYİN EN TEMEL SORUNU, BAĞIMSIZ BİR ÖMRÜN İMKANLARININ KISITLI OLMASIDIR”
Türkiye’de yaşayan milyonlarca engelli bireyin en temel sorunu, bağımsız bir hayatın imkanlarının kısıtlı olmasıdır. Bu imkanların kısıtlı olmasının nedenleri ertelenen erişilebilirlik, vaktinde sunulmayan eğitim, sıhhat hizmetleri ve en önemlisi istihdam problemidir. Türkiye’de iş gücüne iştirak oranı yüzde 53 iken engellilerin iştirak oranı yüzde 22,1’dir. Bu oran bayan engellilerde yüzde 12,5 düzeyindedir. Milyonları aşan engelli nüfus için belirlenen yüzde 3-4’lük istihdam kotaları bile yasal ölçüler çerçevesinde doldurulmamaktadır. Bu yasadışı durum nedeniyle sorumlular tesirli bir yaptırıma maruz kalmamaktadır.
Tüm bunlar gösteriyor ki engellilere yönelik sistematik bir ayrımcılık uygulanmaktadır. Her insan üzere engelli bireylerin de birçok hakkı çalışma haklarına direkt temaslıdır. Türkiye’nin de onaylayıp imzaladığı BM Engelli Hakları Sözleşmesinin 27. unsurunda; ‘Engelli yurttaşlar başka yurttaşlarla eşit şartlar altında çalışma hakkına sahiptir. Devlet bu hakkın yaşama geçirilmesi için gerekli önlemleri alır’ denilmektedir.
“ENGELLİLERİN ÇALIŞMA VE İSTİHDAM HAKLARI; AÇIK, BÜTÜNLEŞTİRİCİ VE ERİŞİLEBİLİR BİR EMEK PİYASASI VE ÇALIŞMA ORTAMINDA SERBESTÇE SEÇTİKLERİ BİR İŞLE HAYATLARINI KAZANMALARI FIRSATINI İÇERMELİDİR”
Engellilerin çalışma ve istihdam hakları; açık, bütünleştirici ve erişilebilir bir emek piyasası ve çalışma ortamında serbestçe seçtikleri bir işle hayatlarını kazanmaları fırsatını içermelidir. Engellilerin işe alım ve istihdam edilme şartlarında, istihdamın sürekliliği, meslek gelişimi, sağlıklı ve güvenli çalışma şartları dahil olmak üzere, istihdama ait her konuda, engelliliğe dayalı ayrımcılığı yasaklayan sözleşmelerin gereği yerine getirilmemektedir. Diyanet İşleri Başkanlığı’nda olduğu üzere engelli atamalarında gereksiz yere hafızlık evrakı üzere gereksiz ek evraklar talep edilmektedir. Bu üzere uygulamalar haksız ve engellileri zora sokan uygulamalardır. Yasal desteği olmayan açıkça ayrımcılık olan bu ve gibisi uygulamalara son verilmelidir.
Engelliler için fırsat eşitliği, eşit işe eşit ücret prensibi, tacizden korunma ve mağduriyetin giderilmesi, güvenli ve sağlıklı çalışma şartları dahil olmak üzere öteki yurttaşlarla eşit şartlar altında adil ve uygun çalışma şartlarının sağlanması devletimizin sözleşme ile onayladığı bir durumdur. Engelliler için gerekli rehberlik, rehabilitasyon, eğitim, mesleksel ve teknik eğitim imkanlarının tanınması ve kamu sektöründe istihdam şartlarının nicel ve nitel olarak güzelleştirilmesi, kamuda çalışan engellilerin çalışma şartlarının geliştirilmesi BM Engelli Hakları Sözleşmesi ve Anayasa’nın 5, 10, 49, 50, 51, 70 ve 90. unsurlarının gereğidir.
“130 BİNİ İŞÇİ OLARAK VE 65 BİNİ DE KAMUDA MEMUR OLARAK ÇALIŞAN ENGELLİLERE YÖNELİK AYRIMCILIK İDEOLOJİSİ OLAN SAĞLAMCI TAVIRLARA MARUZ KALDIĞI BİLİNMEKTEDİR”
Hukuken çalışma ve istihdam hakkına sahip olan milyonlarca engelli yurttaşımızdan yalnızca 200 bin civarında, bu hakkı kullanabilen kişi vardır. 130 bini işçi olarak ve 65 bini de kamuda memur olarak çalışan bu şahısların işyerlerinde engellilere yönelik ayrımcılık ideolojisi olan sağlamcı tavırlara maruz kaldığı, mobbing uygulamalarının yaptırımsız kaldığı bilinmektedir. Yönetimciler (şef, müdür, daire lideri, genel müdür) düzeyinde engelli istihdamı neredeyse yoktur. Bu durum engellilerin kamuda yaşadıkları temel problemlerin tespiti ve çözümünde yetersizliklere yol açmaktadır. Bu meselelerle topyekûn ve süratli bir halde mücadele etmek için öncelikle engelli istihdamı için kâfi sayıda atama yapılması sağlanmalıdır.
“ENGELLİLERİN ATANMASI, BİREBİR VAKİTTE MESKENLERE KAPATILMIŞ, AÇLIK VE YOKSULLUĞA MAHKÛM EDİLMİŞ ENGELLİ NÜFUSUN DAHA GÖRÜNÜR OLMASINA YOL AÇACAKTIR”
Engellilerin kamuya atanması yalnızca atanan sayısı kadar kişinin işe alınmasından ibaret değildir. Engellilerin atanması, birebir vakitte meskenlere kapatılmış, açlık ve yoksulluğa mahkûm edilmiş engelli nüfusun daha görünür olmasına ve kamuda engelli haklarına ait farkındalığın artmasına yol açacaktır. Mevcut durumda yaklaşık 55 bin üniversite öğrencisi engelli yurttaş vardır. Bu şahısların mezuniyetten sonra işsiz kalmaması için bir siyaset geliştirilmelidir. 2022 EKPSS atamalarında 46 bin 454 engelli, atanmak maksadıyla tercih yapmış fakat yalnızca 2 bin 556 kişi işe yerleşebilmiştir. Bu atanma kontenjanları var olan yetersiz kotayı bile doldurmaktan acizdir. Bizler engelli nüfusun, toplam nüfus içindeki oranından öte, yüzde 6 kadar bir istihdamın engelliler için uyumlu ve erişilebilir hale gelmesi gerektiğini talep ediyoruz.
“KAMUDAKİ ENGELLİ İSTİHDAM KOTASI YÜZDE 6’YA YÜKSELTİLMELİ VE BU KOTANIN ARZ VE TALEP ÇALIŞMALARI İÇİN GEREKLİ BÜTÇE DÜZENLENMELİDİR”
Ancak 2023 bütçesinde engelli ataması için öngörülen atama sayısının da maalesef 2 bin 323 kadar olduğunu görüyoruz. Sembolik diyebileceğimiz bu sayılarla atanmayı bekleyen yüz bine yakın engelli yurttaşın talepleri karşılanamaz. Ekonomik kriz nedeniyle engellilere verilen ödeneklerin çok yetersiz kaldığı ve ücretli çalışma dışındaki seçeneklerin kesin çözüm olmadığı açıktır. EKPSS kapsamında çabucak en az 20 bin atama yapılmalıdır. Kamudaki engelli istihdam kotası yüzde 6’ya yükseltilmeli ve bu kotanın arz ve talep çalışmaları için gerekli bütçe düzenlenmelidir. İşgücü talebi boyutuyla işyerlerinin ahenkleştirilmesi maksadıyla da başta erişilebilirlik olmak üzere, kamu kurumlarının yol, geçit, otopark, yemekhane, internet siteleri, mevzuatları, hizmet içi eğitim programları ve idari takımlarının farkındalık düzeyi engelliler için uyumlu hale getirilmelidir. 21. yüzyılda engelli yurttaşların temel hakları artık engellenmez. Cumhuriyetin 100. yılında engelli ve ailesinin temel yurttaşlık hakları artık ötelenemez. İlgilileri bir sefer daha göreve çağırıyoruz.”
