Cevdet Yılmaz ekonomiyi değerlendirdi: Faiz iyi bir şey değil
Enflasyon Rakamları Açıklandı… Doğalgazda ‘Sıfır’ Fiyat Etkisine Rağmen!
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), mayıs ayı tüketici enflasyonu verilerini açıkladı.
Buna göre, tüketici fiyatları 2023 yılı mayıs ayında bir önceki aya göre yüzde 0,04, bir önceki yılın aralık ayına göre yüzde 15,26, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 39,59 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 63,72 olarak gerçekleşti.
TÜİK geçen hafta yaptığı açıklamada, hanelere bir ay boyunca ücretsiz doğalgaz verilmesi nedeniyle enflasyon hesaplamalarında doğalgaz için ‘sıfır fiyat’ yöntemi uygulanacağını, bu sayede genel endeks üzerinde ‘aşağı yönlü kuvvetli bir etki’ beklendiğini bildirmişti.
Böylece sıfır fiyat yöntemi etkisiyle aylık enflasyon 0’a yaklaşırken yıllık enflasyon da yüzde 40’ın altına gerilemiş oldu.
TÜİK nisan ayında aylık enflasyonu yüzde 2,39, yıllık enflasyonu yüzde 43,68 olarak açıklamıştı.
Mayıs ayı enflasyon beklentisi AA anketinde aylık yüzde 0,07, yıllık yüzde 39,6, Reuters anketinde ise aylık yüzde -0,2, yıllık yüzde 39,2 olmuştu. Ancak enflasyon ekonomistlerin beklentilerinin aksine negatif olmadı ve tüketici fiyat endeksinde aylık artış serisi 53. ayda da devam etti.
İstanbul Ticaret Odası’nın (İTO) açıkladığı İstanbul enflasyonu nisanda aylık yüzde 1,66, yıllık yüzde 56,05 düzeyinde gerçekleşmişti.
TÜİK’in, mayıs hesaplamasında doğalgaz üzerinden enflasyonu düşürmesi, temmuz ayında gerçekleştirilecek işçi ve memur maaşlarını da etkileyecek. Altı aylık enflasyondaki keskin düşüşün memur maaşlarında enflasyon farkının beklenenden daha az gelmesine neden olması bekleniyor.
GIDA ENFLASYONU YÜZDE 52,52
TÜİK verilerine göre, yıllık gıda enflasyonu ise yüzde 52,52 oldu. Verilere göre, bir önceki yılın aynı ayına göre en az artış gösteren ana grup yüzde 19,49 ile giyim ve ayakkabı oldu.
Buna karşılık, bir önceki yılın aynı ayına göre artışın en yüksek olduğu ana grup yüzde 68,98 ile lokanta ve oteller oldu.
Buna karşılık, 2023 yılı mayıs ayında bir önceki aya göre artışın en yüksek olduğu ana grup ise yüzde 9,85 ile giyim ve ayakkabı oldu. Aylık gıda enflasyonu yüzde 0,28 oldu
KONUT HARCAMALARINDA DOĞALGAZ ETKİSİ
Ana harcama grupları itibarıyla 2023 yılı mayıs ayında bir önceki aya göre en az artış gösteren ana grup yüzde -13,79 ile konut oldu. Konut harcamalarındaki düşüşte doğalgaz fiyatları için ‘sıfır fiyat’ yönteminin uygulanması etkili oldu.
İşlenmemiş gıda ürünleri, enerji, alkollü içkiler ve tütün ile altın hariç TÜFE’deki değişim, 2023 yılı mayıs ayında bir önceki aya göre yüzde 3,60, bir önceki yılın aralık ayına göre yüzde 19,51, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 47,70 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 60,94 olarak gerçekleşti.
ZAM ŞAMPİYONU PATATES
TÜİK verilerine göre, mayıs ayının zam şampiyonu patates oldu. Patates fiyatları aylık bazda yüzde 37,1 arttı. Çocuk giyim fiyatları yüzde 18,87, erkek giyim fiyatları yüzde 15,51 arttı.
Mayısta kadın giyimi fiyatları yüzde 10,5 artış gösterdi. Otel fiyatları yüzde 10,5, taze meyve fiyatları da yüzde 10 arttı. Mayısta fiyatı en çok düşen ürün ise yüzde 17,62 ile sebze fiyatları oldu.
DOĞALGAZ ETKİSİ
TÜİK, enflasyon verilerini hesaplarken doğalgazın mayıs ayı içerisinde ücretsiz dağıtıldığını göz önüne katacağını, bu uygulamanın da enflasyonda aşağı yönlü “kuvvetli bir etki yaratacağı” uyarısında bulunmuştu.
Seçim öncesinde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, doğalgazın mayısta ücretsiz dağıtılacağını ve gelecek yıl mayıs ayına kadar her hanenin tükettiği 25 metreküp doğalgazdan ücret alınmayacağını duyurmuştu.
TÜİK tarafından yapılan açıklamada, “2023 yılı Mayıs ayı TÜFE hesaplamaları kapsamında doğalgaz için ‘sıfır fiyat’ yöntemi uygulanacaktır” ifadelerine yer verilmişti. Açıklamada ayrıca 25 metreküp doğalgazdan ücret alınmamasının da hesaplamalara yansıtılacağı ifade edilmişti.
