OĞUZ KAAN SALICI: HAKLARIN ÖN PLANA ÇIKTIĞI BİR ANAYASAYA MUHTAÇLIK VAR. ÖZGÜRLÜKLERİN BASKILANDIĞI, GÜVENLİK SİYASETİNİN DEVAM ETTİRİLDİĞİ ANAYASAYA GEREKSİNİM YOK
DÜZGÜN PARTİLİ AYDIN’DAN İKTİDARA “DELİ DUMRUL” ELEŞTİRİSİ: KÖPRÜDEN GEÇENDEN 30, GEÇMEYENDEN 40 AKÇE ALIYOR
İYİ Parti Genel Lider Yardımcısı Koray Aydın, TBMM Genel Kurulu’nda; yap-işlet-devret modeli ile yürütülen projeleri eleştirdi. Aydın, “Müşteri garantili yatırım ismi altında sadece yandaşlara para kazandırmak için bu millete dayatılan bu düzenin ismi ‘Deli Dumrul Düzeni’dir. Tarihte Dede Korkut hikâyelerinde ismi geçen Mecnun Dumrul, kuru derenin üzerine köprü kurmuş, geçenden 30 akçe, geçmeyenden 40 akçe alıyordu… İktidar, köprüden geçenden 185 lira alırken, garanti kuralları mucibince şirkete tek bir araç için günlük dolar kuru üzerinden yaklaşık 964 lira ödüyor. Yani iktidarın, araba için uygulaması gereken tarife aslında 964 liradır. Bu paraya köprüden kim geçer arkadaşlar? Bu paraya köprüden kim geçer? Bu parayla köprüden vatandaşlar değil, lakin varlıklı yandaşlar geçer” dedi.
TBMM Genel Kurulu’nda; Ulusal Savunma Bakanlığı, Tarım ve Orman Bakanlığı, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nın 2021 Yılı Kesip Hesap Bütçe Teklifleri ile 2023 Yılı Bütçe Teklifleri görüşülüyor.
İYİ Parti Genel Lider Yardımcısı ve Ankara Milletvekili Koray Aydın, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı bütçesine ait yaptığı konuşmada; yap, işlet ve devret modeli ile yürütülen projeleri eleştirerek, şunları söyledi:
“Yap-İşlet-Devret Modeli’nin yapısı ve işleyişi adeta sır üzere. Esasen ticari sır deyip projelerle ilgili önemli bilgileri vermiyorlar, soru önergelerimize dalga geçer üzere karşılıklar veriyorlar. Hesaplamalar derseniz tabiri caizse Arap Saçı üzere birbirine karışmış durumda. İşte artık bu vurgun ve soygun düzenini deşifre etme vaktidir. İktidar sözcüleri, Yap-İşlet-Devret projeleriyle ilgili garantiler tutturulduğu vakit çabucak bu sayıları gururla paylaşıyorlar, seviniyorlar. Millet olarak ‘hele şükür hiç olmazsa birkaç ay garantiler tutturulmuş, hazineden para çıkmayacak’ diye biz de seviniyoruz. Oysa boşuna seviniyormuşuz. Garanti dedikleri, meğerse koca bir yalanmış. Hem de kuyruklu palavra. Nasıl mı?
Tarih 18 Temmuz 2022, Sayın Cumhurbaşkanımız, 5 Temmuz – 16 Temmuz ortasında ortalama günlük 54 bin aracın köprüyü kullandığıyla ilgili bir tablo paylaşıyor ve şöyle bir tweet atıyor: ‘Osmangazi Köprüsü ve İzmir-İstanbul Otoyolu’nun garanti karşılama oranları 2016 yılından bugüne yüzde 36’dan yüzde 116’ya çıkmıştır. Bu durum devlet kasasından tek kuruş harcanmadan inşa edilen projenin devlete üste kazanç da sağlamaya başladığını gösteriyor.’ Kim Söylüyor? Sayın Cumhurbaşkanı söylüyor.
Sayın Ulaştırma Bakanımızın açıklamalarına da bir göz atalım. Tarih: 18 Temmuz 2022, Sayın Ulaştırma Bakanımız, 4 Temmuz – 17 Temmuz tarihleri ortasındaki günlük araç geçiş sayılarını gösteren bir tablo paylaşıyor ve şöyle bir tweet atıyor: ‘Osmangazi Köprüsü’nden; 2 haftada tam 757 bin araç geçti!’ diyor. Bunu 14 gün üzerinden hesap edersek; yaklaşık günlük 54 bin araç ediyor. Sayılarını verdikleri dönem, yaklaşık 2 haftalık, 2022 yılı Kurban Bayramı dönemidir arkadaşlar. Osmangazi Köprüsü projesi örneğinde devletin ziyan etmemesi için günlük 40 bin değil, tam 233 bin araç geçmesi gerekiyor.
Yani devletin kasasından para çıkmaması için, garanti verilen 40 bin sayısının yüzde 584 fazlası gerekiyor arkadaşlar. Evet, yanlış duymadınız devletin ziyan etmemesi için, hazineden para çıkmaması için 40 bin araç garantisinin yaklaşık altı katını tutturmak gerekiyor. Bu ne demek kıymetli arkadaşlar? Devletin açık ve net bir biçimde soyulması demek. Hazinenin yandaşlara peşkeş çekilmesi demek. Tüyü bitmemiş yetim hakkının yağmalanması demek. Pekala bu vurgun ve soygun düzeni nasıl işliyor? Artan araç geçişi ile birlikte Osmangazi Köprüsü için araç geçiş garantisi ödemesi yapılmayacağı algısı yapılıyor lakin gerçek hiç de öyle değil.
“GARANTİNİN TUTTURULMASI ÖDEME YAPILMAYACAĞI MANASINA GELMİYOR”
Araç garantisinin tutturulması hazineden işletici firmaya ödeme yapılmayacağı manasına gelmiyor. Çünkü, köprülerden geçişle ilgili kamuya maliyet, yalnızca araç garantisi kaynaklı ödemeyi değil, köprü geçiş ücreti için uygulanan sübvansiyonu da içeriyor. Yani yalnızca geçmeyen araçların değil, geçen araçlara ilişkin ücret farkı da kamusal yükümlülük olarak iktidar tarafından kabul edilmiş ve garanti edilmiş durumdadır. Yani ortadaki farkı da devlet ödüyor. Biz ödüyoruz.
Konunun dört başı mamur bir halde anlaşılabilmesi için Osmangazi Köprüsü örneği üzerinden bulmacayı çözmeye devam edelim. Osmangazi Köprüsü için verilen günlük araba muadil araç geçiş garantisi 40 bindir. Yürürlükteki tarifeye göre araba için köprü geçiş ücreti ise 184 liradır. Lakin garanti ödemeleri sanıldığı üzere bu sayılar üzerinden yapılmamaktadır. İşte işin püf noktası burasıdır pahalı arkadaşlar. Garanti ödemeleri hala 35 dolar artı yüzde 8 KDV güncellemesi üzerinden yapılmaktadır. Sözleşme gereği ABD dolar enflasyonuna göre şu an için bu sayı; 48 dolar artı yüzde 8 KDV civarındadır.
“GARANTİNİN YAKLAŞIK YÜZDE 20’Sİ”
Bu durumda köprüden 2022 yılı, 2. dönem yıllık ortalama, günlük 45 bin araba geçtiğini düşünelim. Araba geçiş ücreti 184 lira olduğuna göre toplanan günlük gelir, 8 milyon 302 bin lira olmaktadır. Meğer devletin yaptığı sözleşmeye göre ödenmesi gereken garanti meblağı; 48 dolar geçiş ücreti, artı yüzde 8 KDV üzerinden yapılan hesaplamaya göre, toplam 43 milyon liradır. Yani toplanan gelir, garantinin yaklaşık yüzde 20’sini karşılamaktadır. Garanti edilen 43 milyon 156 bin lira ile toplanan 8 milyon 302 bin lira ortasındaki 34 milyon 854 bin lira fark, hazineden ödenmektedir.
Bu ne demek? Hazineden para çıkmaması için köprüden günlük 40 bin değil, tam 233 bin araba muadili aracın geçmesi gerekir demek. Bu ne demek? 40 bin araç geçiş garantisinin yüzde 584 fazlası gerekiyor demek. Kıymetli arkadaşlar, bu ne demek? Bu iktidarın garantisi bile palavradır demek. İktidarın gözünün içine baka baka buradan milletin kürsüsünden haykırıyoruz; işte soygun, işte talan; sizin garantiniz bile palavra.
“YANGINDAN MAL MI KAÇIRIYORSUNUZ?”
Her önüne gelene aldanan bu iktidar, milleti açıkça aldatmakta, garanti oyunuyla hazineyi yağmalatmaktadır. Araştırdıkça bu katmerli vurgunun öbür ayrıntıları da ortaya çıkıyor. Birinci başta bu garanti ödemeleri yılda bir defa yapılıyordu. Lakin daha sonra garanti ödemeleri 6 ayda bir ve nihayet 3 ayda bir yapılacak halde sözleşme değişikliğine gidildi. Yani her yıl bir kere yapılan garanti ödemeleri, önce yılda 2’ye, sonra da 4’e çıkarılmıştır. Bu gidişle aman yandaş şirketler daha çok kazansın diye garanti ödemeleri aylık olarak yapılırsa şaşmamak lazım. Ey iktidar sahipleri bu paralar devletin değil de sizin olsa bu ödemeleri bu formda yapar mısınız? Bu aceleniz nedir? Sözleşmeleri niçin yeniliyorsunuz? Garanti ödemelerini aslında döviz üzerinden yapıyorsunuz, yılda bir kere yapsanız ne olur? Yangından mal mı kaçırıyorsunuz? Bu firmalarla ne tür bir münasebetiniz var? Çıkın bu millete açıklayın.
“DELİ DUMRUL DÜZENİ”
Müşteri garantili yatırım ismi altında yalnızca yandaşlara para kazandırmak için bu millete dayatılan bu düzenin ismi ‘Deli Dumrul Düzeni’dir. Tarihte Dede Korkut hikâyelerinde ismi geçen Mecnun Dumrul, kuru derenin üzerine köprü kurmuş, geçenden 30 akçe, geçmeyenden 40 akçe alıyordu. İşte iktidarın müşteri garantili yatırım düzeninin ismi, aslında tam bir ‘’Deli Dumrul Düzeni’dir. Bu benzetmeyi ve tespiti tam 2 yıl önceki bütçe konuşmamda yapmıştım. Bugün açıkladığım sayılar göstermiştir ki, iktidar Mecnun Dumrul’a bile rahmet okutmuştur. Mecnun Dumrul köprüden geçenden 30 akçe, geçmeyenden 40 akçe alıyordu. İktidar ise, köprüden geçenden 185 akçe geçmeyenden tam 964 akçe alıyor. Evet evet yanlış duymadınız. İktidar, köprüden geçenden 185 lira alırken, garanti kuralları mucibince şirkete tek bir araç için günlük dolar kuru üzerinden yaklaşık 964 lira ödüyor. Yani iktidarın, araba için uygulaması gereken tarife aslında 964 liradır. Bu paraya köprüden kim geçer arkadaşlar? Bu paraya köprüden kim geçer? Bu parayla köprüden vatandaşlar değil, lakin güçlü yandaşlar geçer.”
