Dem Parti’den ”Dolmabahçe Ruhuna” Geri Dönme Çağrısı…
BÜLENT KUŞOĞLU: HEM AMERİKA’YA HEM DE RUSYA’YA BAĞIMLI OLAN TEK ÜLKEYİZ
CHP Genel Lider Yardımcısı Bülent Kuşoğlu, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda, “Hem Amerika’ya hem de Rusya’ya bağımlılığı olan; Amerika’ya askeri açıdan, Rusya’ya da ekonomik açıdan bağımlı olan tek ülkeyiz. Dünyada, Türkiye dışında, Amerika ve Rusya üzere güçlü ülkelere bağımlılığı olan öbür bir ülke yok bildiğim kadarıyla. Güçle ilgili olarak bu bağımlılık çok önemli bir safhaya geldi ve hâlâ bunu da devam ettirmeye çalışıyoruz. Güç konusu çok önemli, Türkiye’nin güvenliği, güç güvenliği, ekonomik güvenliği, besin güvenliği açısından fakat Rusya’yla alakalar maalesef çok olumlu görünmüyor. Bugün bir haber vardı; Rus oligark, ‘Putin’in şefi’ olarak da isimlendiriliyor, Yevgeniy Prigojin, ABD seçimlerine müdahale edildiğini açıklamış. Türkiye için de emsal bir durumun olmamasını dileriz” dedi.
TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda bugün Dışişleri Bakanlığı’nın bütçesi görüşülüyor. Komitede söz alan CHP Genel Lider Yardımcısı Bülent Kuşoğlu, şunları söyledi:
“CUMHURBAŞKANLIĞI HÜKÜMET SİSTEMİ DÖNEMİNDE DEVLETTE ÖNEMLİ TAHRİBATLAR VAR”
“Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi döneminde devlette önemli tahribatlar var, devlet kurumlarında, bakanlıklarda. En az tahribatı olan kurumlardan bir tanesi sizin. En az derken önemli tahribatlar var lakin başkalarıyla kıyaslayınca daha az olduğunu düşünüyorum. Bunda, Bakanlığın oturmuş takımlarının, yetişmiş takımlarının önemli rolü olduğunu düşünüyorum, sizin de buna sahip çıktığınızı düşünüyorum.
“POLİTİKAYI TESPİT ETMEK VE UYGULAMAK, DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI’NIN GÖREVİ OLMALI”
Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi içerisinde görevlerin tarifi var. Cumhurbaşkanlığı kararnamesi 128’inci husus; ‘Türkiye Cumhuriyeti’nin dış siyasetinin tespiti için hazırlık çalışmaları yapmak ve tekliflerde bulunmak, Cumhurbaşkanı tarafından tayin ve tespit edilen maksat ve temellere göre dış politikayı uygulamak ve koordine etmek’. Yani dış politikayı tespit etmek değil görevleri ortasında Dışişleri Bakanlığı’nın, buna yardımcı olmak ve uygulamak. Yani bir genel sekreterlik görevi yapılıyor. Bu da yapılabilir, doğal ki kamu içerisinde bu da olabilir fakat bunun çok hakikat olmadığını düşünüyorum. Politikayı tespit etmek ve uygulamak Dışişleri Bakanlığı’nın görevi olmalı. Yani Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi içerisinde tespit edilen bu görevlendirme, Dışişleri Bakanlığı için yanlışsız değil.
Hem 2022 Türkiye Raporu hem de GRECO ve FATF üzere kuruluşlardaki durumumuz, vizeyle ilgili durumumuz tüm bunları gösteriyor. 2022 Türkiye Raporu’nda çok önemli bulgular var. Demokratik kurumların işleyişinde önemli eksiklikler bulunduğu, demokratik gerilemenin devam ettiği… ‘Anayasal mimariyi; yasama, yürütme ve yargı ortasında sağlam ve tesirli bir kuvvetler ayrılığını temin etmeden yetkileri Cumhurbaşkanlığı’nda toplamıştır’ diyor. ‘Denge ve denetleme sistemi çalışmıyor’ diyor. ‘Olağanüstü hal süreçleri hâlâ devam ediyor’ diyor. ‘Yargı, muhalefet partilerinin milletvekillerini sistematik bir halde amaç almaya devam ediyor’ diyor. Yani bunlar, ne durumda olduğumuzu da gösteren örnekler.
“HEM AMERİKA’YA HEM DE RUSYA’YA BAĞIMLILIĞI OLAN TEK ÜLKEYİZ”
Hem Amerika’ya hem de Rusya’ya bağımlılığı olan; Amerika’ya askeri açıdan, Rusya’ya da ekonomik açıdan bağımlı olan tek ülkeyiz. Dünyada, Türkiye dışında, Amerika ve Rusya üzere güçlü ülkelere bağımlılığı olan diğer bir ülke yok bildiğim kadarıyla. Güçle ilgili olarak bu bağımlılık çok önemli bir safhaya geldi ve hâlâ bunu da devam ettirmeye çalışıyoruz. Güç konusu çok önemli, Türkiye’nin güvenliği, güç güvenliği, ekonomik güvenliği, besin güvenliği açısından lakin Rusya’yla münasebetler maalesef çok olumlu görünmüyor. Bugün bir haber vardı; Rus oligark, ‘Putin’in şefi’ olarak da isimlendiriliyor, Yevgeniy Prigojin, ABD seçimlerine müdahale edildiğini açıklamış. Türkiye için de emsal bir durumun olmamasını dileriz.
“GELİŞMİŞ ÜLKELER GİRİŞ ÇIKIŞTA TÜRKİYE’YE VİZE UYGULUYORLAR VE BU BÜYÜK BİR SORUN HALİNE GELDİ”
Bir de vatandaşların en fazla şikayet ettiği, bizlere en fazla torpil talebi gelen bahis, vize. Vize, önemli bir sorun Türkiye vatandaşları için. Sebebi biliyorsunuz. Türk vatandaşlığının değeri kalmıyor. Hasebiyle bütün ülkeler, gelişmiş ülkelerden bahsediyorum, giriş çıkışta Türkiye’ye vize uyguluyorlar ve bu büyük bir sorun hâline geldi, size de ulaşıyordur.
Geçen yılki tenkitlerimin ortasındaydı, FATF’ta gri listeye alınmamız konusu, GRECO raporlarının olumsuz olması konusu. GRECO da yargı ve milletvekilleriyle ilgili davranış kurallarını, ahlaki etik kurallarını belirliyor. Bu, sonuçta siyasi değil, bunlara uyulması lazım. 22 tavsiyeden 3’ü yerine getirilmemiş, 9’u kısmen yerine getirilmiş, 10’u ise hiç yerine getirilmemiş; yıllardan beri böyle GRECO’da. FAFT konusu çok önemli, gri listedeyiz. Kara listeye geçmeyi doğal ki hiçbirimiz istek etmeyiz lakin gri listeden çıkmak için de pek bir şey yapmıyoruz. Daha da kötü duruma geldik gri listeyle ilgili olarak.
“İÇ DENETİM SİSTEMİNİ KURMANIZ LAZIM”
Geçen yıldan izlemeye alınan mevzularla ilgili, 3 bulguyla ilgili hiçbir şey yapmamışsınız bakanlık olarak, izlemede kalmış. Bunların da yerine gelmesi lazım. Ayrıyeten, bir iç denetim sistemi, Sayıştay tarafından eleştiriliyor. İç denetim sistemini kurmanız lazım. Önemli ölçüde para harcayan bir kurumsunuz ve bunların birçoğu yurt dışında harcanıyor; kur farklılıkları, yer farklılıkları, yer farklılıkları vesaire hasebiyle önemli meseleler olabiliyor. İç denetim sistemini çalıştırmanız lazım. Sayıştay raporunda ‘Henüz iç denetim sistemi yapılandırma çalışmaları tamamlanmamış ve iç denetim ve iç kontrol, belirlenen kaideler ve işleyiş açısından kâfi düzeye tam olarak ulaşmamıştır’ deniyor. Bu, önemli bir mevzu.
“YURT DIŞI TEDAVİ MASRAFLARININ ÖDENMESNDE SIKINTILAR YAŞANMAYA DEVAM EDİYOR”
Yurt dışı tedavi masraflarının ödenmesinde meseleler yaşanmaya devam ediyor. Bununla ilgili olarak da Maliye Bakanlığı’nın koordinatörlüğünde Dışişleri Bakanlığı, Ulusal Savunma Bakanlığı ve Toplumsal Güvenlik Kurumu’nun müştereken çıkarması gereken bir yönetmelik var; bir ortaya gelecekler bu çalışmaları yürütecekler ve bir yönetmelik çıkaracaklar. Bir ortaya gelip de bu kurumlar, bu yönetmeliği bir türlü çıkaramıyorlar. İşte, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin bir sonucudur bu. Bu uyum yapılamıyor, bir bakanlar şurası yok. Koordine de edilemiyor natürel ki onun sonucu fakat bunun da yapılması lazım. Dışişleri Bakanlığı için yıllardan beri yurt dışı sıhhat masraflarıyla ilgili, bunların ödenmesiyle ilgili problemler, problemler var.”
