Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) Başkanlığı, Ankara’da ABD, Almanya, Polonya, Slovenya, Norveç, Rusya ve Belarus cezaevlerinde bulunan yedi ayrı ülkeden toplam 26 şahsın karşılıklı değişimini içeren son dönemin en geniş kapsamlı takas operasyonunda kilit rol oynadı. Operasyon kapsamında; ABD’den iki, Almanya, Polonya, Slovenya, Norveç ve Rusya’dan birer uçak olmak üzere toplam yedi uçak ile Ankara Esenboğa Havalimanı’na nakledilen şahıslardan, ikisi çocuk 10 rehinenin Rusya’ya, 13 rehinenin Almanya’ya, üç rehinenin de ABD’ye nakli sağlandı.

Tarihin en büyük rehine takaslarından biri Türkiye’de gerçekleşti. Güvenlik kaynaklarından edinilen bilgiye göre, Ankara Esenboğa pistlerine inen yedi ayrı uçak ile yedi ülkeden 26 şahsın değişimini içeren operasyona Milli İstihbarat Teşkilatı Başkanlığı imza attı. Taraflar arasında gerçekleşen takas ile rehineler ülkelerine döndü. İlk adımı Temmuz ayında atıldan operasyon başarıyla tamamlandı.

Ankara’da yapılan bu operasyon son yıllarda ABD, Rusya ve Almanya arasında gerçekleşen en geniş kapsamlı rehine değişimi olarak tarihe geçti. Edinilen bilgiye göre, operasyonun diyalog kanallarının kurulması MİT tarafından sağlandı. İstihbarat diplomasisini etkin şekilde kullanan MİT’in organizasyonu ile Temmuz 2024’te taraflar Türkiye’de bir araya getirildi. ABD, Almanya, Polonya, Norveç, Slovenya ile Rusya ve Belarus’ta cezaevinde bulunan Batı ülkeleri vatandaşları ile Rusya vatandaşları arasında gerçekleştirilecek takas faaliyetinin müzakereleri yapıldı. MİT, müzakerelerin başından sonuna kadar arabuluculuk faaliyetini yürüttü. Operasyona taraf olan ülkelerin uzun süredir istediği takasta önemli isimler yer alıyor. Rusya Federasyonu’nda cezaevinde bulunan The Wall Street Journal muhabiri Evan Gershkovıch ile ABD Deniz Piyadesi Paul Whelan, Belarus’ta cezaevinde bulunan Almanya vatandaşı paralı asker Rico Krieger, Rus muhalif İlya Yashin ve Almanya’da cezaevinde bulunan FSB subayı Vadim Krasikov gibi kamuoyunda adı sıkça duyulan isimler takas listesinde yer aldı.

Takas Operasyonunu MİT Yönetti

Edinilen bilgiye göre, Ankara’da yedi ayrı ülke arasındaki bu takas operasyonu, müzakere sürecinin en başından, takasların gerçekleştirildiği son ana kadar MİT tarafından yönetildi. Takas faaliyetinin bütün güvenlik önlemleri, lojistik planlamaları ve ihtiyaçları MİT tarafından karşılanırken yine taraflar arasındaki iletişim ve koordinasyon da MİT üzerinden sağlandı. Takasın gerçekleştiği Ankara’da da rehinelerin değiş-tokuşu MİT’in kontrolünde yapıldı. Takas yapılacak rehine sayısının çok olması nedeni ile şahısların tamamı MİT personeli gözetiminde uçaklardan alınarak güvenli alanlara intikal ettirildi. Taraf ülkelerin tasdik işlemlerinin tamamlanması, rehinelerin sağlık kontrolleri ve talep edilen diğer ihtiyaçların karşılanması sonrasında rehineler gidecekleri ülkelerin uçaklarına MİT’in onayı ve talimatları ile yerleştirildi. Taraf ülkelerin uçaklarının dönüşü de yine MİT’in onayı ile gerçekleştirildi.

“MİT, Ülkeler Arasındaki Diyalogda Kilit Rol Üstleniyor”

Operasyona ilişkin MİT tarafından yapılan yazılı açıklamada Türkiye’nin uluslararası alanda barış ve istikrarın sağlanmasına yönelik katkılarının devam ettiği vurgulanarak şu ifadelere yer verdildi:

“Dünya genelinde gerginliğin tırmandığı bu dönemde Türkiye, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın liderliğinde uluslararası alanda barış ve istikrarın sağlanması için katkı sunmaya devam etmektedir. Ülkeler arasındaki her türlü sorunda diyalog kanallarının sonuna kadar açık tutulması yönünde çağrılarını sürdüren Türkiye ve Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) Başkanlığı, tüm tarafların bir araya geldiği ortak platformlar kurma ve arabuluculuk faaliyetleri gerçekleştirme yönünde adımlar atmaktadır.  MİT, istihbarat diplomasisi başta olmak üzere tüm istihbarat araçlarını kullanarak uluslararası alanda çatışmaların çözümüne katkı sağlamaktadır.”

Rusya’nın takasta verdiği isimler şöyle:

Evan Gershkovich, Vladimir Kara-Murza, Lilia Chanysheva, Ilya Yashin, Ksenia Fadeev, Andrey Pivovarov, Paul Whelan, Alsu Kurmashev, Oleg Orlov, Sasha Skochilenko, Dieter Voronin, Kevin Leake, Rico Krieger, Patrick Schebel, Herman Moyges, Vadim Ostanin.

Gazeteciler, insan hakları savunucuları ve muhalif aktivistler, ayrıca eski bir Amerikan deniz piyadesi karşılığında, Batılı ülkeler şu kişileri vermeyi kabul etti:

Vadim Krasikov (Almanya), Artyom Dultseva (Slovenya), Anna Dulceva (Slovenya), Mikhail Mikushin (Norveç), Pavel Rubtsov (Polonya), Roman Seleznev (ABD), Vladislav Klyushin (ABD), Vadim Konoshchenko (ABD).

Kaynak: ANKA