Sezgin Tanrıkulu’ndan Dünya Anadil Günü Mesajı: “Anadil İle İlgili Fiili Ve Mevzuattan Kaynaklanan Tüm Engeller Kaldırılmalıdır”
ANAYASA MAHKEMESİ LİDERİ ARSLAN: “TEMEL HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİN KORUNMADIĞI, HAKLARIN SİSTEMATİK BİR FORMDA İHLAL EDİLDİĞİ YERDE GELİŞME SAĞLANAMAZ”
Anayasa Mahkemesi Lideri Zühtü Arslan, Yozgat Barosu tarafından düzenlenen ‘Bireysel Müracaatlarda İnceleme Usulleri’ bahisli panelde; “Günümüzde toplumların memnunluk içerisinde yaşamasının, devletlerin de bu memnunluğu sağlamasının koşullarından biri de hukukun üstünlüğünün temin edilerek, temel hak ve özgürlüklerin korunmasıdır. Yaşama hakkından söz özgürlüğüne kadar hak ve özgürlüklerimizin korunmadığı yerde mutluluğun sağlanmasından bahsedemeyiz. İnsanın insan olarak varlığını devam ettirebilmesi, onun insanlık haysiyetine sahip olmasından ötürü sahip olduğu temel hak ve özgürlüklerin tesirli bir biçimde korunmasına bağlıdır…Temel hak ve özgürlüklerin tesirli bir formda korunmadığı, hakların sistematik bir formda ihlal edildiği bir yerde gelişme sağlanamaz” dedi.
Yozgat Barosu, “Bireysel Müracaatlarda İnceleme Usulleri” bahisli panel düzenledi. Panele, Anayasa Mahkemesi Lideri Zühtü Arslan, Anayasa Mahkemesi Genel Sekreteri Dr. Murat Şen, Anayasa Mahkemesi Komiteler Başraportörü Dr. Şermin Birtane, Anayasa Mahkemesi Bölümler Başraportörü Özgür Duman katıldı.
“İNSANIN MEMNUNLUK ARAYIŞI KADİM BİR MESELE”
Adalet Bakanlığı Yozgat İşçi Eğitim Merkezi’nde düzenlenen panelin açılışında konuşan Anayasa Mahkemesi Lideri Zühtü Arslan, insanın huzur ve memnunluk arayışının kadim bir sorun olduğunu, toplumu ve onun örgütlü hâli olan devleti ortaya çıkaranın da esasen bu arayış olduğunu belirtti. Arslan, “Günümüzde toplumların memnunluk içerisinde yaşamasının, devletlerin de bu memnunluğu sağlamasının koşullarından biri de hukukun üstünlüğünün temin edilerek, temel hak ve özgürlüklerin korunmasıdır” dedi. Yaşama hakkından tabir özgürlüğüne kadar hak ve özgürlüklerin korunmadığı yerde mutluluğun sağlanmasından bahsedilemeyeceğine dikkat çeken Arslan, insanın insan olarak varlığını devam ettirebilmesi, onun insanlık haysiyetine sahip olmasından ötürü sahip olduğu temel hak ve özgürlüklerin tesirli bir biçimde korunmasına bağlı olduğunun altını çizdi.
Arslan, “O yüzden Anayasamız 40. hususunda bunun usulünü özel olarak belirlemiş. Temel bilgilerin korunması başlığını verdiği bu hususta, hakların tek tek saydıktan sonra korunması gereken hakları belirledikten sonra hakları yahut özgürlükleri ihlal edilen herkesin tesirli bir halde idari ve yasal mercilere başvurma hakkının olduğunu belirtmiştir. Buna biz tesirli müracaat hakkı diyoruz ve bu müstakil bir hak olarak anayasal hüküm olarak anayasamızda yer almıştır” diye konuştu.
“BİREYSEL MÜRACAAT ÖNEMLİ KAZANIMLARDAN BİRİDİR”
Arslan, ferdi müracaat hakkının hukuk tarihimizdeki en önemli kazanımlardan biri olduğuna vurgu yaparak, konuşmasını şöyle sürdürdü:
“2010 anayasa değişikliğiyle birlikte bu tesirli müracaat hakkının özel bölümlerinden biri olan kişisel müracaat hakkı hukuk sistemimize dahil edilmiştir. Bu manada kişisel müracaat 2012 yılından itibaren yalnızca kendi başına bir hak olmanın yanında başka hak ve özgürlüklerden de tesirli bir biçimde yararlanabilmenin de bir manada en tesirli aracı haline gelmiştir. Hasebiyle tahminen hukuk tarihimizin en önemli ıslahatlarından biridir. Hukuk tarihimizdeki en önemli kazanımlardan biridir, ferdî müracaat. Çünkü ferdî müracaat yoluyla insanın memnunluğunu saadetini temin eden temel hak ve özgürlüklerin korunması daha da kolay hale gelmiş. Ferdî müracaat hakkı kişisel bir hak dedik, bununla ilgili Anayasa Mahkemesi birtakım tespitler yapıyor. Diyor ki; idari yasal mercilerin bu hakkın kullanılmasını engelleyici yahut zorlaştırıcı tavır ve davranışlardan kaçınması gerekir. Şayet ferdi müracaatın yapılmasını bir idari merci ya da yargısal makam zorlaştırıyor yahut engelliyorsa Anayasa Mahkemesi burada öteki haklardan bağımsız olarak ferdi müracaat hakkının ihlalini tespit edebiliyor. Öbür yandan kişisel müracaat bir sistem, her vakit söz ediyoruz. Hasebiyle başarısı tesirli bir yol olarak yoluna devam edebilmesi, sistemin bütün ögelerinin bütün aktörlerinin uyumlu bir formda çalışmasını dayanışma içerisinde iş birliği içerisinde olmasını gerektiriyor. Bunun için ferdî başvuruyu yapanlardan bu müracaatları karara bağlayanlara, kararı uygulamakta görevli olan yönetim yahut yasal mercilerden ihlale sebep olan kanunları değiştirmek durumunda olan yasama organına kadar tüm kurum, kuruluş ve şahıslara önemli sorumluluklar düşüyor. Bu bağlamda yargılama sürecinin önemli bir aktörü olan avukatlarımıza da görevler düştüğünü belirtmek isterim.”
“VEKİLLE MÜRACAAT ORANI GİTTİKÇE ARTIYOR”
Bireysel müracaatın avukatla yapılmak zorunda olan bir müracaat olmadığını kaydeden Arslan, şöyle konuştu:
“Avukat olmadan da şahıslar temel hak ve özgürlüklerinin kişisel müracaat kapsamındaki haklarının ihlal edildiğini düşündüklerinde Anayasa Mahkemesi’ne müracaat yapabiliyor” Vekille müracaat oranı git gide artıyor. 2012 yılında ferdi müracaatın uygulamaya geçildiği birinci yılında bu oran yüzde 43 idi. Geçen yıl yüzde 75 olarak gerçekleşti. Bu yıl Anayasa Mahkemesi’ne 95 bin ferdi müracaat yapıldı ve bu müracaatların yüzde 80’i vekille yapıldı. Bu da gittikçe vekille yapılan müracaat sayısının bize arttığını gösteriyor. Fakat bir şey daha gösteriyor; ferdi müracaatın muvaffakiyetinde avukatların çok önemli bir rolü olduğunu bize gösteriyor. O yüzden ferdi müracaat formunun doldurulmasından ferdi müracaatın takip edilmesine kadar tüm süreçte avukatlarımızın çok daha özenli davranması gerekir” sözlerini kullandı.
“ÖZGÜRLÜKLERİN KORUNMASINI SAĞLAMAK HEPİMİZİN GÖREVİDİR”
Arslan, toplumsal ve siyasal bakımdan gelişmişliğin en temel ölçütlerinden birisinin temel hak ve özgürlüklerin korunması olduğuna dikkat çekerek, konuşmasını şöyle tamamladı:
“Temel hak ve özgürlüklerin tesirli bir biçimde korunmadığı, hakların sistematik bir biçimde ihlal edildiği bir yerde gelişme sağlanamaz. O yüzden medeniyetinde temel kriterlerinden biri budur. Haklarımızın, özgürlüklerin korunmasını sağlamak hepimizin görevidir. Bu bağlamda 10 yıl önce hukuk sistemimize giren ferdî müracaat, temel hak ve özgürlüklerin korunmasının en tesirli araçlarından biri haline gelmiştir. Toplumun her bölümünden yapılan ferdî müracaatlarda Anayasa Mahkemesi’nin hak eksenli bir biçimde verdiği kararlar, insanımızın memnunluğunu sağlamaya yönelik olarak çok önemli katkılar yapmıştır ve yapmaya devam etmektedir.”
