TCMB: ENFLASYONDA GÖZLENEN YÜKSELİŞTE, EKONOMİK TEMELLERDEN UZAK FİYATLAMA OLUŞUMLARI TESİRLİ OLDU
AHMET AKIN’DAN ‘ENERJİ YOKSULLUĞU’ RAPORU: “KIŞ AYLARINDA ISINMAK İSTEYEN VE MİNİMUM FİYATTA ELEKTRİK HARCAYAN BİR VATANDAŞ SIRF İKİ FATURAYA 2 BİN LİRANIN ÜZERİNDE BİR MEBLAĞ VERMEK ZORUNDA OLACAK”
CHP Genel Lider Yardımcısı Ahmet Akın, hazırladığı “Türkiye’de Güç Yoksulluğu” raporunda; “Türkiye’deki güce erişim temel bir hak ekseninden çıkarılarak vatandaşı müşteri olarak gören bir düzene dönüştürülmüştür. AK Parti iktidarının yanlış kararları nedeniyle vatandaşlarımız derin bir güç yoksulluğu yaşamaya başlamıştır… Kış aylarında ısınmak isteyen ve taban fiyatta elektrik harcayan bir vatandaş sadece iki faturaya 2 bin liranın üzerinde bir meblağ vermek zorunda olacak” değerlendirmesini yaptı.
CHP Genel Lider Yardımcısı Ahmet Akın, “Türkiye’de Güç Yoksulluğu” başlıklı bir rapor hazırladı. Raporda, şu saptama ve değerlendirmelere yer verildi:
“ENERJİYE ERİŞİM TEMEL BİR HAK EKSENİNDEN ÇIKARILARAK VATANDAŞI MÜŞTERİ OLARAK GÖREN BİR DÜZENE DÖNÜŞTÜRÜLMÜŞTÜR”
“Temel bir insan hakkı olan güç Türkiye’de özellikle kış aylarında ısınma gereksiniminin artacağı bir dönemde büsbütün lüks haline dönüşmüştür. Türkiye’deki güce erişim temel bir hak ekseninden çıkarılarak vatandaşı müşteri olarak gören bir düzene dönüştürülmüştür. AK Parti iktidarının yanlış kararları nedeniyle vatandaşlarımız derin bir güç yoksulluğu yaşamaya başlamıştır. Güç yoksulluğu, yanlış özelleştirme siyasetleri, güç alanında kamunun elinin zayıflatılması ve alanın büsbütün kar-zarar denkleminde bir sektöre dönüşmesinden kaynaklanmaktadır. Bu nedenle kış aylarında Türkiye’de vatandaşlar ya fahiş fiyattaki faturalarla karşılayacak ya da kış aylarında ısınma muhtaçlığını tam gidermeden geçirmek zorunda kalacaktır
“KIŞ AYLARINDA ISINMAK İSTEYEN VE MİNİMUM MEBLAĞDA ELEKTRİK HARCAYAN BİR VATANDAŞ SADECE İKİ FATURAYA 2 BİN LİRANIN ÜZERİNDE BİR FİYAT VERMEK ZORUNDA OLACAK”
Türkiye’de 2022 yılı içinde güç faturalarına artırım üstüne artırım yapıldı. Elektrik konut tarifesine yapılan toplam 3 artırımla düşük kademe yüzde 89,5; yüksek kademe ise yüzde 185 oranında zamlandı. Doğalgaz konut tarifesi ise yapılan toplam 3 artırımla birlikte yüzde 164,1 oranında arttı. Öbür bir deyişle kış öncesi elektrik faturaları 2 ile 3 kat, doğalgaz faturaları ise 2,5 kattan daha fazla artmış durumda. Misal bir halde akaryakıt ürünlerine de 2022 yılı boyunca arka arda artırım yapıldı. İstanbul’da akaryakıtın litre fiyatı 12 lira 91 kuruştan 22 lira 69 kuruşa; motorinin litre fiyatı da 12 lira 76 kuruştan 26 lira 37 kuruşa yükseldi.
Enerjiye yapılan fahiş artırımların akabinde konutlarda temel muhtaçlığı karşılamak için yapılan tüketimler bile artık taban ücretli ve düşük gelirli kümeler tarafından karşılanamamaktadır. Bu kapsamda taban tüketim olarak kabul edilen 240 kilovatsaatin faturaya yansıması 417 lira olurken, ısınma hedefiyle günlük 10 metreküp doğalgazın bir aylık tüketim faturası ise bin 716 liraya çıkmış durumda. Buna göre sırf ısınma muhtaçlığını karşılamak ve taban elektrik tüketiminin bedeli 2 bin 133 lira olarak hesaplanıyor. Diğer bir deyişle kış aylarında ısınmak isteyen ve minimum fiyatta elektrik harcayan bir vatandaş sırf iki faturaya 2 bin liranın üzerinde bir meblağ vermek zorunda olacak.
Avrupa İstatistik Ofisi (Eurostat) Avrupa bölgesinde; güç faturalarının gelirin yüzde 25’ini bulması durumunda güç yoksulluğu tarifi yapılmaktadır. Bu bilgiden hareketle Türkiye’de taban ücretle çalışanların özellikle kış aylarında derin bir güç yoksulluğu yaşadığı ortaya çıkmaktadır. Buna göre elektrikte taban tüketimde bulunan ve kış aylarında ısınma emeliyle doğalgaz tüketen bir minimum ücretli çalışanın 5 bin 500 lira olan maaşının yüzde 39’una denk gelmektedir. Bu datalar dikkate alındığında minimum ücretle çalışan vatandaşlarımızın önümüzdeki kış döneminde özellikle aralık ve ocak aylarında külfet yaşayacağı anlaşılmaktadır.
“İKTİDARIN TABAN ÜCRET VE DAHA ALT GELİR KÜMELERİNE KIŞ AYLARINDA DİREKT NAKDİ YARDIM YAPMASI GEREKMEKTEDİR”
Asgari ücretle çalışanlar; Türkiye’de ücretli çalışanların yüzde 47’sini oluşturmaktadır. Minimum ücretten daha az gelirle çalışanlar da dikkate alındığında Türkiye’de kış aylarında ücretli her iki çalışan vatandaştan birinin derin bir güç yoksulluğu yaşayacağı anlaşılmaktadır. Bu doğrultuda iktidarın hiçbir ayrım yapmadan minimum ücret ve daha alt gelir kümelerine kış aylarında direkt nakdi yardım yapması gerekmektedir. İktidarın yaptığını sav ettiği sübvansiyonun vatandaşın kış aylarında ısınma gereksinimini karşılamadığı ortadadır.
Yeni yılda minimum ücrete yapılacak artış vatandaşın cebine Şubat 2023’te girecek. Münasebetiyle aralık ve ocak aylarında taban ücretle çalışan vatandaşlarımız ısınma ihtiyaçlarını tam olarak karşılayamayacaklar. AK Parti iktidarı önümüzdeki iki ay boyunca ücretli çalışan her iki vatandaşımızdan birinin derin bir güç yoksulluğu yaşatacak. İktidar sözcüleri milletten o kadar kopmuş durumdalar ki, Türkiye’de ortalama ücretin taban ücretin iki katı olabileceğini söylüyorlar. Türkiye’de ücretli çalışanların yüzde 47’si taban ücretli. İktidar sözcüleri daha bu gerçekliğin bile farkında değil.”
