BAKAN KARAİSMAİLOĞLU: 2023 YILI, 20 YILDIR İNŞA ETTİĞİMİZ DEV YAPITLARLA TÜRKİYE YÜZYILI’NIN İŞARET FİŞEĞİ OLACAK
TÜİK: KÜLTÜR HARCAMALARININ GSYH’YE ORANI YÜZDE 1,1’E GERİLEDİ
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) bilgilerine göre; geçen yıl toplam 79 milyar 530 milyon 334 bin TL kültür harcaması yapıldı. Bu harcamaların gayri safi yurt içi hasıla (GSYH) içindeki oranı yüzde 1,1 oldu. Bu oran, 2020 yılında yüzde 1,2 düzeyindeydi.
TÜİK, 2021 yılına ait Kültür İktisadı ve Kültürel İstihdam İstatistiklerini bugün yayımladı. Buna göre; kültür harcamalarının GSYH içindeki gerilemesi sürdü. 2019’da yüzde 1,5, 2020’de yüzde 1,2 olan kültür harcamalarının GSYH içindeki hissesi, 2021’de yüzde 1,1’e geriledi. TÜİK’in bugün yayımladığı bilgiler şöyle:
“KÜLTÜR HARCAMALARI YÜZDE 31,8 ARTTI: Kültür harcamaları, 2021 yılında, 2020 yılına göre yüzde 31,8 artarak 79 milyar 530 milyon 334 bin TL’ye yükseldi. Kültür harcamalarının gayrisafi yurt içi hasılaya oranı, 2021 yılında yüzde 1,1 oldu.
GENEL DEVLET KÜLTÜR HARCAMALARI YÜZDE 25,1 ARTTI: 2021 yılında, toplam kültür harcamaları içinde genel devlet harcamalarının hissesi yüzde 52,4 oldu. Genel devlet kültür harcamaları önceki yıla göre yüzde 25,1 artarak 41 milyar 698 milyon 592 bin TL olurken harcamaların yüzde 72,2’si merkezi devlet bütçesinden gerçekleşti. Genel devlet kültür harcamalarında en yüksek hisse, yüzde 17,8 ile mimarlık alanında oldu.
HANE HALKI KÜLTÜR HARCAMASININ YÜZDE 20,5’İ TELEVİZYON VE EKİPMANI ALIMINA YAPILDI: Hane halklarının 2021 yılında gerçekleştirdiği kültür harcamalarında televizyon ve ekipmanı masrafları yüzde 20,5, kablolu/özel TV yayın hizmetlerine ödenen ücretler yüzde 15,7 ve data süreç ekipmanları yüzde 15,5 hisseye sahip oldu.
KÜLTÜREL SEKTÖRLERDEKİ TEŞEBBÜSLERİN CİROSU YÜZDE 61,4 YÜKSELDİ: Kültürel sektörlerde faaliyet gösteren teşebbüslerin cirosu önceki yıla göre yüzde 61,4 artarak 145 milyar 186 milyon 559 bin TL olurken faktör maliyetiyle katma pahası yüzde 64,1 artarak 27 milyar 846 milyon 992 bin TL oldu. Katma bedelin yüzde 20,9’u kayıtlı medyanın basılması ve çoğaltılması, yüzde 13,3’ü sinema sineması, görüntü ve televizyon programları yapımcılığı, ses kaydı ve müzik yayımlama faaliyetleri ve yüzde 12,3’ü mücevher ve gibisi eşyaların imalatı alanında faaliyet gösteren teşebbüsler tarafından üretildi.
KÜLTÜREL MAL İTHALATINDA ARTIŞ YÜZDE 29,8: Kültürel mal ihracatı bir önceki yıla göre yüzde 110,6 artarak 87 milyar 36 milyon 925 bin TL olurken kültürel mal ithalatı, bir önceki yıla göre yüzde 29,8 artarak 37 milyar 817 milyon 263 bin TL oldu. Kültürel mal ihracatının toplam mal ihracatı içindeki hissesi 2021 yılında yüzde 4,3 olurken kültürel mal ithalatının toplam mal ithalatı içindeki hissesi yüzde 1,6 oldu.
KÜLTÜREL İSTİHDAM YÜZDE 8,4 ARTTI: Kültürel istihdam, 2021 yılında bir önceki yıla göre yüzde 8,4 artarak 642 bin kişi oldu. Kültürel istihdamda olanların yüzde 63,1’i 30-54 yaş kümesinde, yüzde 28,8’i 15-29 yaş kümesinde, yüzde 7,9’u ise 55 ve daha üst yaş kümesinde yer aldı.
KÜLTÜREL İSTİHDAMDA OLANLARIN YÜZDE 40,2’Sİ YÜKSEKÖĞRETİM MEZUNU: Kültürel istihdamda olanların yüzde 40,2’sini yükseköğretim mezunları, yüzde 36,4’ünü lise altı eğitimliler, yüzde 23,4’ünü ise lise ve dengi meslek okulu mezunu olanlar oluşturdu.
KÜLTÜREL İSTİHDAMDA OLANLARIN YÜZDE 25,9’U YARI VAKİTLİ ÇALIŞTI: Kültürel istihdamda olanların yüzde 60,4’ü ücretli, maaşlı yahut yevmiyeli çalışırken yüzde 39,6’sı patron, kendi hesabına yahut ücretsiz aile işçisi olarak çalıştı. Kültürel istihdamda olanların yüzde 74,1’i tam vakitli çalışırken yüzde 25,9’u yarı vakitli çalıştı. Kültürel istihdamda yer alan şahısların haftalık ortalama olağan çalışma süresi 38,7 saat oldu.
EL SANATLARI ÇALIŞANLARININ HİSSESİ YÜZDE 40: Kültürel istihdamın yüzde 89,3’ünü kültürel meslek alanlarında, yüzde 10,6’sını ise kültürel olmayan meslek alanlarında çalışanlar oluşturdu. Kültürel istihdamda olanların yüzde 40,0’ını el sanatları çalışanları, yüzde 19,9’unu mimar, planlamacı ve dizayncılar, yüzde 8,4’ünü sanat ve kültür ile ilgili yardımcı profesyonel meslek mensupları, yüzde 7,9’unu ise yaratıcı sanatçılar ve sahne sanatçıları oluşturdu.
MİMARLIK VE UZMANLAŞMIŞ TASARIM FAALİYETLERİNİN HİSSESİ YÜZDE 10,7: Kültürel istihdamın yüzde 27,9’unu kültürel faaliyet alanlarında, yüzde 72,0’ını ise kültürel olmayan faaliyet alanlarında çalışanlar oluşturdu. Kültürel faaliyet alanlarına göre; mimarlık ve uzmanlaşmış tasarım faaliyetlerinde çalışanların toplam kültürel istihdam içindeki hissesi yüzde 10,7, yaratıcı sanatlar, gösteri sanatları ve cümbüş faaliyetlerinde çalışanların hissesi yüzde 4,2; programcılık, yayıncılık ve haber ajanslarının faaliyetlerinde çalışanların hissesi ise yüzde 4,0 oldu.”
