Kırgızistan halkı Tanrı Dağları yaylalarındaki nevruz geleneklerini şimdi şehirlerin büyük meydanlarında yaşatıyor.

Nevruz, Tanrı Dağları’nın ev sahipliği yaptığı Kırgızların da en önemli bayramı. Kırgızlar binlerce yıldır Tanrı Dağı’nın yaylaları ve eteklerinde Nevruz Bayramı’nı kutluyor.

“Bir gün bir yılı besler” atasözüne sahip Kırgızların yeni yılın başlangıcı olarak kabul ettikleri Nevruz Bayramı’ndaki gelenekleri arasında, manevi temizliği ve bereketi simgeleyen ardıç tütsülemesi önemli yer buluyor. Ardıç tütsülemenin bela ve kötülükleri uzaklaştırdığına inanan Kırgızlar, tütsü yakarak, kötü ruhlara karşı, hastalıkları ve sıkıntıları bünyelerinden atmak amacıyla başının üzerinde üç kez döndürüyor. Nevruz Bayramı’nın en önemli ritüellerinden olan ardıç tütsüleme işlemiyle eski yıla veda edildiğine inanılıyor.

TABAKTA TÜTEN ARDIÇ İLE BAŞLIYOR

Nevruz etkinlikleri, yaşlı bir kadının elindeki tabakta tüten ardıç ile insanların etrafında dolaşmasıyla başlıyor. Bu ritüel sırasında yeni yılın bereketli olması için dualar ediliyor.

Kırgız geleneklerinde sadece nevruzda yapılan bir de tatlı bulunuyor. Kırgızlar arasında tarifi kuşaktan kuşağa aktarılan bolluk ve bereketin simgesi tatlı olarak adlandırılan “sümölök”, Nevruz Bayramı’nın vazgeçilmez ikramlarından. Bayram arifesinde, Kırgız kadın ve erkekler, nevruzun en önemli sembolü olarak kabul edilen sümölök tatlısını pişirmek için bir araya geliyor.

SÜMÖLÖK PİŞİRME SÜRECİ

Şenlik havasında geçen sümölök pişirme sürecinde gençler, milli müzikler eşliğinde yaptıkları danslarla etkinliğe renk katıyor. Sümölök yapımında yağ, filizlenmiş buğday, kara üzüm, un ve su kullanılıyor.

Kırgızistan bağımsızlığını ilan ettiği 1991 yılında bağımsızlığını kazandıktan sonra nevruzu milli bayram ilan etti. Bin yıllarca korunan gelenekler artık şehirlerin büyük meydanlarında kalabalıklarca yaşatılıyor.

Kırgızistan Dışişleri Bakanlığı Diplomasi Akademisi Rektör Yardımcısı, Prof. Dr. Zainidin Kurmanov, Kırgızistan’da nevruzun milli bayram olarak kutlandığını hatırlatarak, “Nevruz’da halk şenlikleri yapılıyor, at oyunları oynanıyor ve bayramda sümölök tatlısı ikram ediliyor” ifadesini kullandı.

BORÇLARIN ÖDENMESİ GEREKİYOR

Halkın, bayramdan önce çeşitli hazırlıklar yaptığını anlatan Kurmanov, “Eski bir geleneğe göre nevruz gelmeden önce ev ve çevresi temizlenmesi ve borçların ödenmesi gerekir” diye konuştu.

Günümüzde halkın evleri, mahalleleri, sokakları baştan başa temizlediğini ve hiç kimsenin bu temizlik işinde kaçmayı düşünmediğini aktaran Kurmanov, Nevruz Bayramı’nın önemli ikramının refahın sembolü “sümölök” tatlısı olduğunu söyledi.

KADİM BİR BAYRAM

Kırgızistan Oş Devlet Üniversitesi Doğu Araştırmaları Enstitüsü öğretim üyesi Prof. Dr. Baybolot Abıtov, Kırgızların, her yıl 21 Mart’ta Nevruz Bayramı yeni yılın başlangıcı ve baharın gelişi olarak coşku ve heyecanla kutladığını vurguladı.

Abıtov, Kırgız toplumunda nevruzun doğa ile insanlar arasındaki tatlı bir ilişkiyi simgelediğini belirterek, doğanın yenilenmesini ve canlanmasını müjdeleyen bir bahar bayramı olarak görüldüğünü kaydetti.

Kırgız halkının Nevruz Bayramı’nı anlam ve kapsam bakımından diğer tüm bayramlardan ayrı tuttuğunu belirten Abıtov, “Bizim için Nevruz Bayramı, halkımızın kendisi kadar kadim bir geleneksel bayramdır.” dedi.

Kaynak: AA