İngiliz gazetelerinden The Guardian İsrail ve İran’a ilişkin görüşlerini bir analiz yazısıyla paylaştı. Gazeteye göre bölgedeki topyekün bir savaştan kazanan olmayacak.

The Guardian’ın konuyla ilgili editör yazısı şöyle:

İran’ın ihracat kapasitesine yönelik bir saldırının muhtemel etkileri arasında petrol fiyatlarında şok ve ekonomik gerileme yer alıyor.

Joe Biden geçen hafta yönetiminin İran’ın balistik füze saldırısına misilleme olarak İran’ın petrol endüstrisine saldırmak için olası İsrail planlarını ” tartıştığını ” söylediğinde, dünya şaşkına döndü. Özellikle Biden, bir gün önce İran’ın nükleer tesislerine olası bir saldırı konusunda yaptığı gibi, bu planları tamamen reddetmedi. ABD başkanı ertesi gün bu açıklamayı geri çekmesine rağmen petrol fiyatları %10 arttı.

Tarihçi AJP Taylor, “savaşlar yol kazalarına çok benzer” diye yazmıştı, çünkü derin sonuçları vardı ancak mutlaka aynı derecede derin nedenleri yoktu. İsrail’in rafineri komplekslerine yönelik hedefli saldırıları, iç alkış kazanmaktan çok daha fazlasını yapmayabilir. İran’ın petrol ihracat operasyonlarının kalbi olan Kharg Adası’nı bombalamak, ekonomisini çökertirdi. Ancak, böyle bir hareket aynı zamanda küresel petrol fiyatlarını da yükseltebilir ve kritik bir seçimden sadece birkaç hafta önce Amerikan tüketicilerini etkileyebilir.

Washington’un yaptırımları, büyük ölçüde Çin’in Washington’a meydan okumaya istekli olması nedeniyle İran’ın petrol ihracatını engellemede başarısız oldu. Pekin’in İran’ın ham petrolünün yaklaşık %90’ını satın almasıyla, İsrail’in İran tesislerine saldırmasının belirsiz sonuçları olacaktır. Gerçek risk, Çin’i çatışmaya çekme ve Orta Doğu dinamiklerini yıllarca yeniden şekillendirme potansiyeli olan tırmanışta yatmaktadır.

Böyle bir çatışmanın sonucunu öngörmek zordur. Ancak, ABD’nin Irak işgalinin ardından yaşananlar, istikrarsızlaştırıcı eylemlerin sıklıkla dış güçleri Orta Doğu’ya müdahale etmeye davet ettiğini hatırlatıyor. Geçtiğimiz hafta Rusya, Suriye’de ABD kontrolü altındaki bir bölgede militan gruplar olduğunu söylediği gruplara karşı hava saldırıları düzenledi . Rus askeri güçleri ile Amerikan birliklerinin Suriye’de çarpışma olasılığı, ülkenin iç savaşında rakipler karşıt taraflara yöneldikçe sürekli bir endişe kaynağı oldu. Rusya’nın Ukrayna’yı işgali, karşılıklı düşmanlığı daha da keskinleştirdi.

Sonuç olarak, bir İsrail saldırısının etkisi İran’ın tepkisine ve büyük küresel petrol üreticilerinin muhtemel petrol şokuna nasıl tepki vereceğine bağlı olacaktır. Çin, günlük 1,5 milyon varil İran petrolünün kaybını, bol miktarda yedek üretim kapasitesine sahip olan Suudi Arabistan’a yönelerek telafi edebilir. Ancak, yakın zamanda Tahran ile ilişkilerini yeniden kuran Riyad, İsrail ile İran arasında bir çatışmaya çekilme konusunda ihtiyatlı davranıyor. Çöl krallığı, Husilerle olan maliyetli savaşının petrol tesislerine yıkıcı bir İran dron saldırısını tetiklemesinin ardından Tahran ile ilişkilerini iyileştirmeye çalıştı. ABD Patriot füze savunmalarını aşan saldırı, Riyad’ın petrol üretimini geçici olarak yarı yarıya düşürdü.

İran ve İsrail arasında tam kapsamlı bir savaş, dünyanın en kritik petrol geçiş noktası olan ve tankerle taşınan ham petrolün dörtte birinin geçtiği Hürmüz Boğazı’nın kapanmasına yol açabilir. Bu, küresel ekonomiye vurulmuş bir darbe olurdu. Ancak İran, ihracat kapasitesi dumanlı bir harabeye düşürülerek köşeye sıkıştırılırsa, çaresizlik içinde boğazı kapatabilir. Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri’nin, geçen Nisan ayında İran’ı bombalayan İsrail ve ABD uçaklarına hava sahalarını açmayı reddettiği bildirildi. Her ikisi de şüphesiz bunu tekrar yapmanın ihtiyatlı olduğunu düşünecektir. Savaş, uluslararası anlaşmazlıkları çözmenin kabul edilebilir ve hoşgörülebilir bir yolu değildir. Bölgedeki savaş bölgelerindeki silahları susturmak ve diplomasiye başvurmak daha iyi olacaktır. Liderler topluca bu görüşü benimserse, Orta Doğu – ve dünya – şüphesiz daha güvenli ve daha istikrarlı bir yer olacaktır.

Kaynak: FLASH HABER TV