16 Ocak 2025 Perşembe

4 gün kaldı! Trump başkan olarak ilk neler yapacak?

5 Kasım seçimlerinden zaferle çıkan Donald Trump, Amerika Birleşik Devletleri’nin (ABD) 47. Başkanı olarak 20 Ocak tarihinde yemin ederek göreve başlayacak.

Tesla CEO’su Elon Musk, Amazon’un sahibi Jeff Bezos ve Meta’nın kurucusu Mark Zuckerberg ABD’nin seçilmiş başkanı Donald Trump’ın Pazartesi günü düzenlenecek yemin törenine katılacak.Törenin organizasyon görev alan bir kaynak, bu üç isim törene damgasını vurmasını beklediğini söyledi. Haberi ilk duyuran NBC News’e göre de teknoloji devlerinin törende önemli bir şekilde öne çıkması bekleniyor.

Trump’ın görevdeki ilk günleri, alacağı kararlar, sembolik olarak önem taşıyor.

İç politika kararlarıyla seçmenlere işin ehli olduğunu, dış politikaya ilişkin kararlarıyla da dünyaya Amerika’nın gücünü göstermek isteyecek.

Donald Trump, vaatlerini hızla hayata geçirmek için işe başkanlık kararnameleriyle başlayacak. Hatta yemin eder etmez imzalaması için çok sayıda kararname taslağının hazırlandığı açıklandı.

DÜZENSİZ GÖÇ

Trump da 8 Aralık’ta verdiği bir mülakatta ilk olarak imzalayacağı kararnamelerin bir çoğunun ekonomi, enerji ve göçün sınırlandırılması hedefiyle Meksika sınırının güçlendirilmesiyle ilgili olduğunu söyledi.

ABD başkanları ulusal güvenlik, dış politika ve düzenleyici mevzuat gibi geniş bir alanı kapsayan konularda ABD Kongresi’ni baypas eden başkanlık kararnameleri imzalayabiliyor.

Donald Trump, 20 Ocak günü yemin ederek başkanlık görevini Joe Biden’dan devralacak.Donald Trump, 20 Ocak günü yemin ederek başkanlık görevini Joe Biden’dan devralacak.

Ancak Pennsylvania’daki Penn State Harrisburg Üniversitesi öğretim üyesi Dan Mallinson, başkanlık kararnamelerinin her şeyi kapsayan bir yetki olmadığına, yalnızca yürütme organının eylemlerini yönlendirmek için kullanılabileceğine dikkat çekiyor.

DW’ye konuşan kamu yönetim uzmanı Mallinson, bu yetkilerin Trump’ın “sınır kapatma sözünü” kapsayacak şekilde geniş kapsamlı olabileceğini söylemekle birlikte, “Ama diğer başkanlık kararnameleri ağır federal kural koyma süreçlerini başlatıyor ve bu süreçler yıllar alabiliyor” dedi.

Trump siyaset sahnesinde ilk boy gösterdiği an itibariyle ülkesinin Meksika ile sınırına, ABD’ye ulaşmak için bu sınırı geçen göçmenlere odaklanmıştı.

Hatta ilk başkanlık döneminde ABD’nin Meksika ile sınırına inşa ettirdiği duvarı tamamlamayı hedeflemiş, bunun parasını da Meksika’ya ödetmek istemişti.

Donald Trump’ın dört yıl aradan sonra yeniden başkan seçilmesinde de yine düzensiz göçü durduma, ABD’de yasa dışı olarak bulunanları kitlesel sınır dışı etme vaadi ve çağrıları rol oynadı.

Trump’ın, sığınmacıların talepleri değerlendirilirken Meksika’da beklemelerini öngören “Meksika’da kal” politikasını yeniden canlandırması muhtemel. Sınır dışı kararlarını hayata geçirmek için önce yasa dışı olarak ülkede bulunan suçlulara odaklanacağı, ardından diğer belgesiz göçmenlere yöneleceği belirtiliyor.

Ancak bu konuda Trump başkanlık kararnamesi imzalasa bile planını hayata geçirmesi kolay olmayacak, zaman alacak. Üstelik bu planlarına muhtemel hukuki itirazlar, onu yasal sınamalarla da karşı karşıya getirecek.

Bu arada Donald Trump, düzensiz göçle mücadelenin yanı sıra ABD’ye yasal yollardan göçü de yine frenlemeye çalışacak. Çalışma izni, yeşil kart ve vize almayı zorlaştırmak ve daha pahalı hale getirmek gibi adımlarla yasal göçü yavaşlatması muhtemel.

Trump, Meksika’dan ABD’ye düzensiz göçmen geçişlerini daha sert önlemlerle önlemeyi, yasa dışı olarak ABD’de bulunanları da kitlesel olarak sınır dışı etmeyi hedefliyor.Fotoğraf: Paul Ratje/AFP
Bu durum ABD’ye nitelikli iş gücünün gidişini olduğu kadar, üniversiteyi Amerika’da okumak isteyen öğrencileri de etkileyebilir.

Trump, ayrıca ABD’de doğanlara vatandaşlık verilmesine de son vermek istediğini, bunu başkanlığının ilk günü için bir öncelik olarak gördüğünü açıkladı. Donald Trump Aralık ayında verdiği bir röportajda, “Buna son vereceğiz çünkü bu çok saçma” demiş, bu değişikliği mümkünse bir başkanlık kararnamesi ile yapmak istediğini söylemişti. Ama ABD topraklarında doğan herkesin Amerikan vatandaşı olabileceğini öngören ilke anayasada yer aldığı için bu o kadar da kolay olmayabilir.

GÜMRÜK VERGİSİ

ABD’ye giren tüm ürünlere yüzde 10’luk genel bir gümrük vergisi uygulanmasını öneren Trump, ülkenin en büyük ticaret ortakları olan Meksika, Kanada ve Çin’e daha da yüksek vergiler uygulamak istiyor.

“Bu durumun ne ölçüde gerçekleşeceği veya gümrük vergisi tehdidinin belirli ülkeleri ticaret müzakerelerine zorlamak için kullanılıp kullanılmadığı henüz net değil” diyen Dan Mallinson, Trump’ın geçmiş siciline dikkat çekiyor, en azından bazı yeni gümrük vergilerini yürürlüğe koymasının güçlü bir ihtimal olduğunu söylüyor.

Başkan belirli ithalat kategorilerine gümrük vergisi uygulama yetkisine sahip, ancak tüm mallara genel vergi uygulaması daha karmaşık bir süreç olacak. Böyle bir hamle kaosa neden olabilir ve yargıya taşınabilir.

Ayrıca kamu politikaları uzmanı Mallinson, gümrük vergilerinin ABD’yi ve dolaysıyla da Trump’ın kendisini de zora sokabileceğine işaret ediyor.

Mallinson, “Enflasyona karşı duyulan öfke Trump’ın başkanlığı kazanmasına yardımcı oldu. Ancak izleyeceği ekonomi politikası fiyatların yükselmesine veya ekonominin duraksamasına yol açarsa o zaman işte Trump hızla halk desteğini kaybedebilir” diyor.

Donald Trump’ın göreve başladığı ilk günlerde neler yapmayı planladığını yalnızca kendisi ve ekibi biliyor.

Ama istediklerini gerçekleştirmek için çok hızlı hareket etmesi gerekecek. Çünkü iki yıl sonra ara seçimler var ve Cumhuriyetçiler bu ara seçimlerde Senato veya Temsilciler Meclisi’ndeki çoğunluğu kaybedebilirler.

Başkanların göreve yetki ve siyasi sermaye ile başladıklarına ancak bunların zaman içerisinde hızla azaldığına işaret eden Mallinson, “2028’de tekrar aday olamayacağı için Trump yapmak istediği her şeyi tek dönemde gerçekleştirmek zorunda” diyor.

Kaynak: FLASH HABER TV

İlgili Haberler