Bilim insanları, insan beyninde “glimfatik sistem” olarak adlandırılan yeni bir atık temizleme ağı keşfetti.

Bilim insanları tarafından ortaya konan glimfatik sistem, Alzheimer gibi hastalıkların anlaşılmasında büyük bir adım olabilecek nitelikte. Bu sistem, beynin hücresel atıklarını temizlemesi için oluşturulmuş minik kanallar ağı olarak tanımlanıyor ve özellikle uyku sırasında aktif hale gelerek beyni derinlemesine temizliyor.

UYKUDA AKTİFLEŞİYOR, HIZLA TEMİZLİYOR

Beyin hücrelerinin, yoğun enerji ve besin kullanımı nedeniyle sürekli olarak atık ürettiği biliniyor. Bilim insanları uzun süredir bu atıkların nasıl temizlendiğine dair bir sistemin varlığını tahmin ediyorlardı, ancak bu yapının insanlarda nasıl çalıştığı net olarak ortaya konulamamıştı. Fareler üzerinde yapılan araştırmalar, uyku sırasında bu glimfatik sistemin aktif olduğunu ve Alzheimer’a yol açan beta-amiloid gibi zararlı maddelerin daha hızlı temizlendiğini göstermişti.

BEYİN TEMİZLİĞİ NASIL YAPIYOR?

Yapılan çalışma, insanlarda da bu sistemin benzer şekilde çalıştığını ortaya koydu. Oregon Sağlık ve Bilim Üniversitesi uzmanları, beyin ameliyatı geçiren hastalarda ileri bir MRI tekniği kullanarak, atıkların beyinden nasıl temizlendiğini gözlemlediler. Beyin omurilik sıvısının, kan damarlarını çevreleyen kanallardan geçerek bu temizleme işlemini gerçekleştirdiği belirlendi.

DÜZENLİ UYKU HAYATİ ÖNEME SAHİP

Söz konusu keşif, beynin uyku sırasında neden aktif olduğuna dair yeni ipuçları sundu. Glimfatik sistemin, beyindeki atıkları temizleyerek zihin bulanıklığını önlemeye yardımcı olduğu ve uyku eksikliğinin beyin üzerinde ciddi etkiler bıraktığı düşünülüyor. Uzmanlar, düzenli uykunun bu yüzden zihinsel berraklık ve genel beyin sağlığı için hayati olduğunu vurguluyorlar.