Türkiye’nin Çatısı Karla Kaplandı
Tüik: Türkiye Coğrafyasının Yüzde 1,6’Lık Bölümünde Nüfusun Yüzde 67,9’U Yaşıyor
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, ülkenin toplam yüzölçümünün sadece yüzde 1,6’sını oluşturan yoğun kent olarak sınıflandırılan yerleşim yerlerinde 31 Aralık 2022 tarihi itibarıyla 57 milyon 934 bin 583 kişi yaşıyor. Diğer bir ifadeyle Türkiye nüfusunun yüzde 67,9’u söz konusu yerleşim yerlerinde ikamet ediyor.
TÜİK, 2022 yılına ilişkin Kent-Kır Nüfus İstatistikleri’ni yayınladı. TÜİK açıklamasında sürdürülebilir yeni kent-kır tanımı oluşturulduğu belirtildi. Yapılan açıklamada, İçişleri Bakanlığı’nın sorumluluğunda olan Mekânsal Adres Kayıt Sistemi’nin (MAKS) kullanılmaya başlanmasıyla birlikte; TÜİK tarafından istatistik üretilmesi amacıyla fiili kent-kır yapısını daha doğru yansıtan bir sınıflama yapıldı. Yeni kent-kır tanımı mahalle-köy düzeyinde 3 sınıftan oluşuyor.
‘Yoğun kent’, ‘orta yoğun kent’ ve ‘kır’ ayrımında oluşturulan bu yeni sınıflama ile uluslararası standartlara uygun, sürdürülebilir bir yapının geliştirilmesi ve bu düzeyde istatistikler üretilmesinin amaçlandığı belirtildi.
NÜFUSUN YÜZDE 67,9’UNU YOĞUN KENT OLARAK SINIFLANDIRILAN YERLERDE İKAMET EDENLER OLUŞTURULDU
TÜİK verilerine göre, Türkiye’nin toplam yüzölçümünün sadece yüzde 1,6’sını oluşturan yoğun kent olarak sınıflandırılan yerleşim yerlerinde 31 Aralık 2022 tarihi itibarıyla 57 milyon 934 bin 583 kişi yaşıyor. Diğer bir ifadeyle Türkiye nüfusunun yüzde 67,9’u söz konusu yerleşim yerlerinde ikamet ediyor.
Kır olarak sınıflandırılan ve Türkiye yüzölçümünün yüzde 93,5’ini oluşturan yerleşim yerlerinde toplam nüfusun yüzde 17,3’ü ikamet ederken, orta yoğun kent olarak sınıflandırılan ve ülke yüzölçümünün yüzde 4,9’unu oluşturan yerleşim yerlerinde nüfusun yüzde 14,8’inin ikamet ettiği görüldü.
NÜFUS YOĞUNLUĞUNUN YÜKSEK OLDUĞU KENTLERDE KADIN NÜFUSU ERKEKLERDEN FAZLA
Diğer yandan cinsiyete göre dağılıma bakıldığında, yoğun kent olarak sınıflandırılan yerlerde ikamet eden nüfusun yüzde 49,7’sini erkeklerin, yüzde 50,3’ünü ise kadınların oluşturduğu görüldü. Orta yoğun kent olarak sınıflandırılan yerlerde ikamet edenlerin yüzde 50,3’ünü erkekler, yüzde 49,7’sini kadınlar; kır olarak sınıflandırılan yerlerde ikamet edenlerin ise yüzde 51,4’ünü erkekler ve yüzde48,6’sını kadınlar oluşturuyor.
YAŞLI NÜFUSUN YÜZDE 30,1’İ KIR OLARAK SINIFLANDIRILAN YERLERDE İKAMET EDİYOR
Toplam nüfusunun yüzde 9,9’unu oluşturan 65 yaş ve üzeri nüfusun yüzde 30,1’inin kır olarak sınıflandırılan yerleşim yerlerinde ikamet ettiği görüldü. Yaşlı nüfusun yüzde 14,6’sını orta yoğun kent olarak sınıflandırılan yerlerde yaşayanlar oluşturuyor. Yüzde 55,3’ünü ise yoğun kent olarak sınıflandırılan yerlerde yaşayanlar oluşturdu.
Türkiye nüfusunun yüzde 68,1’ini oluşturan 15-64 yaş grubu çalışma çağındaki nüfus içinde yoğun kent olarak sınıflandırılan yerlerde yaşayanların oranı yüzde 69,2 oldu. Bu yaş grubundaki toplam nüfus içinde orta yoğun kent olarak sınıflandırılan yerlerde ikamet edenlerin oranı yüzde 14,7 iken; kır olarak sınıflandırılan yerlerde ikamet edenlerin oranı yüzde 16,1 olarak gerçekleşti.
Çocuk nüfus olarak tanımlanan 0-14 yaş grubu nüfusun yüzde 69,7’sinin yoğun kent olarak sınıflandırılan yerlerde, yüzde 15,3’ünün orta yoğun kent olarak sınıflandırılan yerlerde ve yüzde 15’inin kır olarak sınıflandırılan yerlerde ikamet ettiği görüldü.
İSTANBUL NÜFUS YOĞUNLUĞUNUN EN FAZLA OLDUĞU İL
En yüksek nüfusa sahip il olan İstanbul’da ikamet edenlerin yüzde 96,4’ünün yoğun kent, yüzde 2,7’sinin orta yoğun kent ve yüzde 0,9’unun kır olarak sınıflandırılan yerleşim yerlerinde yaşadığı görüldü. Türkiye’nin ikinci büyük nüfusuna sahip il olan Ankara’da ikamet edenlerin yüzde 88,3’ünün yoğun kent, yüzde 7,6’sının orta yoğun kent ve yüzde 4,1’inin kır olarak sınıflandırılan yerleşim yerlerinde yaşadığı görüldü. Nüfus büyüklüğü açısından üçüncü sırada yer alan İzmir’de ikamet edenlerin ise yüzde 78,6’sının yoğun kent, yüzde 12,2’sinin orta yoğun kent ve yüzde 9,1’inin kır olarak sınıflandırılan yerleşim yerlerinde yaşadığı görüldü.
ORTA YOĞUN KENTLERDEN ARTVİN, BU SINIFTA NÜFUSUN EN YÜKSEK OLDUĞU İL OLDU
Orta yoğun kent olarak sınıflandırılan yerleşim yerlerinde ikamet eden nüfus oranının en yüksek olduğu iller sırasıyla yüzde 58,1 ile Artvin, yüzde 57,9 ile Bayburt ve yüzde 57,3 ile Sinop oldu. Diğer yandan orta yoğun kent olarak sınıflandırılan yerleşim yerlerinde ikamet eden nüfus oranının en az olduğu iller ise sırasıyla yüzde 1,6 ile Kilis, yüzde 2,7 ile İstanbul ve yüzde 6,5 ile Eskişehir oldu.
KIR OLARAK SINIFLANDIRILAN YERLERDE YAŞAYANLARIN ORANLARININ EN YÜKSEK OYLDUĞU İL ARDAHAN OLDU
Kır olarak sınıflandırılan yerleşim yerlerinde ikamet eden nüfusun oranının en yüksek olduğu il yüzde 68,4 ile Ardahan oldu. Ardahan ilini yüzde 60,3 ile Tunceli ve yüzde 54,2 ile Bartın izledi. Kır olarak sınıflandırılan yerlerde ikamet edenlerin oranının en az olduğu iller ise sırasıyla yüzde 0,9 ile İstanbul, yüzde 4,1 ile Ankara ve yüzde 4,7 ile Kocaeli oldu.
