DİYANET’TEN ‘CUMHURİYET BAYRAMI’ İLETİSİ: “TÜRKİYE CUMHURİYETİ, VARLIĞINI VE BİRLİĞİNİ EBEDİYEN KORUYACAKTIR”
EFJ GENEL SEKRETERİ GUTIERREZ: “HEPİNİZ İÇİN ŞARTLARIN GÜZELLEŞMESİNİ DİLİYORUM. AVRUPA GAZETECİLER TOPLULUĞU TÜRKİYE’DEKİ MESLEKTAŞLARINI UNUTMUYOR”
MELİS YILDIRIM
Avrupa Gazeteciler Federasyonu (EFJ) Genel Sekreteri Ricardo Gutierrez, 10 Ocak Çalışan Gazeteciler Günü münasebetiyle “Bugün Türkiye’deki gazeteciler için oldukça sembolik bir gün. Dilerim ki Türkiye’deki gazetecilerin çalışma şartları düzgünleşir. Türkiye’deki gazetecileri unutmadığımızı bilmeleri onlar için çok önemli. Pazar günü, Avrupalı aktörlere, yani Avrupa Komitesi’ne, Avrupa Parlamentosu’na Türkiye’deki meslektaşlarımızı, mahpustaki meslektaşlarımızı ve tıpkı vakitte bu kadar sıkıntı şartlarda işlerini yapmaya çalışan binlerce gazeteciyi unutmamaları çağrısında bulunmak üzere bir gösteriye katıldım. Bu, tıpkı vakitte Avrupa ülkelerinin de harekete geçmesi gerektiği manasına geliyor; Türkiye’de medyaya yönelik baskıların suç ortağı olamayız…Hepiniz için şartların güzelleşmesini diliyorum. Bize güvenebilirsiniz, Avrupa gazeteciler topluluğu Türkiye’deki meslektaşlarını unutmuyor” iletisini verdi.
EFJ Genel Sekreteri Ricardo Gutierrez, 1961 yılında 212 sayılı Fikir İşçileri Kanunu’nun yürürlüğe girdiği ve 1962’den beri 10 Ocak Çalışan Gazeteciler Günü’nün kutlandığı Türkiye’de gazetecilerin durumuna ait ilişkin ANKA Haber Ajansı’nın sorularını yanıtladı. Türkiye’de gazeteciler için kaidelerin güç olduğunu belirten Gutierrez, Türkiye’nin durumunun memleketler arası medyada geniş yer bulamadığına dikkat çekti. Gutierrez, Ukrayna-Rusya savaşı ve Belarus’taki durum üzere krizlerden ötürü Türkiye’de medya alanında yaşanan hak ihlallerinin az yankı bulduğunu söyledi. Durumun 3-4 yıldır sıkıntı olduğunu belirten Gutierrez, şöyle devam etti:
“Dezenformasyon yasasının kabul edilmesi son adımlardan biri. Fakat Türkiye de dahil olmak üzere Avrupa Kurulu bölgesinde basın özgürlüğü ihlallerini kaydetmeye başladığımız 2015 yılından bu yana, Türkiye’de 215 basın özgürlüğü ihlali kaydettik ki bu sayı bölgedeki en yüksek sayı. Yani hâlâ sıkıntılı bir ülke. Gazeteci cinayetlerine ait altı hadise var, bunlar çözülmemiş hadiseler ki bu da tasa verici. Tekrar cezaevinde 53 gazeteci var. Bu Avrupa’daki en kötü durum. Çok sayıda gazetecinin mahpusta olduğu bir öbür ülke de Belarus. Belarus’ta 33 gazeteci hapishanede. Türkiye’de ise bu sayı 53. Gazeteciler yalnızca işlerini yaptıkları için cezaevinde. Elbette terör örgütlerinin suç ortağı olmak vesaire ile suçlanıyorlar lakin biliyoruz ki tutuklanmalarının asıl hedefi yaptıkları gazetecilik faaliyetleri. Hasebiyle evet, bizim için, Avrupa Gazeteciler Federasyonu için, Türkiye’de durumun hâlâ sıkıntı olduğu ve gerçekten güzelleşmediği aşikâr. Bu medyada daha az yer alsa bile.”
“BU TÜR MADDELERİN DEZENFORMASYONA KARŞI MÜCADELEDE AKTİF BİR YÖNTEM OLMADIĞI KANAATİNDEYİZ. İKTİDARLAR TARAFINDAN KÖTÜYE KULLANILABİLİR”
Gutierrez, Ekim 2022’de yürürlüğe giren ve kamuoyunda “sansür yasası” olarak bilinen “Basın Kanunu ve Kimi Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” genelinde, bu tür kanunların dezenformasyon ile mücadelede gerçek bir yöntem olmadığına değindi. Gutierrez, dezenformasyon ile mücadele için yasa çıkarmayı düşünen tek ülkenin Türkiye olmadığını belirterek sözlerini şöyle sürdürdü:
“Türkiye, dezenformasyonla mücadele için bir yasa çıkarmayı düşünen tek ülke değil. Fransa bile, hatta Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron bile birebir şeyi yapmayı önerdi. Profesyonel bir kuruluş olarak biz, her vakit bunun dezenformasyonla mücadele için yanlışsız bir yöntem olmadığını düşünüyoruz. Dezenformasyonla mücadele etmek için profesyonel gazetecilik, kaliteli gazetecilik, etik gazetecilik, medya okuryazarlığı, vatandaşlara güvenilir bilgi ile güvenilir olmayan bilgiyi ayırt etme hüneri kazandırmayı da içeren bütüncül bir resme ihtiyaç var. Dezenformasyonla mücadele etmek için olumlu önlemler alabilirsiniz, fakat bir yargıçtan ya da bir küme yargıçtan hangi bilginin hakikat, hangisinin gerçek olmadığına karar vermesini istemek düzgün bir fikir değil. Bu, gerçek bir bakış açısı değil, dezenformasyon ile mücadele etmenin hakikat yolu değil.
Bu tür kanunların dezenformasyona karşı mücadelede faal bir yöntem olmadığı kanaatindeyiz. Bu yasalar, iktidarlar tarafından istismar edilebilir, kötüye kullanılabilir. Dezenformasyonla mücadele etmek için değil, profesyonel gazetecilere, tanınmış medya kuruluşlarına sansür uygulamak hedefiyle. Bu, hasebiyle riskli bir durum. Sorunuza dönecek olursak, biz her vakit hükümetleri eleştirdik, yalnızca Türkiye’yi değil, Fransız hükümetini de tıpkı formda eleştiriyoruz. Çünkü bu, bilgi kirliliğiyle mücadelede yanlışsız bir yol değil ve iktidarda bulunanların gazetecilik faaliyetlerini sansürleme yetkisinin olması bir risk teşkil etmekte.”
“BİZ VATANDAŞLARIN ÖZGÜR, GÜVENİLİR VE ÇOĞULCU BİLGİYE ERİŞİM HAKKI İÇİN MÜCADELE EDİYORUZ”
Gazetecilerin karşı karşıya kaldığı hak ihlalleri ve tehditlere karşı ne yapılması gerektiğine ait değerlendirmede bulunan Gutierrez, gazetecilerin halka onların safında olduğunu göstermenin önemine vurguda bulundu. Gutierrez, toplumda gazetecilere ya da medya kuruluşlarına yönelik güvensizliği ciddiye alarak güvenin tekrar kazanılması gerektiğini belirtti. Gutierrez, “Gazetecilik örgütleri olarak gazetecilerin hakları için, gazetecilerin mahpusa atılmasına karşı, gazetecilere yönelik yaptırımlara karşı mücadele ederken gazetecilerin ayrıcalığı için mücadele etmediğimizi belirtmek önemli. Biz vatandaşların özgür, güvenilir ve çoğulcu bilgiye erişim hakkı için mücadele ediyoruz. Bu bizim için gazeteci haklarını değil, vatandaşın hakkını savunmanın bir yoludur. Tahminen de gazeteci örgütlerinin söylemlerinin de bu yönde değişmesi gerektiğini söyleyebilirim ve Avrupa Gazeteciler Federasyonu olarak yaptığımız da bu. Fakat şunu da belirtmeliyim ki, Avrupa’da çalışan pek çok üye kuruluşumuz da tıpkı eğilimi takip ediyor. Bizim kamuya hizmet etme görevimiz var ve bunu yapmak için de harekete geçmemiz gerekiyor” tabirlerini kullandı.
“AVRUPA GAZETECİLER TOPLULUĞU TÜRKİYE’DEKİ MESLEKTAŞLARINI UNUTMUYOR”
Gutierrez, 10 Ocak Çalışan Gazeteciler Günü kapsamında Türkiye’deki gazetecilere de şöyle seslendi:
“Bugün Türkiye’deki gazeteciler için oldukça sembolik bir gün. Dilerim ki Türkiye’deki gazetecilerin çalışma şartları düzgünleşir. Türkiye’deki gazetecileri unutmadığımızı bilmeleri onlar için çok önemli. Pazar günü, Avrupalı aktörlere, yani Avrupa Komitesi’ne, Avrupa Parlamentosu’na Türkiye’deki meslektaşlarımızı, mahpustaki meslektaşlarımızı ve birebir vakitte bu kadar sıkıntı şartlarda işlerini yapmaya çalışan binlerce gazeteciyi unutmamaları çağrısında bulunmak üzere bir gösteriye katıldım. Bu, birebir vakitte Avrupa ülkelerinin de harekete geçmesi gerektiği manasına geliyor; Türkiye’de medyaya yönelik baskıların suç ortağı olamayız. Bu da hükümetlerin, Avrupa Komitesi’nin ve Avrupa Birliği’nin meslektaşlarımızın durumunu, çalışma şartlarını güzelleştirmek için harekete geçmesi gerektiğini söz ediyor. Hepiniz için şartların güzelleşmesini diliyorum. Bize güvenebilirsiniz, Avrupa gazeteciler topluluğu Türkiye’deki meslektaşlarını unutmuyor.”
