LÜTFÜ SAVAŞ’TAN ‘10 OCAK ÇALIŞAN GAZETECİLER GÜNÜ’ BİLDİRİSİ
UTKU ÇAKIRÖZER’DEN BİK’İN YÖNETMELİK TASLAĞINA REAKSİYON: “PARASI OLAN SERMAYE SAHİPLERİ GAZETECİLİK YAPSIN, İKTİDARIN BORAZANLIĞINI YAPSIN DENİLİYOR”
CHP Eskişehir Milletvekili Utku Çakırözer, Basın İlan Kurumu’nun (BİK) internet haber sitelerinin reklam ve ilan alma kaideleriyle ilgili hazırladığı yönetmelik taslağına ait “Parası olan sermaye sahipleri gazetecilik yapsın, iktidarın baskısıyla iktidarın borazanlığını yapsın deniliyor. Bu taslakla yapılmak istenen budur. Yapılması gereken ağır kısıtlamaların olmaması, ilan ve reklamların gazetelere, internet sitelerine ve radyo televizyonlara eşit dağıtılmasıdır” dedi.
CHP Eskişehir Milletvekili Utku Çakırözer, TBMM’de Basın İlan Kurumu’nun (BİK) internet haber sitelerinin reklam ve ilan alma kaideleriyle ilgili hazırladığı yönetmelik taslağına ait basın toplantısı düzenledi. Çakırözer, şunları söyledi:
“Bu taslak bu haliyle Anadolu basınında büsbütün bir hayal kırıklığı yaşatmıştır. Anadolu’da gazetelerin, internet sitelerinin ölüm fermanıdır. İnternet siteleri kanun kapsamına alınmasına sevinirken artık taslak yönetmelikteki ağır şartlarla siteler, her gün okuduğumuz gazeteler kapanmaya, çaresizliğe, yok olmaya mahkum edilmektedir. Yönetmelik taslağında kentler kategorilere ayırmış durumda. Örneğin İstanbul için 15 minimum çalışan isteniyor. Ankara ve İzmir için ise en az 12 kişi çalıştırma, 30 bin ziyaretçi ve 90 bin görüntülenme kaidesi var. İstanbul, Ankara ve İzmir dışında kalan Anadolu kentlerinde internet sitelerinin ilan alma koşulları için istenen taban takım sayısı ise 4 ile 8 ortasında. Günlük minimum haber sayısı 30 ile 50 ortasında. Tekil ziyaretçi sayısı 3 bin ile 20 bin, görüntülenme sayısının da 9 bin ile 60 bin ortasında olması isteniyor. Tüm bu şartları yerine getiren internet sitelerinin ise resmi ilan alabilmesi için tam 2 yıl yani 24 ay beklemesi gerekiyor.
“ANADOLU MEDYASININ MEVCUT DURUMUNA BAKILDIĞINDA BU YÖNETMELİK TASLAĞINDA YER ALAN BU HÜKÜMLERİN HİÇBİRİ GERÇEKLEŞTİRİLEBİLİR DEĞİL”
Ben Eskişehir Milletvekiliyim. Eskişehir’in de içinde bulunduğu kategorideki kentlerdeki internet siteleri en az 8 kişi çalıştıracak, günde en az 50 haber yapacak, 20 bin tekil ziyaretçisi, 60 bin sayfa görüntülemesi olacak deniyor. Bu kaidelere göre yayın yapılmasının ve ilan alınmasının mümkün olmadığı açık. Çalışan sayısını tuttursa haber sayısını, haber sayısını tuttursa ziyaretçi sayısını, tıklanma sayısını tutturamaz. Hepsi birbirinden ağır koşullar. Nereden bahsederseniz bahsedin Anadolu medyasının mevcut durumuna bakıldığında bu yönetmelik taslağında yer alan bu hükümlerin hiçbiri gerçekleştirilebilir değil. Bu taslak şayet böyle çıkarsa internet sitelerinin kapısına kilit vurmak zorunda kalacak. Alışılmış ki basın emekçilerimiz, gazeteciler istihdam edilsin lakin bu ekonomik şartlarda 8 kişi çalıştırmak demek 100 bin, 120 bin lira masraf demek. Siz hem internet sitelerine ilan almak için 24 ay bekle diyorsunuz, hem alacağı kamu ilanlarının yüzde 15’inden komite alacağız diyorsunuz, hem de bu şartları sağla diyorsunuz. BİK tekrar, ilan için 24 ay beklemek istemiyorsan da ‘çalışan sayını 2 katına, minimum tekil ziyaretçi sayısına da 6 katına çıkarırsan, 6 ay içinde ilan alabilirsin’ diyor. Beşerler 8 kişiyi nasıl çalıştıracağını düşünürken, siz onlara 16 kişi çalıştırın daha çabuk ilan alın diyorsunuz. İnternet sitelerinin ilan alabilmek için 24 ay bekleme koşulu kaldırılmalıdır.
“İLAN PASTASI GENİŞLEYECEĞİNE KÜÇÜLÜYOR”
Görüşmeler sırasında bizler ilan havuzunun genişletilmesini istedik. Fakat burada görüyoruz ki internet sitelerine verilecek ilanlar gazetelere verilecek ilanlardan alınıyor. Yani ilan pastası genişleyeceğine küçülüyor. Tekrar siteye girdiğinde Anadolu’daki haber siteleri için en az 1 dakika, genel için ise en az 2 dakika sitede kalma mecburiliği getiriyor. Böyle bir kaide olamaz. Okuyucu siteye girer istediği haberi okur, haber uzun olur kısa olur bu süre kabul edilemez.
“TIK HABERCİLİĞİNE DÖNÜŞECEK”
Bu ağır, gerçekleştirilmesi mümkün olmayan şartlarda internet siteleri haber sitelerinden çıkıp yalnızca ziyaretçi gelmesini, sayfa görüntülenmesinin artırmasını amaçlayan ‘tık haberciliğine’ dönecek. Halkın haber alma hakkı ve basın özgürlüğünü düşünen gerçek habercilik siteleri tık alabilmek için magazin haberleri, asparagas haberler yapmak zorunda bırakılacak. Yalnızca ziyaretçi trafiğini amaçlayan siteler haline dönecek.
“ANADOLU’DA HER GÜN HABERLERİNİ OKUDUĞUMUZ GAZETELER YOK OLACAK”
Bir öbür dikkat çekilmesi gereken durum ise internet siteleri için ilan almak isteyen gazetelere olacak. Anadolu’daki gazetelere verilen ilanlar internet sitelerine de verilecek. Ve gazeteler tercih yapmak zorunda kalacak. Bu durum da uzun sürede Anadolu’daki gazete ilanlarının baskı gazetelerden vazgeçmesine neden olacak. Bu taslak bu ağır şartlarda geçerse Anadolu’da sayıları binleri anca bulan mahallî gazeteler çok kısa sürede yayın hayatına son vermek zorunda kalacak. İnternet sitelerinin büyük çoğunluğu bu ağır koşuları yerine getiremeyecek ve ilan/reklam alamayacak. Gazeteler kağıt baskıya son verecek, çalışanlarını internet sitesine yönlendirecek. Anadolu’da her gün haberlerini okuduğumuz gazeteler yok olacak.”
“TASLAĞIN HİÇBİR YERİNDE RADYO VE TELEVİZYONLAR GEÇMİYOR”
Anadolu’da gazeteleri, internet siteleri, televizyonlara hisse ayırmayan bir taslak ile karşı karşıyayız. Ayrıyeten bu taslağın hiçbir yerinde radyo ve televizyonlar geçmiyor. Halbuki lokal radyo ve televizyonlar büyük zahmet içinde. Yüksek güç bedelleri, TÜRKSAT ödemeleri, yayın iletim bedelleri ve SGK sarfiyatları nedeniyle artık yayınlarını yapamaz hale geldiler. Yayınlarının devamı için sürekli devlet dayanağı, telif bedellerinin ödenebilir düzeye indirilmesini istiyorlar. Kamu kuruluşların dağıtım bütçelerinden bütçe istiyorlar lakin bunların hiçbiri bu taslakta yok.
“GAZETECİLİĞİ ÖZGÜR, BAĞIMSIZ ÇALIŞAN İNTERNET SİTELERİ, GAZETECİLER YAPMASIN İSTENİYOR”
Sonuç Anadolu’da basının yok edilmesi demek. Yalnızca sermayesi olana, büyük parası olana para aktarılması demek. Gazeteciliği özgür, bağımsız çalışan internet siteleri, gazeteciler yapmasın isteniyor. Parası olan sermaye sahipleri gazetecilik yapsın, iktidarın baskısıyla iktidarın borazanlığını yapsın deniliyor. Bu taslakla yapılmak istenen budur. Yapılması gereken bu ağır kısıtlamaların olmaması, ilan ve reklamların gazetelere, internet sitelerine ve radyo televizyonlara eşit dağıtılmasıdır. Ayrıyeten internet medyası sahipleri ve basın meslek örgütleri dinleyerek yönetmeliğin daha uygulanabilir, daha gerçekçi hale sokulması kuraldır. Basın İlan Kurumu Anadolu’da sıkıntı şartlar altında yayın hayatını sürdüren internet sitelerimizin hayatta kalmasını istiyorsa bu taslağı bu biçimde gündemine almamalıdır.”
