Anayasa Mahkemesi (AYM), CHP’nin vilayet seçim şurası lider ve üyeleri ile ilçe seçim heyeti liderlerinin kıdeme göre değil de isim çekme yöntemiyle belirlenmesine ait iptal başvurusunu oyçokluğu ile reddetti. AYM Lideri Zühtü Arslan, karara yazdığı muhalefet şerhinde, “Kanun koyucunun hakimlik teminatıyla bağdaşmayacak halde seçim şurası lider ve üyelerinin görevlerine son vermeye yönelik müdahalelerinin yargı bağımsızlığıyla bağdaştırılması zordur” dedi.

AYM, CHP Küme Başkanvekilleri Engin Altay, Engin Özkoç, Özgür Özel ve 133 milletvekilinin 7393 sayılı Milletvekili Seçim Kanunu ile Birtakım Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un iptali istemiyle yaptığı başvuruyu karara bağladı. AYM, söz konusu kanunun birtakım hususlarına ait müracaatın bir kısmını oybirliği ile reddederken bir kısmına ait de karar verilmesine yer olmadığına hükmetti.

AYM, 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun’a eklenen geçici 24’üncü husustaki “İl seçim konseyi lider ve üyeleri ile ilçe seçim şurası liderleri, bu unsurun yürürlüğe girmesinden itibaren üç ay içinde, 15’inci ve 18’inci hususlarda bu maddeyi ihdas eden Kanun’la yapılan değişikliklere göre tekrar belirlenir. Bu formda belirlenen lider ve üyeler, önceki lider ve üyelerin görev süresini tamamlar” hükmüne ait iptal başvurusunu oyçokluğu ile reddetti. Söz konusu karara AYM Lideri Zühtü Arslan, Başkanvekili Hasan Tahsin Gökcan, üyeler Engin Yıldırım, Emin Kuz ve Yusuf Şevki Hakyemez muhalefet şerhi yazdı.

AYM Lideri Arslan, muhalefet şerhinde, vilayet ve ilçe seçim şurası lider ve üyelerinin hakimlik teminatı kapsamında olduğuna dikkat çekerek, mevzunun seçim konseyinde görev alan yargıçların görev süresi bitmeden görevlerine son verilmesini mecburî kılan bir tüzel ve fiili zorunluluğun bulunup bulunmadığı noktasında düğümlendiğini belirtti. Arslan, idari görev yapan kamu görevlileri ile yargıçların ortasında farklılık bulunduğunu vurguları ve şunları kaydetti:

“Daha önemlisi, görevine son verilen kamu görevlilerinin hakim olması durumunda da ifa edilen görevin idari yahut yargısal mahiyette olması da farklı kıymetlendirme yapmayı gerektirebilmektedir… İdari nitelikteki her ‘yapısal’ değişiklik, yargıçların yargısal görevlerine son verilmesini gerektiren hukuksal ve fiili mecburilik hali olarak kabul edilemez. Böyle bir mecburilik, fakat yargıçların görev yaptıkları mahkeme yahut şuralarını kardırılması ya da yargı birliği kapsamında birleştirilmesi üzere son derece köklü yapısal değişiklikler sonucunda gündeme gelebilir. Lakin, bu mahiyette bir yapısal değişikliğin beraberinde getirdiği türel ve fiili zorunluluğun bulunması durumunda da son çare olarak yapılacak müdahalenin yargı bağımsızlığı ve hakimlik teminatının sağladığı başka güvenceleri koruyacak formda ölçülü olması gerekmektedir… Seçim heyetlerindeki lider ve üyelerin seçilme usulünün değişmesi, kıdem aslına göre belirlenen ve iki yıl boyunca görev yapması beklenen lider ve üyelerin görevlerine son verilmesini mecburî kılan yapısal değişiklik mahiyetinde değildir. Seçim şuralarının oluşumunda ve görevlerinde rastgele bir değişiklik öngörmeyen yasal düzenlemenin yapısal nitelikte olduğu söylenemez. Öbür bir sözle her durumda yargıçlardan oluşan vilayet seçim şurası lider ve üyeleri ile ilçe seçim heyeti liderlerinin ‘kıdem’ yerine ‘ad çekme’ yöntemiyle belirlenecek olması, daha önce kıdem aslına göre 2 yıl görev yapmak üzere oluşturulmuş bulunan mevcut seçim heyetlerinin lider ve üyelerinin görevlerini sona erdirmeyi gerektiren hukuksal ve fiili bir mecburilik olarak bedellendirilemez.

“YARGI BAĞIMSIZLIĞI İLE BAĞDAŞMAZ”

Dava konusu kural, yargı bağımsızlığını ve tarafsızlığını güvenceye alan Anayasa’nın 138’inci hususuna alışılmamıştır. Yargı bağımsızlığının temel hedefi, hakimin çekinmeden ve tasa duymadan ‘her türlü korkudan, maddi ve manevi baskı ve tesir olasılığından uzak’ ve tarafsız bir biçimde ‘özgürce karar verebilmesini’ sağlamaktadır. Bu bağlamda, kanun koyucunun hakimlik teminatıyla bağdaşmayacak formda seçim konseyi lider ve üyelerinin görevlerine son vermeye yönelik müdahalelerinin yargı bağımsızlığıyla bağdaştırılması zordur. Öbür yandan, görev süresi dolmamış olan seçim heyetlerinin lider ve üyelerinin görevlerine kanunla son verilmesi, kuvvetler ayrılığı unsuruyla de bağdaşmamaktadır.”

İlgili Haberler

Hekimlerden 14 Mart Açıklaması: Torba Kanun Maddeleri Kesinlikle Kabul Edilemez, Acilen Geri Çekilmelidir

Binali Yıldırım’dan Oy Kullanan Eşine: Hanım Ne Oldu, Karar Veremedin Mi? 

Ysk Cumhurbaşkanlığı İkinci Tur Kesin Seçim Sonuçlarını Açıkladı. Ysk Başkanı Yener: Erdoğan 27 Milyon 834 Bin, Kılıçdaroğlu 25 Milyon 504 Bin Oy Almış, Recep Tayyip Erdoğan’ın Cumhurbaşkanı Seçildiği Anlaşılmıştır”