Tüik İşsizlik Verilerini Açıkladı: Kasım 2023’De İşsizlik Oranı Yüzde 9 Oldu
TÜİK: ORTA ÖLÇEKLİ İŞLETMELERDE ÇALIŞAN BAŞINA KATMA KIYMET 173 BİN TL, İŞÇİ MALİYETİ İSE 68 BİN TL OLDU
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) datalarına göre; orta ölçekli teşebbüslerde çalışan başına katma kıymet, 2021 yılında 173 bin TL oldu. Ortalama işçi maliyeti ise 68 bin TL olarak ölçüldü.
TÜİK, küçük ve orta büyüklükteki işletmelerin (KOBİ) 2021 yılına ait istatistiklerini bugün yayınladı. Buna göre; 2021 yılında KOBİ’ler, toplam teşebbüs sayısının yüzde 99,7’sini oluşturdu. Buna karşılık KOBİ’ler, istihdamın yüzde 71’ini, işçi maliyetinin yüzde 48,3’ünü, cironun yüzde 44’ünü, üretim kıymetinin yüzde 37,3’ünü ve faktör maliyetiyle katma pahanın yüzde 35,5’ini oluşturdu.
Yıllık 250 bireyden az çalışan istihdam eden ve yıllık net satış hasılatı yahut mali bilançosundan rastgele biri 125 milyon TL’yi aşmayan teşebbüsler olarak tanımlanan KOBİ’lere ait bilgiler şöyle:
“KOBİ’LER EN FAZLA TİCARET SEKTÖRÜNDE FAALİYET GÖSTERDİ: Ekonomik faaliyetlerin istatistiki sınıflamasına göre; 2021 yılında KOBİ’lerin yüzde 36,5’i toptan ve perakende ticaret, motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin tamiri sektöründe faaliyet gösterirken yüzde 14,9’u ulaştırma ve depolama sektöründe, yüzde 12,3’ü ise imalat sanayi sektöründe faaliyet gösterdi.
KOBİ İSTİHDAMI İÇERİSİNDEKİ EN YÜKSEK ORAN TİCARET SEKTÖRÜNDE: 2021 yılına ait olarak; toptan ve perakende ticaret, motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin tamiratı faaliyetlerindeki KOBİ istihdamının toplam KOBİ istihdamı içerisindeki oranı yüzde 27,4 olurken işçi maliyeti için bu oran yüzde 24,1, ciroda yüzde 54,5, faktör maliyetiyle katma bedelde yüzde 25,1 ve üretim pahasında ise yüzde 15,8 oldu.
ORTA ÖLÇEKLİ TEŞEBBÜSLERDE ÇALIŞAN BAŞINA KATMA PAHA 173 BİN TL: KOBİ teşebbüsleri için 2009 yılında çalışan başına ortalama katma bedel 15 bin TL iken 2021 yılında bu kıymet 78 bin TL oldu. KOBİ kümeleri içerisinde 2009 ve 2021 yılları için en yüksek çalışan başına katma bedel sırasıyla 29 bin TL ve 173 bin TL ile orta ölçekli teşebbüslerde gerçekleşirken tıpkı yıllar için bu pahalar, küçük ölçekli teşebbüsler için sırasıyla 19 bin TL ve 86 bin TL, mikro ölçekli teşebbüsler için ise 8 bin TL ve 28 bin TL oldu.
ORTA ÖLÇEKLİ TEŞEBBÜSLERDE ÇALIŞAN BAŞINA MALİYET 68 BİN TL: 2009 yılında KOBİ teşebbüsleri için çalışan başına ortalama işçi maliyeti 8 bin TL iken 2021 yılında bu paha 40 bin TL oldu. KOBİ kümeleri içerisinde 2009 ve 2021 yılları için en yüksek çalışan başına işçi maliyeti sırasıyla 15 bin TL ve 68 bin TL ile orta ölçekli teşebbüslerde gerçekleşirken birebir yıllar için bu pahalar, küçük ölçekli teşebbüsler için sırasıyla 11 bin TL ve 49 bin TL, mikro ölçekli teşebbüsler için ise 4 bin TL ve 21 bin TL oldu.
İMALAT SANAYİİNDEKİ KOBİ’LERİN YÜZDE 55,9’U DÜŞÜK TEKNOLOJİ SINIFINDA ÜRETİM YAPTI: İmalat sanayiindeki KOBİ’ler teknoloji düzeylerine göre sınıflandırıldığında, yüzde 55,9’u düşük teknoloji sınıfında üretim yaparken büyük ölçekli teşebbüslerde bu oran yüzde 45,9 oldu. KOBİ büyüklük kümelerine göre incelendiğinde; mikro ölçekli teşebbüslerin yüzde 57’si düşük teknoloji sınıfında üretim yaparken yüzde 31,2’si orta-düşük teknoloji, yüzde 11,2’si orta-yüksek teknoloji ve yüzde 0,6’sı yüksek teknoloji sınıfında üretim yaptı. Buna karşılık, küçük ölçekli teşebbüslerde bu oranlar sırasıyla yüzde 51,3, yüzde 30,4, yüzde 17,2 ve yüzde 1 iken orta ölçekli teşebbüslerde yüzde 50,4, yüzde 29,1, yüzde 19 ve yüzde 1,4 oldu.
KOBİLERDE 2021 YILINDA DOĞUM ORANI YÜZDE 16,1 OLDU: 2020 yılında doğan (kurulan) KOBİ teşebbüs sayısının 2020 yılındaki etkin KOBİ teşebbüs sayısına oranı (girişim doğum oranı) yüzde 14,8 ve 2020 yılında doğan KOBİ teşebbüslerindeki istihdamın 2020 yılındaki etkin KOBİ’lerin toplam istihdamı içerisindeki hissesi yüzde 7,0 iken 2021 yılında bu oranlar, teşebbüs doğum oranında yüzde 16,1’e, istihdam hissesinde ise yüzde 7,7’ye yükseldi.
EN YÜKSEK DOĞUM ORANI MİKRO ÖLÇEKLİ TEŞEBBÜSLERDE: KOBİ’lerin 2021 yılında en yüksek doğum oranı yüzde 17,2 ile mikro ölçekli teşebbüsler olurken bunu sırasıyla yüzde 5 ile küçük ölçekli ve yüzde 3,6 ile orta ölçekli teşebbüsler takip etti. Yeni doğan teşebbüslerin istihdam içerisindeki oranlarında en yüksek oran yüzde 12,9 ile mikro ölçekli teşebbüsler olurken bunu yüzde 3,1 ile küçük ölçekli ve yüzde 1,8 ile orta ölçekli teşebbüsler takip etti.
TOPLAM İHRACATIN YÜZDE 30,4’Ü KOBİ’LERDEN: 2021 yılına ait toplam ihracatın yüzde 30,4’ü, ithalatın ise yüzde 14,7’si KOBİ’ler tarafından yapıldı. Toplam ihracatta mikro ölçekli teşebbüslerin hissesi yüzde 2,5 iken küçük ölçekli teşebbüslerin hissesi yüzde 10,7, orta ölçekli teşebbüslerin hissesi ise yüzde 17,2 oldu. Büyük ölçekli teşebbüslerin hissesi ise yüzde 69,6 oldu. KOBİ’lerin ihracatının yüzde 61,3’ü ticaret sektöründe gerçekleşirken yüzde 33,2’si ise sanayi sektöründe yapıldı.
KOBİ’LERİN İTHALATTAKİ HİSSESİ YÜZDE 14,7: 2021 yılı toplam ithalatında mikro ölçekli teşebbüslerin hissesi yüzde 0,8, küçük ölçekli teşebbüslerin hissesi yüzde 4,4, orta ölçekli teşebbüslerin hissesi ise yüzde 9,5 oldu. Büyük ölçekli teşebbüslerin hissesi ise yüzde 85,3 oldu. KOBİ’lerin ithalatının yüzde 62,4’ü ticaret sektöründe gerçekleşirken yüzde 31,4’ü ise sanayi sektöründe yapıldı. KOBİ’lerin 2013 yılında 57 milyar dolar olan ihracat pahası, 2021 yılında 68 milyar dolara yükseldi. İthalatta ise 2013 yılında 48 milyar dolar olan bedel, 2021 yılında 38 milyar dolara düştü.
KOBİ’LERİN TOPLAM İHRACATININ YÜZDE 47,3’Ü AVRUPA’YA YAPILDI: KOBİ’ler tarafından 2021 yılında yapılan ihracatın yüzde 47,3’ü Avrupa ülkelerine, yüzde 33,7’si Asya ülkelerine yapıldı. KOBİ’ler, ithalatının yüzde 47,4’ünü Asya ülkelerinden, yüzde 42,6’sını Avrupa ülkelerinden yaptı.
KOBİ’LERİN İHRACATININ YÜZDE 90,8’İNİ İMALAT SANAYİİ ÜRÜNLERİ OLUŞTURDU: KOBİ’lerin 2021 yılı ihracatında giysi eşyası sektörünün hissesi yüzde 12,9, diğer yerde sınıflandırılmamış makine ve ekipmanların hissesi yüzde 10 ve dokumacılık ürünlerinin hissesi yüzde 9,1 oldu. KOBİ’lerin 2021 yılı ithalatında ise öne çıkan ürünler, yüzde 16,3 ile kimyasallar ve kimyasal ürünler, yüzde 15,6 ile diğer yerde sınıflandırılmamış makine ve ekipmanlar, yüzde 14,6 ile ana metaller ve yüzde 6,4 ile bilgisayarlar ile elektronik ve optik ürünler oldu.
AR-GE HARCAMALARININ YÜZDE 27,1’İ KOBİ’LER TARAFINDAN YAPILDI: Mali ve mali olmayan şirketlerin 2021 yılına ait toplam gayri safi yurtiçi Ar-Ge harcamasının 15 milyar 458 milyon TL’sini KOBİ’ler yaptı. Bu harcama, mali ve mali olmayan şirketler Ar-Ge harcamasının yüzde 27,1’ini oluşturdu. Tam Vakit Muadili (TZE) cinsinden mali ve mali olmayan şirketlerde toplam 146 bin 735 kişi, Ar-Ge çalışanı olarak çalıştı. TZE cinsinden bu işçinin yüzde 43,6’sı KOBİ’lerde istihdam edildi.
KOBİ’LERİN 513 PATENTİ TESCİL EDİLDİ: 2021 yılında KOBİ’lerin toplam patent müracaat sayısı bin 263 olurken tıpkı yıl 513 patent tescil edildi. KOBİ ölçeklerinde ise 454 patent başvurusu ile mikro ölçekli teşebbüsler ve 238 patent tescili ile orta ölçekli teşebbüsler birinci sırada yer aldı.”
