ZMO SAMSUN ŞUBE YÖNETİCİSİ AKAR’DAN ‘TARIM SATIŞ KOOPERATİFLERİ’ DEĞERLENDİRMESİ: “DIŞA BAĞIMLI BAYİLER. EN SON GELDİĞİMİZ TABLO BUDUR”
TZOB LİDERİ BAYRAKTAR’DAN ÇİFTÇİLERE ÇKS UYARISI: “ÇKS MÜRACAATINDA SON GÜN 31 ARALIK, ÇİFTÇİLERİMİZ YOĞUNLUĞU GÖZ ÖNÜNDE BULUNDURARAK KAYITLARINI BİR AN EVVEL YAPTIRMALIDIR”
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Lideri Şemsi Bayraktar, Çiftçi Kayıt Sistemi’ne (ÇKS) kayıt için son günün 31 Aralık olduğuna dikkat çekerek, “Çiftçilerimiz de kalan 10 günlük sürede yaşanabilecek yoğunluğu göz önünde bulundurarak kayıtlarını bir an önce yaptırmalıdır. ÇKS müracaat evrakının hazırlanmasında ve e-Devlet müracaatlarında ziraat odalarımız çiftçilerimize yardımcı olmaktadır” dedi.
TZOB Genel Lideri Şemsi Bayraktar, ÇKS kaydı müracaatlarıyla ilgili yazılı açıklama yaptı. ÇKS Yönetmeliği’nin 23 Eylül 2022 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan Cumhurbaşkanı kararı ile değiştirildiğini ve ÇKS müracaat döneminin 4 ay ile sınırlandırıldığına dikkat çeken Bayraktar, 2023 yılı ÇKS müracaatlarının, yeni yönetmelik çerçevesinde 1 Ekim’de başladığını ve 31 Aralık’ta sona ereceğini hatırlattı. Bayraktar, şunları lisana getirdi:
“2022’DE TOPLAM 15,3 MİLYON HEKTAR TARIM ALANI ÇKS’YE KAYDEDİLDİ”
“Tarım ve Orman Bakanlığı, tarımda dijitale geçiş uygulaması ile arazi beyanında ve ek evraklarında değişiklik olmayan çiftçilerin müracaatlarını e-Devlet üzerinden kabul etmeye başladı. Başka çiftçilerimizin müracaat evrakları ise geçmiş yıllarda olduğu üzere Odalarımız tarafından tamamlanmakta, çiftçilerimiz tarafından Tarım ve Orman Bakanlığı il/ilçe müdürlüklerine teslim edilmektedir. Bu yıl yapılan yeni uygulamalara çiftçilerimiz gereğince ahenk sağlayamıyor. Özellikle uygulamanın birinci yılı olması nedeniyle e-Devlet müracaatlarında sık sık sistem sorunu yaşanıyor. 2022 yılında 2 milyon 172 bin 974 çiftçinin, toplam 15,3 milyon hektar tarım alanı ÇKS’ye kaydedildi. 2023 ziraî üretim dönemi için ise, odalarımızdan alınan bilgilere göre bugüne kadar yaklaşık 1 milyon 460 bin çiftçinin, 10,6 milyon hektar alanının kaydı yapıldı.
“TÜİK BİLGİLERİNE GÖRE ÜLKEMİZDE İŞLENEN TOPLAM TARIM ALANI 23,5 MİLYON HEKTARKEN ÇKS’YE KAYITLI ALAN 15,3 MİLYON HEKTARDIR”
Bilindiği üzere ÇKS kaydını yaptırmayan çiftçilerimiz dayanaklardan yararlanamıyor, tarım sigortası yaptıramıyor ve düşük faizli kredi kullanamıyor. Çiftçilerimiz yaşanması beklenen rastgele bir doğal afet sonucu meydana gelebilecek ziyanlar doğrultusunda, kredi borçlarını düşük faizle erteleyemiyor yahut afet sonrası yapılacak her türlü ziraî takviyelerden yararlanamıyor. TÜİK bilgilerine göre ülkemizde işlenen toplam tarım alanı 23,5 milyon hektarken ÇKS’ye kayıtlı alan 15,3 milyon hektardır. Her yıl ülkemizde ortalama 8,2 milyon hektar tarım yeri kayıt altına alınamıyor. Bu alanların önemli kısmında üretim devam etse de çiftçilerimiz dayanak alamıyor. ÇKS’ye kaydolamayan 8,2 milyon hektar tarım alanı; intikali yapılamamış, hissedarlar ortasındaki sıkıntılar yahut yerlerin çok küçük olması nedeniyle işlense de ÇKS’ye kaydettirilmeyen, atıl tarım alanları ve ecrimisil ile işlenen hazine topraklarından oluşuyor. Bu alanlarda üretim yapan çiftçilerimiz yüksek üretim maliyetleri karşısında takviye de alamayınca üretimden vazgeçmek durumunda kalıyor.
“ÇKS YÖNETMELİĞİNDEKİ KAYIT KURALLARI NEDENİYLE ÜRETİM YAPAN ÇİFTÇİLERİMİZİN TAKVİYE ALAMAMASI KABUL EDİLEBİLİR DEĞİLDİR”
Ziraat Odaları Bilgi Sistemi’ne (ZOBİS) göre, 2022 yılında ziraat odalarımıza kayıtlı olarak, ziraî üretime devam eden 5 milyon 186 bin 206 çiftçi varken ÇKS’ye kayıtlı çiftçi sayısı 2 milyon 172 bin 974’tür. Bu sayılara göre ülkemizde üretim yapan çiftçilerin yüzde 58’inin ÇKS kaydı bulunmuyor. Tüm dünyada olduğu üzere ülkemizde de ziraî üretimde sürdürülebilirliği sağlamak ve çiftçileri tarımda tutabilmek için ziraî takviyeler önemlidir. Bu önem her geçen gün artıyor. Besin güvencesinin sorgulandığı, iklim değişikliği ile gelecekte ziraî faaliyetlerin daha da zorlaşacağı bir ortamda ÇKS Yönetmeliği’ndeki kayıt kaideleri nedeniyle üretim yapan çiftçilerimizin dayanak alamaması kabul edilebilir değildir. Bu nedenle ÇKS Yönetmeliği yine değiştirilmeli, üretim yapan her çiftçi kayıt altına alınarak, üretim yapan tüm çiftçilerin desteklenmesi sağlanmalıdır.
“ÇKS MÜRACAATINDA SON GÜN 31 ARALIK, ÇİFTÇİLERİMİZ YOĞUNLUĞU GÖZ ÖNÜNDE BULUNDURARAK KAYITLARINI BİR AN ÖNCE YAPTIRMALI”
Tarım alanlarının ÇKS kaydında bu problemler devam ederken, bir de müracaat süresinin 31 Aralık 2022 tarihinde sona ermesiyle kaydı yapılabilir topraklar de kayıt dışı kalacaktır. Müracaat süresinin bitmesine kısa bir süre kalmasına karşın, 2022 yılında ÇKS’ye kayıt yapan çiftçilerin yaklaşık üçte biri bu yıl müracaat yapmadı. Bu nedenle 31 Aralık 2022 tarihinde bitecek olan 2023 yılı ÇKS kaydı müracaat süresi uzatılmalıdır. Çiftçilerimiz de kalan 10 günlük sürede yaşanabilecek yoğunluğu göz önünde bulundurarak kayıtlarını bir an önce yaptırmalıdır. ÇKS müracaat evrakının hazırlanmasında ve e-Devlet müracaatlarında ziraat odalarımız çiftçilerimize yardımcı olmaktadır. ÇKS’ye kaydını yaptıracak çiftçilerimizin çiftçi dokümanını alabilmesi, ziraat odası kayıtlarının etkin kalabilmesi için kayıtlı olduğu ziraat odasına en kısa vakitte başvurmaları gereklidir.”
