SALÇALIK ALMAK İÇİN PAZARA GİDEN NİĞDELİ YURTTAŞ: “VATANDAŞ PAZARIN ALTINI ÜSTÜNE GETİRİYOR, ‘NEREDE UCUZ BULABİLİRİM’ DİYE. VATANDAŞ AÇ YANİ AÇ, PERİŞAN DURUMDA”
ARTVİNLİ BESİCİ: “ÇOBAN HAYAL OLDU, BİR ÇOBANIN SARFİYATI BİZE 10 BİN LİRA. ÇOBAN PROBLEMİNDEN OTUMUZU BİÇEMİYORUZ”
UĞUR İSTANBULLU
Artvin’de besicilik yapan üreticiler, artan maliyetlerden kaygılı. Üretici Tarık Bozkurt, “Hayvanları satsak da karşılığını alamıyoruz; yani fakat satıp yemine kullanıyoruz… Girdi çok olduğu için gelir elde edemiyoruz. Hayvanı hayvanla takas edebiliyoruz” diye konuştu. Bir öbür üreticisi Yavuz Altunkaya ise, “Çoban hayal oldu, bir çobanın sarfiyatı bize 10 bin lira. Çoban zahmetinden otumuzu biçemiyoruz doğal olarak. En güzel yem 500 lira, 600 lira. Tonu bize 12 bin lira ya geliyor ve alma şansımızda yok zati. Yem bizim için çok sıkıntı” dedi.
Artvin’in Ardanuç köyünde yaşayan hayvan üreticileri, artan girdi maliyetlerinden yakınarak yaşadıkları dertleri ANKA Haber Ajansı’na anlattı. Büyükbaş hayvan üreticisi Tarık Bozkurt, şunları söyledi:
“HAYVANLARI SATSAK DA KARŞILIĞINI ALAMIYORUZ; YANİ FAKAT SATIP YEMİNE KULLANIYORUZ”
“Biz her taraftan mahvolmuş insanız. Nasıl derseniz, çünkü biz kendi çayırımızda biçmiş olduğumuz otumuzu kendi paramızla alıyoruz. Bugün otun kilosu 4 bin lira, samanın kilosu 2 bin lira. Şu gördüğünüz işletmenin günlük masrafı kışın 3 milyar. Bunun karşısında hayvanın et fiyatı yüksek gözükse de biz tekrar ziyan ediyoruz. Çünkü girdiler çok, üretim lakin muhakkak bir kapasitede yapabiliyorsun. Üst aştığın vakit senin bütçeni zorluyor ve sen hayvanları aç bırakmak zorunda kalıyorsun. Besicilik yapıyorum yemin çuvalı 550-600 bin lira, otun kilosu 4 bin lira, samanın kilosu 2 bin lira. Burada olsa da alsan 2 bin lira bir şey değil. Urfa’dan geliyor, otomobil parası var; bir otomobil 35 milyon liraya mal oluyor. Biz 50 ton, 60 ton saman kullanıyoruz. 3 bin balya yaptık ancak bu da bu yıl hayvanıma yetmeyeceğini iddia ediyorum. Hayvanları satsak da karşılığını alamıyoruz; yani lakin satıp yemine kullanıyoruz.
“GİRDİ ÇOK OLDUĞU İÇİN GELİR ELDE EDEMİYORUZ. HAYVANI HAYVANLA TAKAS EDEBİLİYORUZ”
Şimdi hayvanlarımızı kasaplara kestiriyoruz genelde. Dişi hayvanı 80 bin liraya, erkek hayvanı 90 bin liraya kesiyorlar. Çünkü bizim kestireceğimiz hayvanlar ile öbür hayvanları fakat o kadar besleyebiliyoruz. Canlı kilo 600 geliyor, 300 geliyor, 400 geliyor hayvanına göre… Bunun karşılığını biz alamıyoruz, 90 liradan kestirdiğimiz vakit 300 kilo gelse 150 kiloya düşüyor. 150 kilo et satmış oluyorsun fakat bir hayvan öbür hayvanları bir hafta besleyebiliyor etin parasıyla.
Girdi çok olduğu için gelir elde edemiyoruz. Hayvanı hayvanla takas edebiliyoruz… Yani aldığımız parayı yeme yatırıyoruz. Onun içinde fiyatlar bize düşük geliyor. 90 lira az bizim için. Biz hayvanımız 110 liraya, 150 liraya kestirmemiz lazım ki biz buradan bir gelir elde edebilelim ve başka ihtiyaçlara kullanabilelim.”
“BİZ DE MALİYETLERİN YÜKSEK OLMASI MAZOTTAN KAYNAKLANIYOR”
Küçükbaş hayvan üreticisi Gözü pek Altunkaya ise şunları dedi:
“40 yılı aşkındır da hayvancılık yapmaktayım. Bu baba mesleği, babadan oğula gidiyor ve biz de devam ettiriyoruz. Öbür bir iş bulamadığımız için bundan sonra da devam ettirmeye çalışacağız.
Hayvancılık için denilen çoğu şey gerçek değil, hayvancılık maalesef en güç iştir. Gecen yıl 100 ton ot aldım 150 bin lira verdim. Bu yıl ise 100 ton ot aldım 450 bin lira verdim. Yani hiçbir iş kolay değil ancak bu maliyetlere karşın hayvanımız para etmiyor. Et diyorlar çok yüksek, etin hiçbir vakit yükselmesini istemiyoruz, yalnızca otun maliyetini düşürsünler. Etin hiçbir vakit yükseltilmesini istemiyoruz. Millet, ‘fiyatlar yüksek’ diyorlar. Bir de düşünsünler ki yemin çuvalı 400 lira-500 lira, otun kilosu 3 lira, 4 lira bize maliyeti yüksek. Evvelden diyorlardı ki, ‘dolar’ artık ise bundan bahsedilmiyor. Evet artık yalnızca mazot. Biz de maliyetlerin yüksek olması mazottan kaynaklanıyor. Doğal olarak artan nakliye bedeli. Otun en çok maliyet tarafı mazot.
“ÇOBAN HAYAL OLDU, BİR ÇOBANIN SARFİYATI BİZE 10 BİN LİRA. ÇOBAN KASVETİNDEN OTUMUZU BİÇEMİYORUZ”
Çoban hayal oldu, bir çobanın sarfiyatı bize 10 bin lira. Çoban sorunundan otumuzu biçemiyoruz doğal olarak… Otu; Kars’ta, Ardahan’dan, Erzurum’dan alıyoruz. Yani öbür bir şey diyecek şey bulamıyorum. Yemi alma talihimiz yok. Çünkü yemin çuvalı nerden bakarsan 500 lira. En düzgün yem 500 lira, 600 lira. Tonu bize 12 bin lira ya geliyor ve alma şansımızda yok esasen. Yem bizim için çok badire.
Nerden bakarsanız yem, ot, samanda 150-200 ton masrafımız var. 200 tonu 3.5- 4 liradan hesaplasan 500-600 lira para yapıyor. Yani oda bizde zahmet. Hayvanımızı satamıyoruz. Yem fiyatlarına göre hayvanımız para etmiyor.
“DİYARBAKIRDA KESİM YAPILIYOR ANCAK O DA BİZİ KURTARMIYOR”
Hayvanlarımızı kurbandan, kurbana satıyoruz. Hayvanlarımızı besi yapıyoruz birebir vakitte kurbanda satıyoruz. Bazen dışardan gelen tüccarlara satıyoruz. Açıkçası onlara da satmak istemiyoruz çünkü onlarda ucuz fiyata bizden almak istiyorlar. Bazan kesite gönderiyoruz, kesim zati para etmiyor. Kesim yani bugünkü parayla piyasaya bakarsan adam Diyarbakır’da kesiyor 80 lira civarında. O da bizi kurtarmıyor, buradan nakliyesi derken o bizi aşıyor. Esasen temel olan nakliye buradan Diyarbakır’a kuzunun fiyatı yarı fiyatını düşüyor.”
