Haber: ABDULLAH ÇELEBİ-Kamera: KERİM UĞUR

İzmir’de artan maliyetler nedeniyle güç günler geçiren esnafın meşakkati mülk sahiplerinin yüksek kira artış talepleriyle katlandı. Alsancak’ta işletmelerin 20 bin liradan 140 bin liraya kadar kira bedelleri olduğunu belirten İzmir Gastronomi Yeme İçme Cümbüş Yerleri Derneği Lideri Hami Torcu,”Kira artırımları en az yüzde 65. Yüzde 100’e kadar da giden artış talepleri var. Konutlarla ilgili yüzde 25’lik hudut getirildi. Esnaf için de bir hudut olsun” dedi. Stopajıyla birlikte 165 bin lira kira ödediğini belirten bir esnaf, “Bu parayı çıkarmakta zorlanıyoruz” derken, bir öteki esnaf ise “Aklımızı yiyeceğiz yakında” diye konuştu.

İzmir’de yüksek enflasyon nedeniyle masrafları büyük oranda artan esnaf artık de kira artırımlarından sıkıntılı. Kentin en işlek bölgelerinden olan Alsancak Kıbrıs Şehitleri Caddesi’nde kontrat yenileme dönemi gelen ve mülk sahiplerinin yüksek artırım talebi ile karşılaşan birçok esnaf hükümete “Zamma hudut getirilsin” çağrısı yaptı.

“BİZ BU PARALARI KAZANMIYORUZ, KİRAYA ÇALIŞIYORUZ”

ANKA Haber Ajansı’na konuşan İzmir Gastronomi Yeme İçme Cümbüş Yerleri Derneği Lideri Hami Torcu Alsancak’ta yerlerin 20 bin liradan 140 bin liraya kadar kiralandığına dikkat çekti. Torcu şunları söyledi:

“Kira artırımları asgarî yüzde 65. Yüzde 100’e kadar giden kira artış talepleri var. Bizim talebimiz şu. Konutlarla ilgili yüzde 25’lik hudut getirildi. Yüzde 25 olmasın da 40-45 olsun. Bir hudut olsun. Hukukî problemlerle uğraşmak istemiyoruz. Mal sahibi de tahminen bu yüksek enflasyon döneminde kira artışı yapmakta haklıdır. Devlet, gayrimenkul sermaye iradı (geliri) tahsil ettiği verginin bir kısmından feragat ederek dayanak sağlayabilir. Bu biçimde ortak nokta bulunabilir. Bizim işlerimiz çok güç. En yüksek maliyetlerimizin başında kira ve güç geliyor. Elektrik ve doğal gaza gelen artırımlar yüzde 100’leri buldu. Taban ücret düzenlemesi var. Taban ücreti vergi dışı tutuyorlar ancak bu sefer bizim de sigorta prim masraflarımız artıyor. Minimum ücret evet düşük. Bir insanın hayatı açısından problemli lakin bizim de ödeyebileceğimiz sayılar var. Bizler kısıtlı sermayelerle iş yapmaya çalışıyoruz. Yılbaşından sonra böyle giderse birçok işyerinin kapanacağı konusunda önemli kaygılarımız var. 20-30’dan başlayıp 120-130-140’a kadar kiralar var, çok yüksek. Biz bu paraları kazanmıyoruz. Ya bankalarda eziliyoruz. Halk tabiriyle kiraya çalışıyoruz.”

MÜZİK YASAĞI TEPKİSİ

Torcu, birçok işletmenin müzik yasağı nedeniyle de külfet yaşadığını belirterek, “Pandemi ile ilgili tüm yasaklar bitti. Biri hariç. Gece saat 1’de müziğin bitme yasağı. Aklım almıyor. Düşünemiyorum. Gece 1’e kadar her şey olabilir lakin 1’den sonra olmaz” diye konuştu.

“GEÇEN SENE 40-45 LİRA OLAN YOĞURT 180 LİRA OLDU”

Restoran işletmecisi Kemal Özçakar, enflasyon oranlarının kira artışı yapılırken baz alınmaması gerektiğini belirterek şöyle konuştu:

“Enflasyon bedellerini baz olarak aldığımızda, enflasyon kadar kira artışının mümkün olmadığını düşünüyoruz. Bizim mülk sahibimiz öyle bir artırım talebinde bulunmadı. Yüzde 170’lerden 112’lerden söz ediliyor. Bizim bunu kira artışı olarak endekslememiz gerçekçi değil. Yüzde 55-60 civarında… Biraz daha tahammül edilebilir üzere kılıyor. Biz yüzde 50 civarında ürünlerimize artırım yapamıyoruz. Bizim artırımımız yüzde 15-20’lerde kalıyor. Kirayla birlikte elektrik masraflarımız anlaşılabilir üzere değil. Başka süt ürünleri korkunç büyük artırımlar aldı. Enflasyon pahaları ne kadar gerçek onu da bilemiyoruz. Geçen sene 40-45 liraya aldığım 2 kilo 3 kiloluk yoğurtlar artık 180 lira. 4-5 kat artmış durumda. Haydi yoğurtlu mezelere bu 4-5 kat fiyatı sabitle. Mümkün değil. Müşterilerimizin bunu karşılayabilmesi mümkün değil. 15 bin civarında kiramız var. Bu kırmızı çizgimizdi. 60 sandalye var. Her gün doluluk olsa bile hudutlu gelirimiz söz konusu. Stopajıyla 20 bin lirayı bulan sayılar. 20 bin lira civarında sarfiyatımız var. Aklımızı yiyeceğiz yakında.”

“ALTINDAN KALKAMIYORUZ”

30 yıllık kafeterya, pasta ve tatlı işletmecisi Cengiz Avcı ise sarfiyatların yüksekliğinden şikayet ederek şunları kaydetti:

“En son yüzde 60 oldu kira zammım. Bu ay olsa yüzde 70 olacaktı. Bunların altından kalkamıyoruz. Kira, elektrik, başka faktörler… Masraflarımız çok arttı maalesef. En büyük sarfiyatımız kira. 125 bin lira kiram var. Artı stopaj var. Yaklaşık 165 bin lirayı buluyor. Bunu çıkartmakta çok zorlanıyoruz. 25 kişi çalışıyor yanımda. Bu kira artışı ile çok güç işimiz. Son yıllarda zorlandığım kadar hiç zorlanmadım. Gelire yansıtamıyoruz. Süt ürünleri kıymetlendi. Ben pastacıyım. İnsanların alım gücü düştü. Gelirimiz masrafımızı karşılamıyor. Devletten beklentimiz şu. Konut kiralarına yüzde 25 hudut yaptılar. Esnaf için de böyle bir uygulamaya gitmelerini istiyoruz.”

GÖRÜNTÜ DÖKÜMÜ

– İzmir Gastronomi Yeme İçme Cümbüş Yerleri Derneği Lideri Hami Torcu Röportaj

– Kemal Özçakar Röportaj

– Cengiz Avcı Röportaj

– İşletmelerden ayrıntı görüntüler

İlgili Haberler

Doğalgaza Büyük ÖTV Zammı

İstanbul’da Kiralar Uçtu: İşte İlçe İlçe Ev Fiyatları

Bakan Yerlikaya, 6 İlde Nitelikli Dolandırıcılık Suçlarına Yönelik Düzenlenen Operasyonda 62 Kişinin Gözaltına Alındığını Açıkladı