HÜSEYİN BAŞ: 70 YILDIR DÜNYANIN TAKİPÇİSİYİZ. ARTIK BEN İSTİYORUM Kİ DÜNYAYI GELİŞTİREN, DÜNYAYI YENİLEYEN BEŞERLER OLALIM
İZMİR’DE ENDÜSTRİCİ, TÜCCAR VE ESNAF BULUŞMASININ AKABİNDE 25 UNSURLUK DEKLARASYON AÇIKLANDI
İzmir Büyükşehir Belediye Lideri Tunç Soyer’in konut sahipliğinde “Geleceğin Türkiye’sini inşa ediyoruz” sloganıyla 100 yıl sonra yine düzenlenecek İkinci Yüzyılın İktisat Kongresi çalışmaları kapsamında endüstrici, tüccar ve esnaf kümesiyle yapılan toplantının akabinde sonuç bildirgesi açıklandı.
İzmir Büyükşehir Belediye Lideri Tunç Soyer; sanayi, ticaret ve esnaf odalarının temsilcilerinin katıldığı Swissotel Büyük Efes’teki toplantının akabinde 25 unsurluk deklarasyonu kamuoyu ile paylaştı.
Lider Soyer, iştirakçilere teşekkür ederek, “Bu kararların Türkiye’nin geleceğine ışık tutmasını diliyorum. Türkiye’nin gelecek yüzyılında ortaya çıkacak meselelerin konuşulduğu ve ortak akılla çözüm arandığı verimli bir toplantı yaptık” diye konuştu.
TASLAK METİN AÇIKLANDI
İkinci Yüzyılın İktisat Kongresi’nin Endüstrici, Tüccar ve Esnaf Buluşması deklarasyonu birinci taslak metni şöyle:
“Bizler, Türkiye’nin farklı bölgelerinde faaliyetlerini sürdüren sivil toplum örgütleri ve meslek kuruluşlarının temsilcileri olarak, İkinci Yüzyılın İktisat Kongresi’nin Endüstrici, Tüccar ve Esnaf Buluşması için İzmir’de bir ortaya geldik.
Pandeminin çabucak akabinde, dijitalleşmenin giderek hızlandığı, birçok mesleğin ortadan kalktığı, yeni meslek alanlarının doğduğu ve dünyanın iklim kriziyle yüzleştiği çağımızda sanayi ve ticaret hayatı yine yapılanıyor. Hayatın içinden süzülen her yeni bilgi, hakikat bildiklerimizi tekrar tanımlıyor.
İkinci Yüzyılın İktisat Kongresi hazırlık toplantısında, memleketler arası alandaki saygınlığının daha da büyüdüğü, tabiatla uyumlu, değişime açık, refahın büyüdüğü ve adilce paylaşıldığı, ortak akıl ve uzlaşı temelinde bir Türkiye özlemimizi tanım eden kararlar aldık.
Bu kararlar, 23 Ağustos 2022 ve 5 Ekim 2022’de yapılan ön toplantılara katılan sanayi, tüccar ve esnaf örgütlerinin önerileri doğrultusunda şekillenmiştir.
Alınan kararlar, kongrenin dört uzman masası ve öbür paydaşların da görüşleri alındıktan sonra, Şubat 2023’te İzmir’de gerçekleşecek İkinci Yüzyılın İktisat Kongresi’nin gündemine sunulacaktır.
İLKELER ŞÖYLE:
1- Demokrasi, yalnızca ticaret ve endüstrideki gelişmenin değil, birebir vakitte refahın adil bir formda dağılmasını sağlayan temel ögedir.
2- İktisadın sağlıklı bir biçimde gelişimi için her türden ayrımcılığı reddeden toplumsal cinsiyet eşitliğinin tesis edilmesi temeldir. Geleceğin Türkiye’sinin inşasında bayanların karar sistemlerinden başlamak üzere eşit inisiyatif ve sorumluluk alabilmesinin önündeki tüm mahzurlar kaldırılacaktır.
3- Geleceğin Türkiye’sinin toplumsal ve ekonomik düzeni, dünya genelindeki yapısal değişimin kavranması üzerinde inşa edilecektir. Bu kavrayış, tüm dünyayı etkileyen ekolojik, politik, sosyolojik, kültürel, teknolojik ve demografik gelişmelerin idrakiyle mümkündür.
4- Sanayi ve ticarette sadece büyüme odaklı bir iktisadi model kabul edilemez. Sürdürülebilir bir ekonomik model inşa edilmelidir. Geleceğin Türkiye’sinin iktisat siyaseti, toplumun tüm moral ve ekonomik kıymetlerini geliştiren bir kültürel yenilenme atılımıdır.
5- Geleceğin iktisadının resen, günlük ve popülist siyasi kararlarla gelişmesi beklenemez. Türkiye’nin ikinci yüzyılının sanayi ve ticaret şartlarının daha yeterli olması için sistematik ve uzun vadeli bir iktisat siyaseti inşa edilecektir. Güçlü bir kavrayış içinde uygulanan tüm hareketlerin sonuçları ölçülecek ve yarattığı tesirler düzenli olarak izlenecektir.
6- İktisadi planlama kültürü, tabiatı gereği bütüncül, kapsayıcı ve stratejik olmalıdır. Geleceğin sanayi ve ticaret siyaseti toplumsal, siyasal, ekonomik ve ekolojik olmak üzere birbiriyle bağlantılı dört ana ıslahat üzerinde yükselecektir.
7- İnsan türünün yerküre ve atmosfer üzerinde bıraktığı ayak izi, parçası olduğumuz ekosistemin kendini yenileme eşiğini ileri derecede aşmıştır. İklim krizi de bunun sonuçlarından biridir. Tabiatın ekolojik döngüleri ve insan türünün ekonomik düzeni ortasındaki bu mütekabiliyet, dışı şartlar, bizatihi insan da dahil tüm canlıların geleceğini tehdit etmektedir. Geleceğin Türkiye’si, ekoloji ve iktisat ortasında ayrılmaz bir ilgi olduğunu kabul eden yeni bir iktisadi yaklaşım üzerinde inşa edilecek, ticaret ve sanayi siyasetlerinin bu yönde gelişimi sağlanacaktır.
8- Tüm dünyada istikrarsız büyümenin yerelde ve küresel ölçekte sürdürülemez olduğu anlaşılmış ve bu iktisat anlayışının sonuna gelinmiştir. Ticaret ve sanayi, kontrolsüz sermaye modeli yerine çalışanların, ekonomik aktörlerin, paydaşların, toplumun ve nihayet tabiatın da memnunluğunu temel alan hassas bir anlayışa evrilmek zorundadır.
9- Sanayi ve ticaretin istikrarlı gelişimi için yeni bir toplumsal mutabakat kurulması temeldir. Bu mutabakat, kültürel farklılıkların ve yenilikçiliğin, iktisadın temel girdilerinden biri kabul edilmesiyle oluşacaktır.
10- Geleceğin Türkiye’sinin iktisadı, teknolojiyi yalnızca tüketen değil, birebir vakitte üreten ve kullanan bir ruha sahip olacaktır.
11- Kurumsal, kişisel ve iş birliklerine dayalı girişimciliğin gelişmesi için ‘ekonomik demokrasinin’ gerektirdiği ortam sağlanacaktır.
12- Ölçekten bağımsız olarak, Türkiye’deki endüstrici, tüccar, esnaf ve teşebbüsçüler, ülke iktisadı için kıymetli aktörlerdir. Esnaf, sanatkar ve KOBİ’lerin korunmasına yönelik önlemler güçlendirilecektir.
13- Kamu, temel stratejiyi belirleyen, kuralları koyan, denetleyen, yatırım ortamını kolaylaştıran, geliştiren ve gerektiğinde paydaş olan bir rol oynayacak ve bu sayede sektörlere yapan yön verme fonksiyonu kolaylaşacaktır. Kamunun bu fonksiyonları tam şeffaflık, hesap verebilirlik ve katılımcılık unsurlarıyla gerçekleşecektir.
14- Teknolojinin kendi ahlakı ve normlarının insan yaratıcılığı üzerindeki dayatması kabul edilemez. Teknolojinin insan üzerindeki olumsuz tesirlerinin bertaraf edilmesi için Teknoloji Etiği Heyeti oluşturulacaktır.
15- Teknolojinin dönüşümü için entelektüel sermayenin gelişmesi temeldir. Kamuya açık bilgiye erişim, temel insan hakkı kabul edilecektir. Entelektüel insan sermayesinin, temel bilimlerin ve araştırma çalışmalarının gelişmesine yönelik her türlü kaynak artırılacaktır.
16- Bölgeler ortası gelişmişlik farklarını giderecek sınai ve ticari yatırımlar teşvik edilecektir. Bölgelerin coğrafik karakterine ve ekonomik potansiyeline uygun sektörel kümelenmeye imkân veren bölgesel kalkınma siyasetleri geliştirilecektir.
17- Sektörlerin güç gereksiniminin karbon salımına neden olmayan tabiatla uyumlu kaynaklardan sağlanması temeldir. Türkiye’nin sanayi ve ticaret dünyası, karbon nötr dünya gayesine hizmet edecektir.
18- Ülkenin memleketler arası teknolojik gelişime uygun, stratejik önemi haiz sektörlerinin mukayeseli üstünlük, üniversal rekabet gücü ve katma bedeli yüksek üretimini sağlayan sektörel gelişme planları oluşturulacaktır.
19- İktisadi gelişim için sektörler ortası entegrasyon zaruridir. Lokal, ulusal ve küresel ekonomik dinamikler ile sektörler ortasındaki sinerjinin çoğalması teşvik edilecek, sektörler ortası ahenk planları geliştirilecektir.
20- Geleceğin Türkiye’sinde doğrusal iktisat anlayışı terk edilerek döngüsel iktisat hanelerden makro üretim alanlarına kadar geliştirilecek, sektörel ve endüstriyel simbiyoz her ölçekte geliştirilecektir. Böylelikle ham husus tedarik zincirleri güçlendirilecek ve kısaltılacaktır.
21- Geleceğin Türkiye’sinde ülkemizin yeni kalkınma anlayışını gerçekleştirebilmesi için 21. yüzyılda uygun yetkinlikler ve maharetleri önceliklendiren teknik bilginin yanı sıra insanın biyolojik yetkinliğini toplumsal kıymete dönüştüren, yaratıcılığı ve müteşebbis ruhu teşvik eden, sorun çözme, dijital yetkinlikler, yabancı lisan, sosyo-duygusal marifetlerini kazandıran bir yaşayarak öğrenmeyi temel alan eğitim anlayışı benimsenecektir.
22- Düşünce ve bilgi üretimi ekonomik bir pahadır. Geleceğin Türkiye’sinde fiziki sermayeye dayalı sektörler kadar beşeri sermayeye dayalı sektörler de desteklenecektir. Bunun için hayal gücü ve meslek ortasındaki ahengi güçlendiren önlemler alınacak, katma kıymetli ve inovatif üretim teşvik edilecek, girişimciliğin önü açılacak, yetenek yönetimi ve ustalaşma sistemine öncelik verilecektir.
23- Değişim, iktisadın kaçınılmaz temel dinamiklerinden biridir. Geleceğin Türkiye’si, yeni meslek alanlarının gelişimi için sürekli öğrenen üniversal bir kuluçka merkezi olarak inşa edilecektir.
24- Geleceğin iktisadı ve iş dünyası eğitimde, istihdamda ve hayatın her alanında gençlere fırsat eşitliği sağlanmadan inşa edilemez. Gençlerin geleceğin en âlâ temsilcileri oldukları şuuruyla, yenilikleri yakından izleyen, ömür uzunluğu öğrenen, teknolojiyi üreten ve geliştiren vizyoner ve tesir yaratabilen jenerasyonların oluşması desteklenecektir.
25- Türkiye endüstrisinde girdi temininde mahallî ve bölgesel orta ürün üretimi sağlayan zincirler güçlendirilecektir. Bu doğrultuda ticaret ve endüstride yenilikçilik, yaratıcılık ve tasarım kabiliyeti geliştirilecektir.”