James Webb Uzay Teleskobu, en uzak galaksiyi keşfetti
İlk kez gözlemlendi! Galaksiler arasında ‘kozmik düello’
Astronomlar, evrenin erken dönemine ait iki galaksinin çarpışma sürecinde birbirine radyasyonla saldırdığı nadir bir olayı doğrudan gözlemlemeyi başardı. Avrupa Güney Gözlemevi’nin Şili’deki Çok Büyük Teleskopu (VLT) ve ALMA teleskop ağı ile gerçekleştirilen bu gözlem, galaksiler arası etkileşimi gözler önüne serdi.
SAATTE 1,8 MİLYON KİLOMETRE HIZLA YAKLAŞIYORLAR
Araştırmacılar, yaklaşık 4 yıl boyunca izledikleri ve birbirine saatte 1,8 milyon kilometre hızla yaklaşan iki galaksiden birinin merkezindeki kuasar sayesinde diğerine yoğun ultraviyole radyasyon gönderdiğini tespit etti. Bu radyasyon, karşı galaksinin yıldız oluşturan gaz bulutlarını dağıtarak yıldız oluşumunu durduruyor.
YILDIZ DOĞUMU ENGELLENİYOR
Çalışmaya katılan bilim insanı Pasquier Noterdaeme, gözlemlenen olayı “kozmik bir düello” olarak nitelendirdi. 11 milyar ışık yılı uzaklıktaki galaksiler, birleşerek daha büyük bir galaksiye dönüşme sürecinde. Araştırma, evrendeki yıldız oluşumunun zirveye ulaştığı “kozmik öğle vakti” dönemine dair önemli bilgiler sunuyor.
KUASARIN GÜCÜYLE GAZ BULUTLARI YOK OLUYOR
Saldıran galaksideki kuasar, süper kütleli bir kara delik tarafından besleniyor. Kara deliğe çekilen gaz ve toz, milyonlarca dereceye kadar ısınıyor ve yüksek yoğunlukta radyasyon yayıyor. Bu ışımalar, hedef galaksideki hidrojen moleküllerini parçalayarak yıldız oluşumunu durduruyor.
İLK DOĞRUDAN GÖZLEM
Araştırma ekibinden Sergei Balashev, bu tür etkileşimin daha önce sadece teorik olarak bilindiğini, ancak ilk kez doğrudan gözlemlendiğini belirtti. İlk olarak kuasar, düşük çözünürlüklü binlerce tayf arasında sıra dışı özellikleriyle fark edildi. ALMA teleskobunun yüksek çözünürlüğü sayesinde kuasarın yakınındaki ikinci galaksi de net şekilde görüntülendi.
ÇARPIŞMA ERKEN AŞAMADA
İlk bakışta üst üste gözükmelerine rağmen, galaksilerin binlerce ışık yılı uzaklıkta olduğu ve çarpışmanın henüz erken aşamasında bulunduğu tespit edildi. Harvard-Smithsonian Astrofizik Merkezi’nden Dong-Woo Kim, evrenin erken dönemlerinde galaksi birleşmelerinin çok daha yaygın olduğuna dikkat çekti.
Kaynak: DHA
