Ukrayna’nın mineralleri küresel jeopolitikanın merkezi haline geldi ve ABD başkanı Donald Trump, bunlara erişmek için Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelensky ile bir anlaşma arayışında. Peki bu mineraller tam olarak nedir ve neden bu kadar rağbet görüyorlar?

Ukrayna, geniş tarım arazileri ve endüstriyel mirasıyla tanınıyor; ancak ülkenin altında dünyanın en dikkat çekici jeolojik oluşumlarından biri olan “Ukrayna Kalkanı” yer alıyor.

2,5 milyar yıl önce oluşan bu devasa, açığa çıkmış kristal kaya, Ukrayna’nın büyük bir bölümüne yayılmış. Dünya’nın en eski ve en istikrarlı kıtasal bloklarından birini temsil ediyor. Oluşum, zaman içinde dağ oluşumu, magmanın oluşumu ve hareketi ve diğer değişimlerin birçok evresinden geçmiş.

Bu jeolojik süreçler, lityum, grafit, manganez, titanyum ve nadir toprak elementleri de dahil olmak üzere çeşitli mineral yataklarının oluşumu için elverişli jeolojik koşullar yarattı. Bunların hepsi artık modern endüstriler ve küresel yeşil enerji dönüşümü için kritik öneme sahip.

Ukrayna, Avrupa Birliği tarafından enerji güvenliği için elzem olarak tanımlanan 34 kritik mineralden 22’sini içeren yataklara sahip. Bu, Ukrayna’yı dünyanın en kaynak zengini ülkeleri arasına yerleştiriyor.

ULUSLARARASI YARIŞ 

Dünya karbondan arındırma yarışına girerken, kritik minerallere olan talep hızla artıyor. Elektrikli araçlar, rüzgar türbinleri, güneş panelleri ve enerji depolama sistemlerinin hepsi Ukrayna’da bol miktarda bulunan lityum, kobalt ve nadir toprak elementlerini gerektiriyor.

Lityumun fiyatı 1990’larda ton başına 1.500 ABD dolarından (1.164 £) son yıllarda ton başına yaklaşık 20.000 dolara fırladı. Talebin 2040 yılına kadar yaklaşık 40 kat artması bekleniyor.

ELEKTRİKLİ ARAÇ SAYISI 125 MİLYONU AŞACAK

Uluslararası Enerji Ajansı’na göre, elektrikli araç sayısının 2030 yılına kadar 125 milyonu aşması öngörülüyor . Diğer pil metalleri için de benzer bir büyüme bekleniyor. Her elektrikli araç, geleneksel elektroniklerden önemli ölçüde daha fazla lityum gerektiriyor. Örneğin, bir Tesla Model S pili yaklaşık 63 kg yüksek saflıkta lityum gerektiriyor.

Ukrayna’nın üç büyük lityum yatağı var. Bunlar arasında Donetsk bölgesindeki Shevchenkivske ve merkezi konumdaki Kirovograd bölgesindeki Polokhivske ve Stankuvatske yer alıyor. Hepsi Ukrayna Kalkanı içinde. Önemli mineral potansiyeline rağmen, Ukrayna’nın mineral yataklarının çoğu, madencilik operasyonlarını aksatan ve altyapıyı hasara uğratan Rusya ile savaş nedeniyle büyük ölçüde keşfedilmemiş olarak kaldı.

10-20 MİLYON DOLARLIK KEŞİF YATIRIMI

Shevchenkivske lityum yatağı, pil üretiminde kullanılan birincil lityum taşıyan mineral olan yüksek konsantrasyonlarda spodümen içeriyor. Rezervinin 13,8 milyon ton lityum cevheri olduğu tahmin ediliyor. Bununla birlikte, madenciliğe başlamadan önce çıkarılması için tahmini 10-20 milyon ABD doları tutarında keşif yatırımı gerekiyor.

Bu arada, yaklaşık 270 bin ton lityum içeren Polokhivske yatağı Avrupa’nın en iyi lityum sahalarından biri olarak kabul edilir. Bunun nedeni, çıkarımı ekonomik olarak daha uygulanabilir kılan elverişli jeolojik koşullardır.

LİTYUM SADECE BİRİ

Ancak lityum, Ukrayna’nın mineral kaynaklarının yalnızca bir elementini temsil ediyor. ABD jeolojik araştırmasına göre, Ukrayna küresel olarak rutil mineralinin üçüncü büyük üreticisi konumunda yer alıyor ve dünyanın toplam üretiminin % 15,7’sini oluşturuyor. Altıncı büyük demir cevheri üreticisi (% 3,2) ve titanyum (% 5,8) ve yedinci büyük manganez cevheri üreticisi (% 3,1).

Ukrayna ayrıca nükleer güç ve silahlar için hayati önem taşıyan Avrupa’nın en büyük uranyum rezervlerine sahip. Akıllı telefonlardan rüzgar türbinlerine ve elektrik motorlarına kadar her şeyin üretiminde ihtiyaç duyulan neodimyum ve disprozyum gibi nadir toprak elementlerinin önemli yataklarına sahip.

MANGANEZ CEVHERİ DE VAR

Ayrıca Ukrayna, dünyanın en büyük kanıtlanmış manganez cevheri rezervlerine ev sahipliği yapmaktadır. Yaklaşık 2,4 milyar tonu, esas olarak Ukrayna Kalkanı’nın güney yamacında bulunan Nikopol Havzası’nda yoğunlaşmış.

Ukrayna’nın minerallerinin stratejik önemi uluslararası diplomaside kabul görmüştür. Ukrayna ile ABD arasındaki son ikili görüşmeler bu kaynakların jeopolitik önemini vurgulamaktadır.

Önerilen bir mineral anlaşması, Ukrayna’nın devlete ait mineral kaynakları, petrol ve gaz ve diğer çıkarılabilir malzemelerden elde edilen gelecekteki gelirlerin %50’sini Ukrayna’nın savaş sonrası yeniden inşası için bir yeniden yapılanma yatırım fonuna katkıda bulunmasını içerecek. Fon, Kiev ve Washington tarafından ortak olarak yönetilecek.

PEKİ YA ABD’NİN KENDİ MADENLERİ? 

ABD’nin Ukrayna minerallerine olan ilgisi, artan talep, dalgalı fiyat hareketleri ve tedarik zincirindeki kırılganlıklar konusundaki daha geniş bir jeopolitik endişeyi yansıtıyor.

ABD, Ukrayna ile aynı kritik minerallerin çoğuna sahip olmasına rağmen, çevre düzenlemeleri, yüksek işçilik maliyetleri ve daha cazip dış pazarlar nedeniyle madencilik ve rafinasyon faaliyetlerini tarihsel olarak dış kaynaklara devretmiş.

Bu, özellikle kritik mineral üretimi ve işlemesine hakim olan Çin’den ithalata bağımlılığa yol açtı. Askeri koruma karşılığında Ukrayna’nın minerallerine erişim elde etmek, ABD’nin bu mineralleri Çin’den satın almak zorunda kalmaktan kaçınabileceği anlamına geliyor.

NEREDE BU MİNERALLER?

ABD federal stratejisinde, daha istikrarlı ve dayanıklı bir tedarik zinciri kurmayı amaçlayan mineral güvenlik ortaklıkları aracılığıyla çeşitliliğe öncelik verileceği belirtiliyor.

ABD’nin kritik mineralleri, Appalaş Dağları, Kordiler Kuşağı ve Ortabatı’nın bazı bölgelerinde yüzeylenen Prekambriyen Kalkanı da dahil olmak üzere çeşitli jeolojik bölgelere dağılmıştır.

ABD, özellikle Nevada’nın Clayton Vadisi ve Kuzey Carolina’nın Kings Mountain bölgelerinde önemli lityum kaynakları geliştirmiş olsa da, mevcut lityum üretiminin çoğu ” tuzlu su operasyonlarından ” geliyor. Bu , sert kaya madenciliğinden daha pahalı olabilen deniz suyu veya tuzlu göller gibi tuz çözeltilerinden çıkarma işlemi.

LİTYUMUN YÜZDE 80’İNDEN PİL ÜRETİLİYOR

Yeşil enerjiye ve elektrikli ulaşıma doğru küresel geçiş hızlanıyor ve mineraller bu geçişin merkezinde yer alıyor. Küresel olarak üretilen lityumun yaklaşık % 80’i pil üretimi için kullanılıyor. Büyük otomobil üreticileri elektrikli araç üretimine milyarlarca dolar yatırım yaparak bu teknolojiye güç veren minerallere yönelik benzeri görülmemiş bir talebi teşvik ediyor.

Ukrayna’nın mineral zenginliği onu temiz enerji devriminde potansiyel bir lider olarak konumlandırıyor. İstikrar geri geldiğinde, Ukrayna kritik mineraller için küresel tedarik zincirini yeniden şekillendirmek için altın bir fırsata sahip olacak. ABD’ye % 50 tahsisat yapılsa bile, Ukrayna yine de yerel altyapıyı, endüstri büyümesini, işleri ve ekonomik toparlanmayı finanse edebilecek.

Kaynak: FLASH HABER TV