İran, İsrail’e Karşı Ne Gibi Adımlar Atabilir?
İsrail’in 2 Yıl Önce İran’a Yönelik Gizli Tatbikatın Hedefi Neydi?
New York Times’a göre, iki yıl önce onlarca İsrail savaş uçağı Akdeniz üzerinde uçarak İran’ın nükleer tesislerine yönelik bir saldırı simülasyonu gerçekleştirdi ve İsrail Savunma Kuvvetleri bu tatbikatı “uzun mesafelere uçma, havada yakıt ikmali yapma ve uzak hedefleri vurma” tatbikatı olarak duyurdu.
Gazeteye göre tatbikatın amacı, sadece İranlıların gözünü korkutmak değil, aynı zamanda Biden yönetimine bir mesaj göndermekti çünkü İsrail ordusu operasyonu tek başına yürütmek için eğitim alıyordu, ancak ABD’nin 30.000 kiloluk “bariyer yıkıcı füze” cephaneliğiyle saldırıya katılması halinde başarı şansı çok daha yüksek olacaktı.
Üst düzey İsrailli yetkililer, özel röportajlarda ülkelerinin İran’ın nükleer tesislerine ciddi zarar verme kapasitesine sahip olup olmadığı konusunda şüphe duyduklarını kabul ettiler.
Ancak son birkaç gündür Pentagon yetkilileri, İsraillilerin bir daha asla böyle bir an yaşamamak için tek başlarına hareket etmeye hazırlanıp hazırlanmadıklarını sessizce sorguluyor.
BİDEN’IN İSRAİL’E UYARISI
Başkan Biden, İsraillileri nükleer ya da enerji tesislerini vurmamaları konusunda uyararak, herhangi bir yanıtın İran’ın geçen hafta İsrail’e yaptığı saldırıyla “orantılı” olması gerektiğini söyledi ve esasen bazı karşı saldırıların uygun olduğunu kabul etti.
Öte yandan Savunma Bakanı Lloyd Austin ise, İsrailli mevkidaşı Yoav Galant’a ABD’nin İsrail’in İranlıların yeni bir tırmanışına yol açacak misilleme adımlarından kaçınmasını istediğini açıkça ifade etti. Gallant’ın Çarşamba günü Washington’da Austin ile bir araya gelmesi planlanıyor.
Yetkililer, İsrail’in Salı günkü füze saldırıları nedeniyle İran’a vereceği ilk yanıtın muhtemelen askeri üslere ve muhtemelen bazı istihbarat ya da komuta merkezlerine odaklanacağını söylüyor. En azından başlangıçta, İsrail’in ülkenin nükleer tesislerine saldırması pek olası görünmüyor.
Gazeteye göre, uzun tartışmalardan sonra bu hedefler, İranlıların karşı saldırılarının hızını arttırması halinde daha sonraya bırakılmış gibi görünüyor.
İRAN’IN NÜKLEER BOMBA ÜRETME KAPASİTESİNİ ERTELEME TERCİHİ
Ancak İsrail’de, ABD’de de yankı bulan, ABD’li istihbarat yetkilileri ve dışarıdan uzmanların giderek daha fazla dile getirdiği İran’ın bomba üretme kapasitesini yıllarca ya da daha fazla geciktirme fırsatını değerlendirme çağrısı giderek artıyor.
Kamuoyundaki tartışmaların çoğu İran’ın birkaç hafta içinde bomba kalitesinde uranyum üretmek için zenginleştirmeyi arttırabileceği gerçeğine odaklanmış olsa da, daha önemli olan gerçek, İranlı mühendislerin bu yakıtı kullanılabilir bir silaha dönüştürmesinin aylar hatta bir yıldan fazla sürebileceğidir.
Geçtiğimiz günlerde eski başbakanlardan Naftali Bennett sosyal medyada şöyle yazdı: “İsrail şu anda Ortadoğu’nun çehresini değiştirmek için son elli yılın en büyük fırsatına sahip. İran’ın nükleer programını, merkezi enerji tesislerini yok etmek ve bu terörist rejimi ölümcül bir şekilde sakatlamak için şimdi harekete geçmeliyiz.”
BİDEN NÜKLEER TESİSLERE SALDIRIYA KARŞI
Başta Biden olmak üzere ABD’li yetkililer bu tür saldırıların etkisiz kalacağını ve bölgeyi topyekûn bir savaşa sürükleyebileceğini söyleyerek masadan kaldırılması için kampanya yürüttüler.
İran’ın nasıl vurulacağı sorusu, eski Başkan Donald Trump’ın İsrail’in “önce nükleer silahları vurması ve gerisini sonra düşünmesi” gerektiğini iddia etmesiyle bir kampanya konusu haline geldi. Pazar günü Temsilciler Meclisi İstihbarat Komitesi Başkanı Michael Turner, CBS’in Face the Nation programında Başkan Biden’ı eleştirerek “masada olduğunu söylediği halde Başkan’ın masadan kalktığını söylemesinin tamamen sorumsuzluk olduğunu” söyledi.
Saldırı konusundaki ani tartışma yeni soruları da beraberinde getirdi. İsrail saldırırsa İran’ın nükleer kapasitesini gerçekten ne ölçüde sekteye uğratabilir? Yoksa sonuç sadece İran’ın nükleer programını yeraltında daha derinlere itmek ve İran’ın hala sınırlı da olsa kilit tesislerine düzenli erişimi olan az sayıdaki nükleer denetçiyi reddetmesine neden olmak mı olur?
Peki ya bir İsrail saldırısı İran liderlerini, İran’ın neredeyse çeyrek asırdır geçemediği bir çizgiye, bombaya ulaşma yarışına sevk ederse?
Kaynak: HABER MERKEZİ
