Market ve restoranlara fahiş fiyat ve etiket denetimi
Gıda enflasyonunda Türkiye dünyaya fark attı! Türkiye ekonomisi büyüyor! Ama kime?
Dünya genelinde gıda fiyatları, pandemi ve Rusya-Ukrayna savaşı sonrası yaşanan dalgalanmaların ardından düşüş trendine girerken, Türkiye’de gıda enflasyonu son 47 aydır kesintisiz olarak artış gösteriyor. Dünya genelinde gıda fiyatları ortalama yüzde 3,1 oranında ucuzlamışken, Türkiye’de bu oran yüzde 58,9’a ulaşmış durumda. Vatandaşlar, artan gıda fiyatları nedeniyle daha ucuz ve besin değeri düşük ürünlere yönelmek zorunda kalıyor.
Son dönemde dünya genelinde gıda fiyatları düşüş trendine girse de, Türkiye’de gıda enflasyonu hızla artmaya devam ediyor. Bu durum, hem vatandaşların bütçelerini zorluyor hem de ekonomide farklı sorunlara yol açıyor. Gıda fiyatlarında kesintisiz artış sürecinin temmuzda 47 aya ulaşmasıyla dünya ile makas iyice açıldı. Temmuz itibarıyla son bir yılda dünya genelinde yüzde 3,1 ucuzlayan gıdanın, Türkiye’de ise yüzde 58,9 pahalandığı dikkati çekiyor.
DÜNYADA GIDA UCUZLADI
Kovid 19 pandemisi sürecinde 2021’in son çeyreğinde yükselişe geçen, Rusya-Ukrayna savaşıyla ivmelenen gıda fiyatları Mart 2022’de tepe noktaya ulaştıktan sonra, sevk ve tedarik sıkıntılarının önemli oranda ortadan kalkmasıyla dünya genelinde düşüşe geçmişti.
İzleyen dönemde dünyada gıda fiyatlarında bazı aylar itibarıyla yükselişler yaşansa da genel seyir aşağı yönlü oldu. Ancak Türkiye, dünya ile negatif yönde ayrışmaya devam etti. Gıda fiyatlarında kesintisiz artış sürecinin temmuzda 47 aya ulaşmasıyla dünya ile makas iyice açıldı.
Dünya Gazetesi’nin haberine göre Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), uluslararası gıda emtia fiyatlarının göstergesi niteliğindeki Gıda Fiyat Endeksi temmuz ayında hazirana göre yüzde 0,17 düşüş kaydederek ortalama 120,8 oldu.
Dünyada yaygın olarak ticareti yapılan gıda emtialarının uluslararası fiyatlarındaki aylık değişimlerinin izlendiği Endeks 2023 sonundaki düzeyinin yüzde 1,34 üzerinde gerçekleşmekle birlikte bir yıl önceki düzeyinin yüzde 3,05 altında kaldı. Endekste, pandemi sonrası 159,7 ile en yüksek düzeye çıktığı Mart 2022’deki düzeyine göre toplam gerileme ise yüzde 24,4’e ulaştı. Buna göre dünyada gıda, bazı aylarda arızi artışlar kaydetse de pandemiden bu yana ciddi oranda ucuzladı.
TÜRKİYE’DE YÜKSELİŞ KESİNTİSİZ DEVAM EDİYOR
Dünyadaki trendin tersine Türkiye’de ise gıda fiyatları pandemiden bu yana yükselişini kesintisiz sürdürüyor.
TÜİK’in madde sepetini açıklamaması nedeniyle tartışma yaratan enflasyon verilerine göre tüketici fiyat endeksinde (TÜFE) aylık genel artışın yüzde 3,23 olduğu temmuz ayında, gıda ve alkolsüz içecekler, aylık artış oranı yüzde 1,83’le bunun altında kalmakla birlikte, yüksek artış yaşanan ana harcama grupları arasında yer almaya devam etti. Aylık artış gıda alt grubunda yüzde 1,69 olurken, alkolsüz içeceklerde yüzde 4,04’le daha yüksek geldi.
TÜİK’in gıda ve alkolsüz içecekler ana harcama grubunda yılın ilk yedi ayındaki fiyat artışı yüzde 27,55’e, son bir yıldaki artış ise yüzde 58,91’e ulaştı. Yıllık artışın gıda alt grubunda yüzde 59,04, alkolsüz içeceklerde yüzde 57,05 olduğu belirlendi.
47 aydır sürekli artıyor
Türkiye’de TÜFE kapsamında gıda fiyatları en son Ağustos 2020’de aylık yüzde 0,1’le düşüş kaydetmişti. İzleyen dönemde aylar itibarıyla sürekli yükselen gıda fiyatlarında kesintisiz artış süreci bu yıl temmuz itibarıyla 47 aya ulaştı. Gıda fiyatlarında Ağustos 2020-Temmuz 2024 dönemindeki kümülatif artış da yüzde 521,5 oldu.
Küresel ekonomide olumsuz koşulların önemli oranda aşılması ile zirveden dönen dünya gıda fiyatlarında gerileme sürecinin başladığı Mart 2022’den bu yana düşüş yüzde 25’e yaklaşırken, Türkiye’de ise aynı dönemde yüzde 209,9 oranında kümülatif artış yaşandı.
MEYVE VE ETTE YÜKSEK ARTIŞ
TÜİK’in TÜFE kapsamındaki gıda ve alkolsüz içecekler ana harcama grubu içinde son bir yılda en yüksek fiyat artışı yüzde 69,59’la meyvelerde gerçekleşti. TÜİK’in baz aldığı fiyatlara göre son bir yılda etteki fiyat artışı da yüzde 67,46 oldu. TÜİK veri seti, maden suyu, alkolsüz içecek, meyve ve sebze sularında yüzde 64,25, şeker, reçel, bal, çikolata ve şekerlemede yüzde 63,22, ekmek ve tahıllarda yüzde 60,22, katı ve sıvı yağlarda yüzde 59,14, kahve, çay ve kakaoda yüzde 49,7, süt, peynir ve yumurtada yüzde 49,56, balıkta yüzde 46,64 ve bunların dışında kalan diğer gıda ürünlerinde yüzde 66,56 oranında yıllık fiyat artışını yansıtıyor.
FAO Gıda Fiyat Endeksi’ne göre dünya gıda fiyatlarında son bir yılda yaşanan düşüş ise esas olarak şeker ve tahıllardan kaynaklandı. Son bir yılda dünyada şeker fiyatları yüzde 17,84, tahıllar da yüzde 11,99 düşerken, süt ürünleri yüzde 7,22, bitkisel yağlar yüzde 4,01, et yüzde 0,84 pahalandı.
Kaynak: FLASH HABER TV
